Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2016 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia R.Ś. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 15 grudnia 2015 roku, sygn. akt IV SA/Po 776/15 w sprawie ze skargi R.Ś. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koninie z dnia [...] lipca 2014 roku Nr [...] w przedmiocie uznania świadczenia za nienależnie pobrane postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odmówił przywrócenia terminu do wniesienia przez R.Ś. skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koninie z dnia [...] lipca 2014 r. w przedmiocie uznania świadczenia za nienależnie pobrane.
We wniosku o przywrócenie terminu skarżąca wskazała, że wprowadzona została w błąd treścią uzasadnienia zakażonej decyzji. Ponieważ z uzasadnienia tego, zdaniem skarżącej, wynikało, iż prawidłowość pouczenia o braku prawa do pobierania świadczenia oceniana będzie dopiero w toku postępowania, którego przedmiotem będzie zobowiązanie do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Z tego względu skarżąca pozostawała w przekonaniu, że nie ma interesu prawnego i nie może zaskarżyć decyzji z dnia [...] lipca 2014 r. Skarżąca podkreśliła, że dopiero pełnomocnik wyznaczony z urzędu w sprawie w przedmiocie zobowiązania do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń poinformował ją, że według Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu niedopuszczalne jest ponowne weryfikowanie czy świadczenie to spełnia znamiona świadczenia nienależnie pobranego w rozumieniu art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 144, dalej jako u.ś.r.), skoro zagadnienie to zostało już rozstrzygnięte ostateczną decyzją administracyjną.
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd wyjaśnił, że rozpoznawany wniosek został złożony z zachowaniem siedmiodniowego terminu do jego wniesienia określonego w art. 87 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.) oraz z zachowaniem innych wymogów formalnych. Jednocześnie Sąd zaznaczył, że we wniosku strona zobowiązana była wykazać (uprawdopodobnić), iż w czasie biegu terminu do dokonania czynności w postępowaniu sądowym zaistniała obiektywna przeszkoda uniemożliwiająca jej dokonanie tej czynności, a powstanie tej przeszkody nie było spowodowane działaniem strony i było od niej całkowicie niezależne. Ponadto przesłanka braku winy, o której mowa w art. 86 § 1 p.p.s.a., polega na dopełnieniu przez stronę obowiązku dołożenia szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowych, zaś sąd oceniając tę przesłankę powinien przyjąć obiektywne mierniki staranności, których można wymagać od każdego należycie dbającego o swoje interesy. Zdaniem Sądu, przedstawione przez skarżącą argumenty, nie uprawdopodabniają w dostatecznym stopniu braku jej winy w uchybieniu terminu do wniesienia skargi, ani zachowania należytej staranności przy dokonywaniu tej czynności procesowej. Sąd wyjaśnił, że skarżąca twierdzi, iż została wprowadzona w błąd sformułowaniem na stronie 9 uzasadnienia zaskarżonej decyzji i przez to nie wniosła skargi, oraz że odczytała wskazany przez siebie akapit decyzji w taki sposób, że nie miała interesu prawnego w zaskarżeniu decyzji. Sąd stwierdził, że akapit wskazany przez skarżącą dotyczy konieczności zawarcia pouczenia w treści decyzji ustalającej prawo do świadczenia albo w ulotce wydawanej stronie za potwierdzeniem odbioru. Zdaniem Sądu organ rozwlekle, ale i dobitnie, przedstawił swój pogląd, że wniosek skarżącej o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz decyzja o przyznaniu skarżącej świadczeń opatrzone były stosownymi pouczeniami. W swojej argumentacji Kolegium nie napisało i nie sugerowało, że prawidłowość pouczenia o braku prawa do pobierania świadczenia będzie oceniana w nowej sprawie, której przedmiotem będzie zobowiązanie do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Zakwestionowane przez skarżącą sformułowanie koresponduje z wcześniejszymi akapitami uzasadnienia i stanowi "podparcie" przedmiotowego rozstrzygnięcia orzecznictwem sądów administracyjnych.