Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie Sędzia WSA Mirella Łent po rozpoznaniu w dniu 20 czerwca 2012 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. S. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi S. S. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności zażalenia postanawia oddalić wniosek
Skarżący S. S. (dalej Skarżący) wniósł skargę na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B., w którym organ stwierdził niedopuszczalność złożonego zażalenia. Skarżący w skardze zawarł wniosek o przyznanie mu prawa pomocy w zakresie całkowitym tj. zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata z urzędu. Skarżący złożył stosowny druk PPF, w którym przedstawił swoją aktualną sytuację materialną i rodzinną. Wynikało z niej, że od grudnia 2011r jest bezrobotny bez prawa do zasiłku, nie ma żadnych dochodów.
Należy wskazać, że oprócz niniejszej skargi, Skarżący od listopada 2011r do momentu wydawania przedmiotowego postanowienia wniósł do tut. Sądu (Wydziału Finansowego) 73 skargi. W 10 sprawach skarga została odrzucona a wniosek o prawo pomocy został nieuwzględniony na podstawie art. 247 ustawy p.p.s.a z uwagi na bezzasadność skargi.
W każdej sprawie Skarżący w skardze zawarł wniosek o prawo pomocy w zakresie całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienie w sprawie adwokata z urzędu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Prawo pomocy obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w ramach prawa pomocy jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa - art. 244 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270), dalej ustawa p.p.s.a.
Przepis art. 245 ustawy p.p.s.a. przewiduje możliwość przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika w sytuacji, kiedy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (art. 246 § 1 pkt 1 ustawy p.p.s.a.). Z kolei prawo pomocy w zakresie częściowym (art. 246 § 1 pkt 2 ustawy p.p.s.a.) polega na zwolnieniu tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tyko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Następuje w sytuacji, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania dla siebie i rodziny.
Trzeba zauważyć, że konstrukcja prawna prawa pomocy w zakresie całkowitym ogranicza rolę sądu jedynie do oceny materialnej sytuacji Skarżącego tj. czy jest on w stanie ponieść ekonomiczny ciężar kosztów postępowania. Negatywne ustalenie, co do takiej możliwości determinują orzeczenie o ustanowieniu pełnomocnika z urzędu. W tym zakresie sąd nie rozstrzyga albowiem o przyznaniu prawa pomocy w tym zakresie decyduje ocena możliwości finansowych wnioskodawcy i zakres wniosku. Sąd nie ma podstaw do dokonywania jakiejkolwiek oceny zasadności udziału pełnomocnika z urzędu w sprawie, mimo, że koszty takiego udziału ponosi zwykle Skarb Państwa. Niewątpliwie tak szeroki dostęp do prawa pomocy w procedurze sądowoadministracyjnej (przykładowo w Kodeksie postępowania cywilnego art. 117 § 5, pozwala sądom na ocenę, czy udział pełnomocnika w danej sprawie jest uzasadniony) wymaga szczególnie wnikliwej oceny sposobu realizacji tego prawa przez skarżących.