Referendarz Sądowy Dariusz Pirogowicz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 23 grudnia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku M. S. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym częściowe zwolnienie od kosztów oraz ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi M. S. na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] lutego 2008 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania odszkodowania postanawia odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym częściowe zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.
Wnioskiem z dnia 16 grudnia 2008 r. M. S. wystąpiła o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym częściowe zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, wskazując na zamiar wniesienia skargi kasacyjnej do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2008 r., sygn. akt I SA/WA 663/08 oddalającego jej skargę na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] lutego 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania odszkodowania.
We wniosku skarżąca wskazała, że prowadzi wraz z mężem dwuosobowe gospodarstwo domowe. Łączny miesięczny dochód rodziny wynoszący [...] złotych netto, przy uwzględnieniu stałych kosztów utrzymania, nie pozwala na opłacenie adwokata i kosztów sądowych. Stałe miesięczne wydatki gospodarstwa domowego skarżącej obejmują koszty: czynszu- [...] złotych, energii elektrycznej - [...] złote, gazu - [...] złotych, opłat za telefon stacjonarny - [...] złotych, opłat za telewizję kablową -[...] złotych, lekarstwa - średnio [...] złotych, roczną opłatę za ubezpieczenie mieszkania - [...] złotych, ubezpieczenie na wypadek śmierci - [...] złotych rocznie, podatek za lokal własnościowy i użytkowanie wieczyste gruntu - [...] złotych rocznie. Skarżąca wskazała ponadto na zły stan zdrowia swój i męża. Przeszła ona już [...] różnych operacji, a obecnie oczekuje na kolejną, zaplanowaną na styczeń 2009 r. Wstępne koszty badań operacyjnych wyniosły już [...] złotych. Mąż skarżącej (po [...]) jest pod opieką kardiologów. Na skutek złego stanu zdrowia małżonkowie przyjmować muszą duże ilości różnych leków, wymagających znacznych nakładów finansowych. Aktualnie zajmowany przez nich lokal wymaga częściowego remontu. Skarżąca posiada lokatę pieniężną w kwocie [...] złotych założoną "na ewentualne zabezpieczenie kosztów w przypadku nieprzewidzianych zdarzeń losowych". Poza tym nie posiada żadnych przedmiotów wartościowych. Nie zatrudnia i nie pozostaje w innym w innym stosunku prawnym z adwokatem lub radcą prawnym.
Mając powyższe na uwadze stwierdzono co następuje.
W myśl art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym.
W niniejszej sprawie M. S. wnosi o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym częściowe zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, a więc w zakresie całkowitym w rozumieniu art. 245 § 2 powołanej ustawy. Stosownie do art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Ciężar udowodnienia braku możliwości pokrycia kosztów postępowania sądowego spoczywa na wnioskującym o przyznanie prawa pomocy. To wnioskodawca jako osoba zainteresowana winien wykazać zasadność złożonego wniosku oraz spełnienie ustawowych przesłanek.
W badanej sprawie M. S. nie wykazała, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania bez ryzyka wystąpienia uszczerbku utrzymania swojego i męża- co uzasadniałoby przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitym, zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a. Przeciwnie w przedstawionym stanie faktycznym dotyczącym sytuacji materialnej jej dwuosobowego gospodarstwa domowego nie można stwierdzić, by poniesienie kosztów ustanowienia adwokata jak również uiszczenie wpisu od skargi kasacyjnej oraz ewentualnych opłat kancelaryjnych leżało poza zakresem jej możliwości finansowych. Skarżąca wraz z mężem posiadają stałe i regularne źródło dochodów w postaci emerytur w łącznej kwocie [...] złotych netto miesięcznie. Deklarowane miesięczne podstawowe wydatki wynoszą zaś ok. [...] złotych ([...] zł. czynsz + [...] energia elektr. + [...] zł gaz + [...] zł telefon+ [...] zł. telewizja kablowa + [...] zł. lekarstwa + [...] zł. stanowiące 1/12 rocznego ubezpieczenia mieszkania + [...] zł stanowiące 1/12 rocznego ubezpieczenia na życie + [...] zł stanowiące 1/12 kwoty rocznego podatku od nieruchomości i opłaty za użytkowanie wieczyste). Skarżąca posiada również (założoną wraz z mężem) lokatę bankową w kwocie [...] złotych. Wprawdzie stanowi ona zabezpieczenie na wypadek konieczności poniesienia wydatków związanych z nieprzewidzianymi zdarzeniami losowymi, jednakże te mogące wystąpić w bliżej nieokreślonej przyszłości wydatki nie mogą mieć pierwszeństwa przed kosztami obecnie prowadzonego procesu sądowego.
Podkreślić należy, że instytucja prawa pomocy przewidziana ww. przepisami stanowi pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w swoich koniecznych kosztach utrzymania. Ubiegający się o taką pomoc powinien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych swoich kosztów utrzymania. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa. Przy czym to skarżąca musi wykazać brak możliwości zabezpieczenia środków niezbędnych do prowadzenia procesu przez własne oszczędności. Takiego barku możliwości strona nie wykazała, ograniczając się jedynie do wskazania na ponoszone obecnie i spodziewane w przyszłości wydatki.
W tej sytuacji, na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono jak w sentencji.