Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Stanisław Grzeszek po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2009 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi L. O. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 18 sierpnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie uchybienia terminu do wniesienia zażalenia postanawia oddalić wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy
L. O. skierował do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wniosek na urzędowym formularzu (PPF) o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 18 sierpnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie uchybienia terminowi do wniesienia zażalenia na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia [...] o pozostawieniu bez rozpoznania podania w sprawie odroczenia terminu płatności i rozłożenia na raty podatku dochodowego od osób fizycznych za 2007 r.
Z uwagi na nieczytelność przedmiotowego wniosku, zarządzeniem z dnia 17 listopada 2008 r. Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wezwał wnioskodawcę do ponownego złożenia czytelnie wypełnionego wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz uzupełnienia go o:
- spis miesięcznych wydatków rodziny związanych z bieżącymi potrzebami poparty odpowiednimi rachunkami,
- wyciągi z kont bankowych L. O., jego żony i córek, obejmujący operacje z ostatnich trzech miesięcy,
- zeznania podatkowe za rok 2007 L. O., jego żony i pracujących domowników,
- zaświadczeń z zakładu pracy o wysokości zarobków L. O., jego żony i pracujących domowników.
W odpowiedzi na to wezwanie wnioskodawca ponownie złożył w Sądzie nowe, wypisane odręcznie, oświadczenie na druku PPF.
Zarządzeniem z dnia [...] grudnia 2008 r. (sygn. akt I SA/Kr 1272/08) Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie pozostawił wniosek bez rozpoznania z uwagi na fakt, iż pomimo wezwania nie przedstawiono czytelnie wypełnionego formularza wraz z wymaganymi przez orzekającego dokumentami.
Nie zgadzając się z takim rozstrzygnięciem wnioskodawca zaskarżył zarządzenie Referendarza w drodze sprzeciwu żądając jego uchylenia. W uzasadnieniu sprzeciwu odniósł się natomiast do będącego przedmiotem skargi postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 259 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - powoływanej dalej jako "p.p.s.a.") - od postanowień, wydanych przez referendarza sądowego przysługuje sprzeciw do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego. Z brzmienia art. 260 p.p.s.a. wynika natomiast, iż w wypadku wniesienia sprzeciwu, postanowienie przeciwko któremu został wniesiony traci moc, a sprawa podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym.
Artykuł art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. stanowi, że przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, mającą na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego. W orzecznictwie sądowym powszechnie prezentowane jest stanowisko, że przyznanie prawa pomocy powinno mieć charakter wyjątkowy i winno być stosowane w stosunku do osób pozostających w faktycznym ubóstwie.