Wniosek w przedmiocie określenia wysokości straty poniesionej w roku podatkowym 2004 z tytułu przychodów uzyskanych z najmu lokalu użytkowego
Uzasadnienie strona 2/3

Wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi nie mógł jednak zostać uwzględniony, pełnomocnik skarżącego nie wykazał bowiem niezbędnej do przywrócenia terminu przesłanki, jaką jest uprawdopodobnienie braku winy w jego uchybieniu, o której mowa w przywołanym wyżej przepisie art. 86 § 1 zdanie 1 ppsa. Przy ocenie tej przesłanki, należy brać pod uwagę, co słusznie podkreśla orzecznictwo sądowe i doktryna przedmiotu, obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy, przywrócenie terminu może więc mieć miejsce wtedy, gdy uchybienie terminu nastąpiło wskutek przeszkody, której strona nie mogła usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Do przeszkód tych zalicza się przykładowo pożar, nagłą chorobę uniemożliwiającą wyręczenie się inną osobą. Przywrócenie terminu nie jest natomiast możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa (postanowienie NSA z 25 września 1998 r., SA/Łd 575/98, LEX nr 36221, wyrok NSA z dnia 13 października 1999r., III SA 1436/99, LEX nr 40057, wyrok NSA z dnia 25 maja 1998 r., IV SA 2162/96, LEX nr 43285, wyrok NSA z dnia 20 maja 1998 r., I SA/Ka 1718/96, LEX nr 33415 czy J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2004, s. 149). Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy zauważyć należy, iż pełnomocnik skarżącego, uzasadniając wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu sądowego, wskazywał na dwie okoliczności, a mianowicie że "decyzja podatkowa określająca stratę może być uznana za kreującą należność pieniężną" oraz że w sprawie mamy do czynienia z niejasnym przepisem prawnym regulującym kwestię wpisu od skargi, a okoliczność błędu profesjonalnego pełnomocnika co do sposobu interpretacji nowego, niejasnego przepisu stanowi usprawiedliwiony błąd. Okoliczności te w realiach niniejszej sprawy nie zasługują na uwzględnienie. Wprawdzie powołane w uzasadnieniu wniosku postanowienie SN z dnia 20 sierpnia 2008r., I UZ 11/08, OSNP 2010, z. 1 - 2, poz. 25, Lex 544697, sformułowało tezę, w myśl której "przyczyną przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej (art. 168 § 1 kpc) może być usprawiedliwiony błąd profesjonalnego pełnomocnika co do sposobu interpretacji nowego, niejasnego w swojej treści przepisu". Niemniej jednak w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia ani z nowym przepisem, ani też z przepisem, co do którego istnieją nieusuwalne wątpliwości interpretacyjne. Przepisem, o który chodzi w niniejszej sprawie, jest art. 231 ppsa oraz powołany we wniosku przepis § 1 rozporządzenia w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Podnieść jednak należy, iż wskazane przepisy obowiązują od dnia 1 stycznia 2004r., a więc od ponad siedmiu lat, sporną skargę zaś pełnomocnik wniósł, jak wynika z daty na kopercie, w dniu 15 stycznia 2010r. Nie sposób zatem uznać je, jak podnosi pełnomocnik, za nowe. Przyznać wprawdzie należy, iż wskazane przepisy są niejasne, a zawarte w art. 231 ppsa sformułowanie "w sprawach, których przedmiotem są należności pieniężne" nasuwa wątpliwości interpretacyjne, skoro nie jest ono w pełni adekwatne do charakteru spraw rozpoznawanych przez sądy administracyjne, przedmiotem zaskarżenia są bowiem w tym wypadku akty i czynności, wymienione w art. 3 § 2 ppsa. Niemniej jednak znaczenie tego zwrotu zostało w już ugruntowanym dość licznym orzecznictwie sądów administracyjnych, w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wyjaśnione i nie budzi wskazywanych przez pełnomocnika w uzasadnieniu wniosku takich