Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Jacek Pruszyński po rozpoznaniu w dniu 4 października 2017 r., na posiedzeniu niejawnym wniosku B. K. o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia na postanowienie z dnia 12 lipca 2017 r. o odrzuceniu wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi w sprawie ze skargi B. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] lipca 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowej z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 2007, 2008 i 2009 r. p o s t a n a w i a: przywrócić B. K. termin do złożenia zażalenia na postanowienie z dnia [...] lipca 2017 r. w przedmiocie odrzucenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi.
Postanowieniem z 12 lipca 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku odrzucił wniosek Skarżącej o przywrócenie terminu do wniesienia skargi.
Postanowieniem z 7 września 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku przyznał Skarżącej prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego. Pismem z 12 września 2017 r. Dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w B. wyznaczył radcę prawnego M. K. do prowadzenia niniejszej sprawy. Pismo powyższe, pełnomocnik otrzymał w dniu 15 września 2017 r. W dniu 18 września 2017 r. ustanowiony pełnomocnik zapoznał się z aktami sprawy.
Pismem z dnia 25 września 2017 r. pełnomocnik Skarżącej wniósł o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie z dnia 12 lipca 2017 r. odrzucającym wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, jednocześnie składając zażalenie. Z uwagi, iż w chwili podjęcia przez pełnomocnika wiedzy o umocowaniu, orzeczenie było już prawomocne, należało uznać, że uchybienie terminowi do wniesienia zażalenia nie wynikało z winy pełnomocnika, zaś wniosek o przywrócenie terminu do jego złożenia należy uznać za uzasadniony. Jednocześnie w sprawie nie można mówić o jakiejkolwiek winie samej Skarżącej, skoro mogła ona zasadnie oczekiwać na przyznanie jej prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważy(, co następuje.
Wniosek zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm.) - w dalszej części powoływanej w skrócie p.p.s.a. - jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Oprócz złożenia wniosku w tej kwestii, warunkiem przywrócenia uchybionego terminu do dokonania określonej czynności jest również łączne spełnienie następujących przesłanek: pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu, oraz strona ma obowiązek uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak jej winy w uchybieniu terminu. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie (art. 87 u.p.p.s.a.).
W związku ze specyficzną sytuacją, z jaką mamy do czynienia w tej sprawie, tzn. wyznaczeniem pełnomocnika z urzędu już po upływie terminu do wniesienia zażalenia, stwierdzić należy, że nie można poczytywać winy, czy to Skarżącej czy też jego pełnomocnika, w nieterminowym złożeniu takiego zażalenia. W analizowanej sytuacji mamy do czynienia z podobną sytuacja jak wniesienie skargi kasacyjnej przez profesjonalnego pełnomocnika, ustanowionego już po doręczeniu wyroku z uzasadnieniem skarżącemu. W takiej sytuacji - co już wielokrotnie podnoszono w orzecznictwie sądowym - przyczyna uchybienia terminu do wniesienia tego środka odwoławczego przez pełnomocnika ustanowionego przez sąd ustaje w dniu, w którym miał on rzeczywistą możliwość jego wniesienia, nie później jednak niż w dniu upływu trzydziestu dni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu do postępowania w sprawie. Przyjęta w orzecznictwie koncepcja, zaakceptowana przez orzekający w tej sprawie Sąd, z jednej strony gwarantuje stronie i jej pełnomocnikowi czas niezbędny do sporządzenia i wniesienia środka zaskarżenia wraz z żądaniem przywrócenia terminu, z drugiej zaś nie pozwala na nieograniczoną w czasie możliwość składania wniosku w trybie art. 86 u.p.p.s.a. (zob. np. postanowienia NSA: z 14 maja 2009 r. sygn. akt II FZ 125/09, LEX nr 564223; z 15 czerwca 2012 r. sygn. akt I OZ 426/12, dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych;
z 19 lipca 2012 r. sygn. akt II OZ 612/12, LEX nr 1225743).
W rozpatrywanej sprawie, ustanowiony z urzędu pełnomocnik, o wyznaczeniu do reprezentowania Skarżącej dowiedział się 15 września 2017 r., w dniu 18 września 2017 r. zapoznał się z aktami sprawy, zaś w dniu 25 września 2017 r. złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia zażalenia. Zdaniem Sądu dochowany więc został termin na jego złożenie. Dokonano również czynności, której terminowi uchybiono - złożono zażalenie na postanowienie z dnia 12 lipca 2017 r.
W ocenie Sądu okoliczności wskazane przez pełnomocnika dają podstawę do przywrócenia terminu do złożenia zażalenia, albowiem termin ten upłynął przed dniem, kiedy ustanowiony z urzędu pełnomocnik dowiedział się o wyznaczeniu jego osoby do reprezentowania Skarżącej. Pełnomocnik nie miał więc realnej możliwości złożenia zażalenia na postanowienie, co czyni wniosek w pełni uzasadnionym.
Końcowo odnosząc się do wniosku pełnomocnika Skarżącej o zasądzenie kosztów zastępstwa według norm przypisanych wyjaśnić należy, że zwrot ten jest należny pełnomocnikowi za reprezentowanie strony przed sądem I instancji w danej sprawie i przyznawany jest po zakończeniu postępowania sądowo-administracyjnego w danej instancji.
Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji postanowienia w oparciu o przepis art. 86 § 1 p.p.s.a.