Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia adwokata A. S., pełnomocnika ustanowionego z urzędu dla T. W. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 20 października 2008 r. sygn. akt II SA/Lu 936/07 o oddaleniu wniosku o przyznanie wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną z urzędu w sprawie ze skargi T. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie z dnia [...] października 2007 r. Nr [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku celowego postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 20 października 2008 r., sygn. akt II SA/Lu 936/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił wniosek adwokata A. S. o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w sprawie ze skargi T. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie. W uzasadnieniu wskazano, że stosownie do treści art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., zwanej dalej p.p.s.a.) w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Sąd podał dalej, iż wyznaczony z urzędu adwokat ma prawo do wynagrodzenia za podjęte czynności w zakresie nieopłaconej pomocy prawnej oraz zwrotu niezbędnych i udokumentowanych wydatków na podstawie art. 250 p.p.s.a. Stosownie do przepisu § 18 ust. 1 pkt. 2 lit. b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1348 ze zm.) stawki minimalne w postępowaniu przed sądami administracyjnymi obejmują także stawkę za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej. Skarga kasacyjna złożona po terminie nie ma mocy prawnej i podlega odrzuceniu (art. 178 p.p.s.a.). Również zatem opinia prawna jako alternatywna skardze kasacyjnej, sporządzona z przekroczeniem tego terminu, nie ma mocy prawnej. Sąd wskazał ponadto, że reprezentowanie strony polega na dokonywaniu czynności w sprawie tzn. w toku jej trwania, a nie po jej kilkumiesięcznym prawomocnym zakończeniu. Adwokat obowiązany jest wykonywać czynności zawodowe zgodnie z obowiązującymi przepisami, według najlepszej woli i wiedzy, uczciwie, rzeczowo i z należytą starannością. Opinia o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej sporządzona przez pełnomocnika prawie cztery miesiące od dnia otrzymania wyroku wraz z uzasadnieniem, nie stanowi czynności prawnej, za którą należy się wynagrodzenie, gdyż sprawa została już prawomocnie osądzona. W związku z tym wszelkie czynności w niej podejmowane nie mogą mieć mocy prawnej.
Z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia strona nie potrzebuje już pomocy prawnej w prowadzeniu sprawy, gdyż sprawa nie wymaga już podejmowania czynności. Kontynuując wskazano, że zarówno skarga kasacyjna jak i opinia o braku podstaw do jej wniesienia powinna zawierać wymogi przewidziane dla pism procesowych wymogi formalne i materialne. Podano, że jednym z wymogów formalnych jest termin na dokonanie czynności a niespełnienie tego wymogu powoduje, że dana czynność jest bezskuteczna. Sąd stwierdził, że sporządzenie i doręczenie mocodawcy opinii prawnej o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej ma na celu wyłącznie ochronę interesu prawnego mocodawcy. W przypadku opinii prawnej o braku podstaw poinformowanie mocodawcy w terminie otwartym do wniesienia skargi kasacyjnej o braku podstaw do jej wniesienia ostrzega mocodawcę o bezzasadności wnoszenia środka zaskarżenia starając się w ten sposób chronić go przed ponoszeniem zbędnych kosztów postępowania oraz jeżeli mocodawca nie zgadza się z opinią nie zamyka mu drogi do wniesienia skargi kasacyjnejpo uprzednim wypowiedzeniu pełnomocnictwa dotychczasowemu pełnomocnikowi i skorzystaniu z usług innego profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Sporządzenie opinii w przedmiotowej sprawie nie wymagało w ocenie Sądu znacznego nakładu pracy adwokata wymagającego dodatkowego czasu. Sąd ponadto podzielił pogląd, iż jeśli czynności podejmowane przez wyznaczonego pełnomocnika, nie mają charakteru "pomocy prawnej" z uwagi na ich sprzeczność z zasadami profesjonalizmu, brak jest podstaw do przyznania adwokatowi ze środków Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej (por. post. SN z 16 marca 2000 r., I PZ 86/99). Podano, że niezbędnym wydatkiem jest tylko taki wydatek, którego konieczność poniesienia związana jest z ochroną w toku postępowania sądowego interesu prawnego mocodawcy. Uiszczenie zaś opłaty pocztowej w opisanej powyżej sytuacji nie można uznać za wydatek, którego konieczność poniesienia związana była z ochroną w toku postępowania sądowego interesów prawnych mocodawcy, a tym samym za wydatek niezbędny.