W niniejszej sprawie do zasądzenia pełnomocnikowi kosztów za udzieloną pomoc prawną w postępowaniu przed sądem administracyjnym w pierwszej instancji zastosowanie będzie miało ww. rozporządzenie z dnia 22 października 2015 r.
z uwagi na wszczęcie postępowania sądowego w dniu 23 sierpnia 2016 r. (data wniesienia skargi).
Stosownie do § 21 ust. 1 pkt 1 lit. c) ww. rozporządzenia opłata maksymalna w postępowaniu przed sądami administracyjnymi w pierwszej instancji w innej sprawie wynosi 480 zł. Zgodnie z treścią § 4 ust. 1 rozporządzenia opłatę ustala się w wysokości co najmniej ½ opłaty maksymalnej określonej w rozdziałach 2 - 4, przy czym nie może ona przekraczać wartości przedmiotu sprawy.
W myśl § 4 ust. 2 ustalenie opłaty w wysokości wyższej niż określona w § 4 ust. 1, a nieprzekraczającej opłaty maksymalnej następuje z uwzględnieniem stopnia zawiłości sprawy oraz nakładu pracy adwokata oraz wkładu jego pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia sprawy, a w szczególności czasu poświęconego na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczby stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjętych w sprawie, w tym czynności podjętych w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu, wartości przedmiotu sprawy, wkładu pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie, a także trybu i czasu prowadzenia sprawy, obszerności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności. Stosownie do treści § 4 ust. 3 opłatę, o której mowa w ust. 1, podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług wyliczoną według stawki podatku obowiązującej dla tego rodzaju czynności na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług.
Zdaniem referendarza sądowego w sprawie brak było podstaw do przyznania wyznaczonemu z urzędu pełnomocnikowi wynagrodzenia za czynności podejmowane w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.
W orzecznictwie sądowoadministracyjnym podkreśla się, że pełnomocnikowi ustanowionemu w ramach prawa pomocy należy się wynagrodzenie, w zakresie określonym w art. 250 powołanej ustawy, jedynie za pomoc prawną rzeczywiście udzieloną. Decyzja o przyznaniu pomocy prawnej oznacza, że Skarb Państwa przejmuje na siebie ciężar finansowy związany z wynagrodzeniem pełnomocnika z urzędu, a sąd, jako dysponent środków publicznych, odpowiada za zasadność i legalność ich wydatkowania. Oznacza to uprawnienie i obowiązek Sądu (referendarza sądowego) ustalenia, czy pomoc prawna rzeczywiście została udzielona (postanowienie NSA z dnia 22 grudnia 2004 r., sygn. akt OZ 720/04, ONSAiWSA 2005/5/93). W orzecznictwie wskazuje się również, że udzielenie pomocy prawnej przez pełnomocnika powinno zmierzać bezpośrednio do poprawy lub ochrony sytuacji prawnej osoby, której udzielana jest pomoc (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2005 r., sygn. akt I KZP 15/05, LEX nr 151472).