Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Lech po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2007 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia R. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 5 października 2007r., sygn. akt SA/Sz 2847/02 o odmowie przyznania R. S. prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez ustanowienie adwokata z urzędu w sprawie ze skargi R. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...], Nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego postanawia oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 22 listopada 2005r. referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjny ustanowił na rzecz skarżącego adwokata z urzędu.
Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2006r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę R. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] w przedmiocie zasiłku celowego.
Pismem z dnia 15 marca 2007r., pełnomocnik skarżącego poinformował Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, że po zapoznaniu się z aktami sprawy, nie znalazł podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
W dniu 7 maja 2007r. skarżący złożył w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Szczecinie sporządzoną przez siebie skargę kasacyjną.
Postanowieniem z dnia 18 maja 2007r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odrzucił skargę kasacyjną.
W dniu 11 czerwca 2007r. skarżący złożył w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Szczecinie kolejny wniosek w przedmiocie ustanowienia adwokata.
Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2007r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odmówił R. S. przyznania adwokata.
Na powyższe postanowienie skarżący wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego zażalenie.
Postanowieniem z dnia 8 sierpnia 2007r., sygn. akt I OZ 615/07, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie o odmowie ustanowienia adwokata.
Postanowieniem z dnia 13 września 2007r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odrzucił zażalenie skarżącego na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 18 maja 2007r. o odrzuceniu skargi kasacyjnej.
Na to postanowienie skarżący wniósł zażalenie, składając jednocześnie kolejny wniosek o ustanowienie adwokata w trybie prawa pomocy.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 5 października 2007r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie odmówił przyznania adwokata, wskazując, że sporządzenie przez profesjonalnego pełnomocnika opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej, stanowi wykonanie wydanego w danej sprawie postanowienia o przyznaniu prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata (radcy prawnego). W takiej sytuacji strona nie może skutecznie domagać się wyznaczenia kolejnego adwokata lub radcy prawnego z urzędu, bowiem przyznane jej prawo pomocy w tym zakresie zostało już skonsumowane.
Na to postanowienie skarżący złożył zażalenie, wnosząc o jego uchylenie, wskazując między innymi, że organy administracji, a potem Sąd nie ustalili jego faktycznej sytuacji prawno - materialnej, kwestionując jednocześnie konstytucyjność zasady przymusu adwokackiego do sporządzania skargi kasacyjnej oraz konstytucyjność § 57 zbioru zasad etyki adwokackiej i godności zawodu uchwalonego przez Naczelną Radę Adwokacką dniu 10 października 1998r.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, która ma na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego, a tym samym realizację uprawnień wynikających z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 roku (Dz. U. z 1993roku, nr 61, poz. 284 ze zm.).
W tym miejscu podkreślić należy, że kognicja sądu sprowadza się do przyznania stronie prawa pomocy, po pozytywnym rozpatrzeniu jej wniosku złożonego na urzędowym formularzu PPF. Natomiast konkretny pełnomocnik wyznaczany jest na wniosek sądu przez Okręgową Radę Adwokacką, Radę Okręgową Izby Radców Prawnych, Krajową Radę Rzeczników Patentowych lub Krajową Radę Doradców Podatkowych, o czym stanowi art. 253 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002r. , Nr 153, poz. 1270)
Jeżeli pomimo ustanowienia pełnomocnika z urzędu stronie nie odpowiada sposób, w jaki jest reprezentowana, to powinna swoje zastrzeżenie zgłosić odpowiednio uprawnionym organom korporacji zawodowych, a nie sądowi, gdyż nie może on wydać ponownego rozstrzygnięcia o przyznaniu prawa pomocy w postaci innego pełnomocnika, bowiem przyznane jej prawo pomocy w tym zakresie zostało już skonsumowane (por. postanowienie NSA z 22 kwietnia 2005r., II OZ 262/05, niepubl.).
W związku z powyższym zaskarżone postanowienie jest zgodne z prawem, a zażalenie podlega oddaleniu na podstawie art. 184 w związku z art. 197 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.