Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku Wydziału I: Tomasz Oleksicki, po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia na R. R. W. i R. "J." w S. A. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi Stowarzyszenia na R. R. W. i R. "J." w S. A. i J. B. na uchwałę Rady Gminy S. z dnia [...] grudnia 2012 r. Nr [...] w przedmiocie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i stawki tej opłaty p o s t a n a w i a - odmówić przyznania Stowarzyszeniu na R. R. W. i R. "J." w S. A. prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego
Stowarzyszenie na R. R. W. i R. "J." w S. A. wniosło o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.
We wniosku wskazano, że dochody Stowarzyszenia nie pozwalają na opłacenie kosztów sądowych. Na dzień [...] kwietnia 2013 r. stan kasy Stowarzyszenia wynosił 2,75 zł. Źródłem dochodu strony skarżącej są składki członkowskie. Z uwagi na brak obrotów Stowarzyszenie zlikwidowało konto bankowe. Strona skarżąca nie posiadała żadnych środków trwałych w roku obrotowy 2012. Stan kasy Stowarzyszenia na dzień [...] grudnia 2012 r. wynosił 121,75 zł (k. 61 - 62).
W odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego tut. Sądu z dnia
25 kwietnia 2013 r. Stowarzyszenie na R. R. W. i R. "J." w S. A. wykazało, że na dzień [...] marca 2013 r. liczyło
21 członków. Składka członkowska wynosi 10 zł rocznie. W roku bieżącym strona skarżąca nie uzyskała wpływów z tytułu składek członkowskich (k. 68). Stowarzyszenie dołączyło do akt sprawy bilans na dzień [...] grudnia 2012 r.
i na dzień [...] marca 2013 r. (k. 69)
Zgodnie z treścią art. 245 § 2 w zw. z art. 246 § 2 pkt 1 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 tekst jednolity) przyznanie prawa pomocy osobie prawnej, a także jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w zakresie całkowitym następuje - gdy wykaże ona, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania.
Na wnioskodawcy spoczywa, zatem ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania z tego prawa (vide: J. Tarno, Prawo o postępowania przed sądami administracyjnymi - Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 504; B. Dauter i inni, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz, Wyd. Zakamycze, Kraków 2005, s. 592).
Zgodnie ze statutem celem Stowarzyszenia jest organizowanie współpracy, niesienie pomocy, stwarzanie optymalnych warunków dla rozwoju cywilizacyjnego, kulturalnego i prawnego członków Stowarzyszenia i osób niezrzeszonych. Majątek Stowarzyszenia stanowią opłaty członkowskie, darowizny, spadki, zapisy, dotacje, dochody z działalności statutowej (k. 11 - 13). Ze złożonych dokumentów wynika, że Stowarzyszenie w roku bieżącym nie uzyskało dochodów, a stan kasy organizacji wynosił 2,75 zł - na dzień [...] marca 2013 r. W tym samym czasie wydatki Stowarzyszenia wyniosły 119,00 zł (k. 69). Za rok 2012 Stowarzyszenie uzyskało 150 zł z tytułu wpłaconych składek członkowskich, 5,75 zł pozostało z tytułu dochodu osiągniętego w roku 2011, tym samym strona skarżąca osiągnęła łączny przychód w kwocie 155,75 zł. Stowarzyszenie nie posiada obecnie rachunku bankowego, umowa o prowadzenie tego rachunku została rozwiązana.
Przedstawione powyżej dane uniemożliwiają pozytywne rozpatrzenie złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy. Należy bowiem zauważyć, iż § 22 statutu Stowarzyszenia (k. 13) stanowi, że majątek Stowarzyszenia stanowią opłaty członkowskie, darowizny, spadki, zapisy, dotacje, dochody z działalności statutowej Stowarzyszenia. Odnosząc te okoliczności do sprawy niniejszej to należy zatem stwierdzić, że Stowarzyszenie na R. R. W. i R. "J." w S. A. mając zapewnioną w statucie możliwość uzyskiwania środków finansowych na pokrycie wydatków związanych z działalnością statutową nie może przerzucać całości kosztów prowadzonych przez siebie postępowań sądowoadministracyjnych na rzecz Skarbu Państwa. W szczególności odnosi się to do wysokości i sposobu ściągania składek członkowskich, stanowiących obecnie zgodnie z dołączoną do akt sprawy dokumentacją księgową jedynie źródło dochodu Stowarzyszenia. W tym miejscu przypomnienia wymaga, że Stowarzyszenie liczy
21 członków, natomiast roczna wysokość składki członkowskiej wynosi zaledwie
10 zł i jest niewystarczająca do zapewnienia realizacji działań statutowych zwłaszcza, że strona skarżąca przewiduje realizację tych działań w drodze postępowań sądowych.
Organizacja ustanawiając symboliczne składki członkowskie bądź ich brak w ogóle, sama pozbawia się zdobycia środków finansowych na prowadzenie działań statutowych, co stanowi przesłankę do odmowy udzielenia pomocy prawnej. Nawet bowiem jeśli Stowarzyszenie jest organizacją typu non profit, nie podlega ono zwolnieniu od obowiązku zapewnienia środków na prowadzenie działalności statutowej (postanowienie NSA z 8 lipca 2010 r. sygn. II OZ 664/10, postanowienie NSA z 4 marca 2010 r., sygn. II OZ 183/10, LEX nr 606595, postanowienie NSA z dnia 17 czerwca 2011 r., sygn. I OZ 428/11, LEX nr 990354).
W analizowanym przypadku przyznanie wnioskowanego prawa pomocy prowadziłoby, zatem do sytuacji, w której działalność stowarzyszenia byłaby finansowana ze środków publicznych, to z kolei prowadziłoby do zaprzeczenia zasady, że organizacja społeczna powinna prowadzić działalność w oparciu o własne środki finansowe oraz majątek.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie art. 245 § 2 w zw.
z art. 246 § 2 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.