Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie Marcin Małek po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A. G. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego w sprawie ze skargi A. G. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia [...] maja 2017 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za maj 2015 r. p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.
Wnioskiem złożonym na urzędowym formularzy (druk PPF) skarżąca zwróciła się o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.
W jego uzasadnieniu oświadczyła, że we wspólnym gospodarstwie domowym pozostaje z mężem oraz trzema synami w wieku 15, 19 i 20 lat. Źródło utrzymania rodziny stanowi natomiast wynagrodzenie za prace skarżącej w kwocie 3.191 zł netto (zaświadczenie z dnia 28 grudnia 2017 r.), emerytura męża w wysokości 2.328 zł netto (decyzja z dnia 10 grudnia 2017 r. o ponownym ustaleniu wysokości emerytury) oraz dochód z wykonywanej przez niego umowy zlecenia w kwocie 300-500 zł. W zakresie majątku skarżąca wskazała, iż w jego skład wchodzi dom jednorodzinny o pow. 100 m2 oraz pomieszczenia przynależne o pow. 174 m2, grunty leśne o pow. 0,52 ha, grunty rolne o pow. 2,09 ha fiz., dwustanowiskowa samoobsługowa myjnia samochodowa wraz z przynależnym gruntem oraz działka budowlana przeznaczona na rozbudowę myjni, co nie jest wykonywane z uwagi na brak środków.
Odnośnie zaś ponoszonych wydatków skarżąca podała: spłata kredytu konsolidacyjnego (rata ok. 2.100 zł), spłata kredytu gotówkowego (rata ok. 1.730 zł), utrzymanie domu (1.000 zł) oraz koszty leczenia (500 zł).
Referendarz sądowy zważył, co następuje:
Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności podnieść należy, że przepis art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz.1369 ze zm.), zwanej dalej w skrócie p.p.s.a. konstytuuje zasadę odpłatności postępowania sądowoadministracyjnego. Wyjątkiem od niej jest możliwość przyznania stronie prawa pomocy, które stosownie do treści art. 245 § 1 p.p.s.a może zostać przyznane stronie w zakresie całkowitym lub częściowym. I tak zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a., zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego, o które ubiega się w rozpoznawanej sprawie skarżąca może zostać przyznane osobie fizycznej, o ile ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Oznacza to nic innego jak to, że przyznanie prawa pomocy ma charakter wyjątkowy i jest stosowane tylko w przypadku osób znajdujących się w bardzo trudnej sytuacji materialnej. Do osób tych zaliczyć można bezrobotnych, którzy nie pobierają zasiłku lub osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia, bądź posiadają środki bardzo ograniczone, zaspokajające tylko podstawowe potrzeby życiowe. Jak się podkreśla w orzecznictwie instytucja prawa pomocy wprawdzie stanowi konstytucyjną gwarancję ochrony praw strony, to jednak ze względu na to, że jest wydatkowana ze środków Skarbu Państwa powinna być stosowana z dużą ostrożnością. Stanowi ona bowiem odstępstwo od konstytucyjnej zasady równego ponoszenia danin publicznych, dlatego powinna obejmować wyłącznie wyjątkowe sytuacje, tj. takie, gdy istnieją uzasadnione powody do przerzucenia ciężaru dotyczącego danej osoby na współobywateli (por. postanowienie NSA z dnia 10 stycznia 2005 r., FZ 478/04 niepubl.).