wątpliwości interpretacyjnych, które można by uznać za uprawdopodabniające brak winy pełnomocnika w zakresie zachowania wymogów fiskalnych skargi. Jak bowiem potwierdza analiza tego orzecznictwa, przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że wpis stosunkowy pobiera się w sprawach, których przedmiotem zaskarżenia są akty lub czynności kreujące określoną należność pieniężną rozumianą jako prawo jednego podmiotu do otrzymania w określonym terminie świadczenia pieniężnego od innego podmiotu (por. postanowienie NSA z dnia 27 marca 2008 r., II FSK 129/07 i powołane tam poglądy doktryny oraz postanowienie NSA z dnia 22 kwietnia 2009 r., II FSK 131/08, www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Także pojęcie "należność pieniężna" w potocznym znaczeniu należy rozumieć, jak Sąd wskazał pełnomocnikowi w uzasadnieniu podjętego w tej sprawie postanowienia z dnia 5 marca 2010r., sumę, którą trzeba zapłacić, wpłacić, opłata, wpłata, taksa świadczenie (por. B. Dunaj, Popularny słownik języka polskiego, Warszawa 2000, s. 343.). W konsekwencji takiej regulacji prawnej charakter sprawy, w której wniesiono skargę, a ściślej to, czy przedmiot skargi wiąże się z określonymi świadczeniami pieniężnymi, będzie przesądzał o tym, jaki rodzaj wpisu strona będzie zobowiązana uiścić. W sprawach podatkowych przedmiotem zaskarżenia są, jak podnosi orzecznictwo sądowe, należności pieniężne tylko w przypadku skargi na decyzje dotyczące wymiaru (określenia lub ustalenia) podatku, nadpłaty, a także kwoty zwrotu podatku lub kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, określona w decyzji kwota zaległości podatkowej lub też kwota odsetek za zwłokę od tej zaległości. We wszystkich innych sprawach pobiera się wpis stały (por. postanowienie NSA W-wa z dnia 15 maja 2008r., II FSK 1651/06, LEX nr 434549 czy postanowienie NSA W-wa z dnia 20 września 2007r., II FSK 1186/06, LEX nr 389717). W pojęciu "należność pieniężna" nie mieści się natomiast, jak wynika z wypracowanego przez sądy administracyjne jednolitego stanowiska, strata podatkowa, jako wynik różnicy między przychodem a kosztami ich uzyskania nie może być zaliczona do należności pieniężnych, o których mowa w art. 231 ppsa. Mimo bowiem jej wpływu na późniejsze zobowiązania w podatku dochodowym, decyzja określająca ją nie kreuje (ani w dacie jej określenia, ani w przyszłości) należności pieniężnej w wysokości straty, zapłaty której mógłby skutecznie domagać się od podatnika organ podatkowy. Możliwość jej uwzględnienia przy obliczaniu podatku w latach późniejszych ma tylko wpływ na powstałe później należności pieniężne. Wpływ straty na zobowiązania podatkowe podatnika w następnych latach podatkowych pozwala zaś na przyjęcie, że sprawa dotycząca określenia straty jest sprawą z zakresu zobowiązań podatkowych w rozumieniu art. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, tj. Dz.U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm. (por. np. pogląd wyrażony w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 lutego 2008 r., II FSK 1788/06, www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Pojęcia spraw z zakresu zobowiązań podatkowych nie należy utożsamiać ze sprawami o należności pieniężne. Zaskarżona w niniejszej sprawie decyzja została więc podjęta w sprawie dotyczącej zobowiązań podatkowych. To zaś oznacza, iż stosownie do § 2 ust. 3 pkt 12 powołanego rozporządzenia, strona skarżąca winna uiścić, od złożonej skargi, wpis stały w wysokości 500 zł (por. np. postanowienie NSA z dnia 25 czerwca 2009 r., II FSK 252/08 czy postanowienie NSA z dnia 16 kwietnia 2009r., II FSK 24/08, www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Strona 2/3