Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim - Damian Bronowicki po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku W. K. o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowych w podatku od nieruchomości wraz z odsetkami za zwłokę postanawia: 1. Zwolnić skarżącego od kosztów sądowych. 2. Ustanowić dla skarżącego radcę prawnego.
Dnia [...] stycznia 2019 r. W. K. złożył na urzędowym formularzu PPF wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
Zgodnie z oświadczeniem o stanie rodzinnym, majątku i dochodach skarżący mieszka wraz z żoną. Nie posiadają oszczędności, papierów wartościowych i innych praw majątkowych, wierzytelności oraz przedmiotów wartościowych. Utrzymują się z emerytur w łącznej wysokości 2.916,41 zł.
Wśród zobowiązań i stałych wydatków skarżący wskazał: zaległość u komornika 601,38 zł, kredyt 400 zł, energia 501,38 zł, śmieci 40 zł, butla gazowa 60 zł, szambo 120 zł, woda 16 zł, telefon 60 zł, rehabilitacja i leki 400 zł.
Do wniosku skarżący załączył kopię decyzji o ustaleniu wysokości emerytury oraz faktury dokumentujące koszt zakupów leku.
Sytuacja rodzinna, majątkowa oraz dochody wnioskodawcy były już przedmiotem oceny. Postanowieniem z 19 września 2018 r. sygn. akt I SA/Go 407/18 zwolniono skarżącego od wpisu od kwoty powyżej 100 zł. Zawarte w tym postanowieniu rozważania zachowują aktualność bowiem sytuacja wnioskodawcy nie uległa większej zmianie.
Stosownie do treści art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm. - powoływanej dalej jako P.p.s.a.) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. W zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 P.p.s.a.), zaś w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków, albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie pełnomocnika w sprawie (art. 245 § 3 tej ustawy).
Z kolei art. 246 § 1 pkt 1 i 2 P.p.s.a określa przesłanki, na podstawie których następuje przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej. W zakresie całkowitym następuje ono, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, w zakresie częściowym natomiast - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Zawarty w art. 246 § 1 i 2 P.p.s.a. zwrot "gdy wykaże" oznacza, że to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się on w sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy, zaś zwrot "może być przyznane" wskazuje na fakultatywny charakter orzeczenia o przyznaniu prawa pomocy. Przy spełnieniu przesłanek przewidzianych w wymienionym przepisie, sąd bowiem może, ale nie musi, przyznać wnioskowaną pomoc, gdy uzna, że zachodzi taka potrzeba w świetle zapewnienia stronie realizacji prawa do sądu.
Uznanie oświadczenia za wystarczające dla przyznania prawa pomocy we wskazanym zakresie należy więc do sądu, przy czym ocena sytuacji materialnej nie sprowadza się tylko do stwierdzenia, że skarżący uzyskuje lub nie uzyskuje dochodów, ale również polega na zbadaniu, czy posiada on majątek oraz czy posiada obiektywnie rozumianą zdolność do zdobycia potrzebnych środków finansowych. Podnieść też należy, że udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Z tego też względu przesłanki zastosowania tej instytucji powinny być interpretowane w sposób ścisły. Pomoc finansowa ze strony państwa przysługiwać będzie jedynie podmiotom, które nie mogą - z powodów od siebie niezależnych - pozyskać środków koniecznych do prowadzenia postępowania sądowego.
Wobec powyższego, w ocenie referendarza, zasadne jest zwolnienie skarżącego od kosztów sądowych i ustanowienie dla niego profesjonalnego pełnomocnika. Z przedstawionych przez niego oświadczenia i dokumentów wynika, że nie ma oszczędności a jego stałe, podstawowe wydatki pochłaniają znaczną część dochodów. Skarżący uiścił w niniejszej sprawie wpis w wysokości 100 zł. Uznać zatem należy, że nie jest on w stanie ponieść jakichkolwiek dalszych kosztów postępowania. Zaś po wydaniu wyroku przez sąd I instancji skarżącemu może być niezbędna pomoc profesjonalnego pełnomocnika.
Uwzględniając powyższe, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a. oraz art. 258 § 2 pkt 7 P.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.