Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz po rozpoznaniu w dniu 16 września 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia T. D. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 lipca 2009 r., sygn. akt I SA/Wa 472/09 o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi T. D. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] lutego 2009 r., nr [...] w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty za nieruchomość pozostawioną poza granicami RP postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 21 lipca 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił T. D. przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Sąd analizując wniosek o przyznanie prawa pomocy, stwierdził, że wykazana przez skarżącego sytuacja majątkowa nie daje podstaw do przyjęcia, iż nie jest on w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Strona w złożonym oświadczeniu wskazała na wysokość osiąganego dochodu miesięcznego - w dwuosobowym gospodarstwie domowym - w łącznej kwocie 4.574,82 zł miesięcznie. Ponadto, jak wskazano we wniosku o przyznanie prawa pomocy z dnia 27 czerwca 2009 r. T. D. posiada dom o powierzchni 30,40 m2, mieszkanie o powierzchni 70,06 m2, działkę rekreacyjną oraz samochód Opel Astra. Zdaniem Sadu, osiągane dochody nie pozwalają zaliczyć skarżącego do kręgu osób ubogich, będących w trudnej sytuacji materialnej. Z informacji zawartych w w/w wniosku wynika, że T. D. jest w stanie ponieść koszty postępowania sądowego. Sąd podniósł, że skarżący powinien traktować koszty sądowe równorzędnie z innymi istotnymi wydatkami. Tym samym w niniejszej sprawie nie zachodziły podstawy do przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
Na powyższe postanowienie T. D. wniósł zażalenie, w którym stwierdził, że nie stać go na ponoszenie kosztów sądowych bez uszczerbku koniecznego dla codziennego utrzymania z powodu rzeczywistego miesięcznego dochodu wspólnego z żoną w wysokości ok. 500 zł.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) - przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie częściowym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Z konstrukcji tego przepisu wynika, iż to na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania, iż znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej do przyznania prawa pomocy. W tym stanie rzeczy należy przyjąć, że rozstrzygnięcie sądu w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę. Instytucja przyznania prawa pomocy ma charakter wyjątkowy i jest stosowana tylko w przypadkach osób, które wykażą, że znajdują się w trudnej sytuacji materialnej. Do osób tych można zaliczyć osoby rzeczywiście ubogie, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspakajają tylko podstawowe potrzeby życiowe.
Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że skarżący nie wykazał w przekonujący sposób, że znajduje się w sytuacji materialnej kwalifikującej go do przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów. Skarżący wraz z żoną osiąga stosunkowo wysoki dochód w wysokości 4.574,82 zł miesięcznie (renta i emerytura), który ma charakter stały. Ponadto przy ocenie czy sytuacja materialna strony kwalifikuje ją do przyznania prawa pomocy Sąd bierze nie tylko pod uwagę wysokość uzyskiwanych dochodów ale również stan majątkowy strony. T. D. posiada dom o powierzchni 30,40 m2, mieszkanie o powierzchni 70,06 m2, działkę rekreacyjną oraz samochód Opel Astra. Powyższe pozwala na uznanie, że skarżącego nie można zaliczyć do osób ubogich, powinien on zatem partycypować w ponoszeniu kosztów sądowych, które na obecnym etapie sprawy sprowadzają się do obowiązku uiszczenia wpisu od skargi w wysokości 326 zł. Oceny tej nie może zmienić zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy nieudokumentowane twierdzenie, że skarżący jest zobowiązany do spłaty wysokiej pożyczki podjętej na inwestowanie.
W takiej sytuacji należy uznać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zasadnie zaskarżonym postanowieniem z dnia 21 lipca 2009 r. odmówił T. D. przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) postanowił zażalenie oddalić.