Starszy referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie - Iwona Golec po rozpoznaniu w dniu [...] r. na posiedzeniu niejawnym wniosku [...] o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem i dotacji niewykorzystanej na realizację zadania w okresie od [...] r. do [...] r. wraz z odsetkami za zwłokę p o s t a n a w i a: odmówić przyznania prawa pomocy.
Sygn. akt I SA/Sz [...]
U Z A S A D N I E N I E
Stowarzyszenie kultury fizycznej pod nazwą [...] z siedzibą w D. (dalej: stowarzyszenie) w odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi w sprawie w kwocie [...]zł, złożyło wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu wniosku stowarzyszenie wskazało, że nie posiada środków finansowych i nie jest w stanie ponieść kosztów wpisu od skargi. Wskazało, że jedynym źródłem dochodów jest dotacja celowa udzielania na sfinansowanie działalności w okresach półrocznych. Na dzień złożenia wniosku stowarzyszenie nie posiada żadnych środków pieniężnych umożliwiających uiszczenie wpisu od skargi.
Jedyny majątek stowarzyszenia to samochód [...] o wartości [...] zł. Stan środków pieniężnych na wskazanych dwóch rachunkach bankowych wynosił na koniec czerwca [...] zł. Stowarzyszenie wykazało za ostatni rok stratę w wysokości [...] zł.
Wraz z wnioskiem złożyło: zaświadczenie [...] w B. z dnia [...] r. potwierdzające, że stan rachunku bankowego stowarzyszenia na dzień [...] r. wynosił [...] zł; zaświadczenie [...] z dnia [...]. potwierdzające, że stan środków na rachunku bankowym spółki wynosił w dniu [...] r. [...] zł; bilans stowarzyszenia na dzień [...] r., w którym wskazano na fundusz własny: (-)[...] zł, fundusz statutowy [...] zł, strata z lat ubiegłych (-)[...] zł, stratę netto (-)[...] zł, zobowiązania krótkoterminowe [...] zł; aktywa obrotowe - należności krótkoterminowe o wartości [...] zł.
W odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego stowarzyszenie złożyło:
Dodatkowo stowarzyszenie nadesłało:
- zaświadczenie [...] z dnia [...] r. potwierdzające, że w okresie od dnia 1 lipca do 31 lipca br. nie przeprowadzono operacji finansowych na rachunku stowarzyszenia oraz wyciągi z rachunku bankowego prowadzonego przez ww. bank za kwiecień, maj i czerwiec b.r. - brak operacji finansowych - ze stanem środków na koniec miesiąca odpowiednio: [...] zł, [...] zł, [...] zł;
- zaświadczenie [...] potwierdzające, że na rachunku bankowym stowarzyszenia prowadzonym przez ww. bank w lipcu br. nie wystąpiły obroty; stan rachunku na koniec lipca br. wynosił [...] zł; wraz z wyciągiem z ww. rachunku za okres od kwietnia do czerwca br.- suma obrotów [...] zł;
- bilans stowarzyszenia na dzień [...]. i [...]. (niepodpisany),
- ewidencja środków w kasie za okres: od 1 do 30 kwietnia br. (saldo otwarcia [...] zł, przychód: [...] zł, rozchód [...] zł), od 1 do 31 maja br. saldo otwarcia [...] zł (przychód [...] zł, rozchód [...] zł, saldo [...] zł), od 1 do 30 czerwca br. (przychód [...] zł, rozchód [...] zł, saldo [...] zł), od 1 do 31 lipca br. (przychód [...] zł rozchód [...] zł, saldo [...] zł),
- status skarżącego stowarzyszenia: [...] w D..
Rozpoznając wniosek o prawo pomocy wskazać należy, co następuje.
Na wstępie podkreślenia wymaga, że instytucja prawa pomocy w postępowaniu sądowoadministracyjnym stanowi wyjątek od zasady przewidzianej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, dalej: "p.p.s.a."), zgodnie z którą strony samodzielnie ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Instytucja ta ma gwarantować możliwość realizacji, wyrażonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, konstytucyjnego prawa do sądu. Przy czym gwarantowane ww. prawo do sądu nie jest bezwarunkowe, a państwa korzystają z pewnego marginesu uznania w tej mierze. I tak, z uwagi na fakt, że w przypadku przyznania prawa pomocy koszty postępowania sądowego pokrywane są z budżetu państwa, korzystanie z niej powinno mieć miejsce jedynie w przypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, gdy wnioskodawca rzeczywiście nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania. Stosując prawo pomocy, nie można bowiem chronić, czy też wzbogacać majątku osób prywatnych, gdyż celem instytucji prawa pomocy jest zapewnienie dostępu do sądu osobom, którym brak jest środków finansowych na zaspokojenie swoich podstawowych potrzeb życiowych, i poniesienie w takiej sytuacji kosztów sądowych w celu dochodzenia swoich praw nastąpiłoby kosztem jego koniecznego utrzymania, zagroziłoby jego podstawowemu bytowi. Prawo pomocy winno być zatem przyznane stronom, które znalazły się w trudnej sytuacji materialnej, a które jednocześnie podjęły maksimum wysiłku w celu jej przezwyciężenia. Innymi słowy - strona, która nie ma wystarczających środków finansowych na zainicjowanie sprawy sądowej, oprócz należytego wykazania swojego stanu majątkowego, winna wykazać, że dochowała należytej staranności w celu przezwyciężenia niskiej kondycji finansowej.