Dnia 18 marca 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział I w składzie następującym: Sędzia WSA Tomasz Adamczyk po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2014 roku na posiedzeniu niejawnym wniosku pełnomocnika skarżącego o przyznanie zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w sprawie ze skargi S. K. W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji umarzającej postępowanie podatkowe w sprawie ustalenia podatku od spadków i darowizn postanawia: oddalić wniosek.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 4 października 2013 r. oddalił skargę S. K. W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji umarzającej postępowanie podatkowe w sprawie ustalenia podatku od spadków i darowizn. Wskazane rozstrzygnięcie zostało doręczone skarżącemu w dniu 28 października 2013 r.
Skarżący w dniu 7 listopada 2013 r. zwrócił się do Sądu z wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia adwokata. Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi postanowieniem z dnia 17 grudnia 2013 r. przyznał skarżącemu prawo pomocy w żądanym zakresie, o którego wyznaczenie Sąd zwrócił się do Okręgowej Rady Adwokackiej w Ł.
Pismem z dnia 31 grudnia 2013 r. Okręgowa Rada Adwokacka w Ł. wyznaczyła adwokata M. W. pełnomocnikiem z urzędu dla skarżącego S. K. W.
Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi stwierdził prawomocność wyroku z dnia 4 października 2013 r.
W dniu 26 lutego 2014 r. wyznaczony w sprawie pełnomocnik poinformował Sąd, że po zapoznaniu się z aktami sprawy sporządził opinię o braku podstaw do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku Sądu z dnia 4 października 2013 r. Pełnomocnik wniósł jednocześnie o przyznanie na jego rzecz kosztów nieopłaconej pomocy prawnej oświadczając, że koszty te nie zostały opłacone w całości, ani w części.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 250 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; zwanej dalej jako p.p.s.a.) wyznaczony adwokat otrzymuje wynagrodzenie odpowiednio według zasad określonych w przepisach o opłatach za czynności adwokatów w zakresie ponoszenia kosztów nieopłaconej pomocy prawnej oraz zwrotu niezbędnych i udokumentowanych wydatków. Podkreślić należy, że pełnomocnikowi ustanowionemu na podstawie art. 244 p.p.s.a. należy się wynagrodzenie, w zakresie określonym w art. 250 p.p.s.a., jedynie za pomoc prawną rzeczywiście udzieloną, a decyzja o przyznaniu pomocy prawnej oznacza, że Skarb Państwa przejmuje na siebie ciężar finansowy związany z wynagrodzeniem pełnomocnika z urzędu i że sąd, jako dysponent środków publicznych, odpowiada za zasadność i legalność ich wydatkowania. Przyznanie tego wynagrodzenia musi być poprzedzone zbadaniem, czy taka pomoc została rzeczywiście udzielona.
W przypadku sporządzenia skargi kasacyjnej fakt udzielenia pomocy prawnej z urzędu wynika z wniesienia skargi. Natomiast w przypadku opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej wyrazem udzielenia pomocy prawnej jest opinia sporządzona na piśmie i doręczona przez pełnomocnika stronie. Opinię bowiem sporządza się dla strony i w jej interesie.
W ocenie Sądu wniosek pełnomocnika o przyznanie wynagrodzenia w ramach przyznanego prawa pomocy nie zasługuje na uwzględnienie. W sytuacji, gdy postępowanie w sprawie zostało prawomocnie zakończone czynność dokonana przez pełnomocnika nie mogła odnieść żadnego skutku, a tym samym nie można żądać za jej dokonanie wynagrodzenia w ramach przyznanego stronie prawa pomocy. Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 18 grudnia 2008 r. sygn. I OZ 910/08 (opublikowane w internetowej bazie orzeczeń sądów administracyjnych - CBOiSA) wyraził pogląd, że opinia o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej winna być sporządzona i przedstawiona stronie niezwłocznie, tak aby umożliwić jej podjęcie ewentualnych czynności prowadzących do zabezpieczenia jej praw i możliwości dochodzenia ich przed sądem. Opinia powinna być sporządzona najdalej w terminie odpowiadającym terminowi do wniesienia skargi kasacyjnej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi popiera powyższe stanowisko.
W niniejszej sprawie termin do wniesienia skargi kasacyjnej upływał w dniu 27 listopada 2013 r. W dniu 31 grudnia 2013 r. Okręgowa Rada Adwokacka w Ł. poinformowała pełnomocnika o delegowaniu go do zastępstwa z urzędu. Obowiązkiem profesjonalnego pełnomocnika było niezwłoczne zapoznanie się z aktami sprawy i podjęcie czynności zmierzających do skutecznej obrony interesów strony poprzez sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej, bądź sporządzenie opinii o braku podstaw do jej sporządzenia. W sytuacji zaś przekroczenia terminu z przyczyn za które pełnomocnik nie ponosił winy, jego obowiązkiem było wystąpienie z wnioskiem o przywrócenie terminu do stosownej czynności procesowej. Tymczasem pierwszą czynność w sprawie pełnomocnik podjął w dniu 13 lutego 2014 r. (złożenie wniosku o wydanie kserokopii akt sprawy). Opinię o braku podstaw do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej złożył dopiero w dniu 26 lutego 2014 r., to jest prawie 3 miesiące po upływie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, przy czym w aktach sprawy brak jest dowodu doręczenia tej opinii skarżącemu.
W ocenie Sądu, działanie pełnomocnika w niniejszej sprawie nie cechowało się należytą starannością i nie może być uznane za profesjonalną pomoc prawną. W związku z powyższym brak jest podstaw do przyznania pełnomocnikowi kosztów nieopłaconej pomocy prawnej. Mając to na uwadze Sąd na podstawie art. 250 p.p.s.a. oddalił wniosek pełnomocnika strony skarżącej o przyznanie mu wynagrodzenia.
m.m.