Starszy Referendarz Sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2017 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Stowarzyszenia W. w K. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi Stowarzyszenia W. w K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 31 stycznia 2017 r. Nr: [...] w przedmiocie zwrotu dotacji p o s t a n a w i a zwolnić stronę skarżącą od kosztów sądowych
Stowarzyszenie W. w K. zwróciło się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych z uwagi na brak wystarczających środków do ich uiszczenia.
Z danych zawartych w formularzu "PPPr" wynika, iż wnioskodawca prowadzi działalność charytatywną w zakresie pomocy bezdomnym. W oświadczeniu o majątku i dochodach wskazano, że Stowarzyszenie nie posiada kapitału zakładowego, majątku, środków finansowych, nie dysponuje środkami trwałymi. Ostatni rok obrotowy strona zamknęła zyskiem w wysokości 95 zł. Wskazano ponadto, że Stowarzyszenie dysponuje rachunkiem bankowym w Getin Banku, którego stan na koniec miesiąca poprzedzającego złożenia wniosku wynosił 0 zł. Wnioskodawca posiada dom jednopiętrowy w O. zamieszkany przez bezdomnych.
W uzasadnieniu wniosku podniesiono, iż w związku z działaniem na szkodę Stowarzyszenia poprzedniego prezesa i członka zarządu (złożono doniesienie do Prokuratury) strona nie posiada w chwili obecnej wystarczających środków do uiszczenia kosztów sądowych.
Odnosząc się do wezwania o uzupełnienie wniosku o przyznanie prawa pomocy wiceprezes Stowarzyszenia, A.M., oświadczył, że od 2014 roku Wspólnota [...] w K. czerpie środki finansowe na prowadzenie działalności statutowej jedynie ze składek członkowskich, których wysokość wynosi 95 zł. Ma to związek z pozbawieniem Stowarzyszenia przez uprzedniego prezesa jego siedziby (sprawa w sądzie o sygn. I C 2075/15/S). Stowarzyszenie liczy 24 członków. Przychód Wspólnoty [...] w K. za 2016 rok wyniósł 95 zł. Saldo rachunku bankowego strony na dzień 3 lipca 2017 roku wynosiło -373,26 zł, a kasie Stowarzyszenia na dzień 3 lipca 2017 roku zgromadzone były środki finansowe w wysokości 100 zł.
Mając na uwadze powyższe zważono, co następuje:
Z dyspozycji art. 243 § 1 oraz art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 718, dalej p.p.s.a.) wynika, że właściwy sąd administracyjny może na wniosek strony przyznać jej prawo pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Wniosek taki jest wolny od opłat sądowych. W niniejszej sprawie strona skarżąca domaga się przyznania jej prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie w całości od kosztów sądowych.
W myśl art. 246 § 2 p.p.s.a. osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym gdy podmiot ten wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do przypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu postanowienia z dnia 10 stycznia 2005 r. (sygn. akt FZ 478/04, niepubl.) stwierdził, iż opłaty sądowe stanowią rodzaj danin publicznych. Zwolnienia od ponoszenia tego rodzaju danin stanowią odstępstwo od konstytucyjnego obowiązku ich powszechnego i równego ponoszenia, wynikającego z art. 84 ustawy zasadniczej. Dlatego też muszą być stosowane w sytuacjach wyjątkowych, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby, czy osób, na współobywateli. Z ich bowiem środków pochodzą dochody budżetu państwa, z których pokrywa się koszty postępowania sądowego w razie zwolnienia strony z obowiązku ich ponoszenia. Wnioskodawca musi zatem wykazać, iż jego sytuacja materialna jest na tyle trudna, iż uzasadnia poczynienie odstępstwa od tej generalnej reguły.
W ocenie orzekającego podmiot skarżący wykazał, że spełnia przesłanki przyznania mu prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Stowarzyszenie Wspólnota [..] w K. prowadzi działalność charytatywną polegającą na pomocy bezdomnym, a jedynym źródłem finansowania jego statutowej działalności są składki członkowskie. Wnioskodawca nie posiada majątku, który mógłby zostać spieniężony, a środki finansowe które znajdują się w jego kasie ograniczają się do kwoty 100 zł. Jednocześnie rachunek bankowy Stowarzyszenia wykazuje ujemne saldo ponad trzykrotnie przekraczające wysokość posiadanych w kasie środków (-373,26 zł).
Zestawienie wysokości kosztów sądowych, które na obecnym etapie postępowania sprowadzają się do wpisu od skargi w wysokości 200 zł do aktualnej kondycji finansowej Stowarzyszenia pozwala na stwierdzenie, że strona nie dysponuje środkami pozwalającymi na partycypowanie w kosztach postępowania.
Z tych względów orzekający uwzględnił wniosek Stowarzyszenia W. w K. i orzekł jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 245 § 3, art. 246 § 2 pkt 2 w zw. z art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a.