Wykładnia art. 285a § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) w związku z § 3 tego artykułu prowadzi do wniosku, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego, od którego została oddalona skarga kasacyjna nie jest dopuszczalna, o ile ocena prawna zawarta w prawomocnym orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego nie stanowi rażącego naruszenia norm Unii Europejskiej; skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie może zastępować, wyprzedzać ani uzupełniać skargi kasacyjnej.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Stanisław Bogucki (sprawozdawca), Sędzia NSA Beata Cieloch, Sędzia NSA Krzysztof Winiarski, po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi L. sp. z o.o. z siedzibą w W. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 11 maja 2015 r., sygn. akt I SA/Wr 291/15 w sprawie ze skargi L. sp. z o.o. z siedzibą w W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu z dnia 12 grudnia 2014 r., nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 2008 r. postanawia: 1) odrzucić skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, 2) zwrócić z kasy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu na rzecz L. sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 200 zł (słownie: dwieście) złotych uiszczoną tytułem wpisu od skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
1. Postanowieniem z dnia 11 maja 2015 r. o sygn. I SA/Wr 291/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odrzucił skargę L. sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej: skarżąca) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej we Wrocławiu z dnia 12 grudnia 2014 r. o nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 2008 r. Jako podstawę prawną powołano art. 220 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.). Postanowienie jest dostępne (podobnie, jak inne cytowane w uzasadnieniu orzeczenia) na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl/. W uzasadnieniu WSA we Wrocławiu podał, że pomimo prawidłowo doręczonego w dniu 21 kwietnia 2015 r. (wtorek) odpisu zarządzenia z dnia 30 marca 2015 r. wzywającego do uiszczenia wpisu sądowego od skargi, skarżąca wymaganej opłaty w terminie 7 dni od doręczenia wezwania nie uiściła. W ocenie WSA we Wrocławiu, skarżąca nie może obalić domniemania doręczenia przesyłki powołując się na ogólnikowe twierdzenie podmiotu, któremu zleciła odbiór swojej korespondencji, że korespondencja ta nie została doręczona.
2. Na powyższe postanowienie skarżąca (reprezentowana przez pełnomocnika - radcę prawnego) wniosła skargę kasacyjną, zaskarżając to postanowienie w całości. Sformułowała także wniosek o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Warszawie, a także o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucono naruszenie:
(I) prawa materialnego, tj. (1) art. 2 ust. 1, art. 3 pkt 1, pkt 2, pkt 4, pkt 8, pkt 20 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529 ze zm.; dalej: p.p.) poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że nadanie i doręczenie przesyłki zawierającej zarządzenie z 30 marca 2015 r. o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego (dalej jako: "zarządzenie") jest skuteczne, pomimo błędnego oznaczenia adresata przesyłki na stronie adresowej przesyłki,
(II) przepisów postępowania, tj.: (1) 65 § 1 p.p.s.a. poprzez nadanie błędnie zaadresowanej przesyłki zawierającej zarządzenie; (2) art. 73 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie skuteczności doręczenia stronie per awizo zarządzenia, a w konsekwencji błędne przyjęcie, iż upłynął termin do uiszczenia wpisu sądowego; (3) art. 73 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie, że doręczenie stronie zarządzenia było skuteczne i nie doszło do naruszenia warunków formalnych doręczenia przesyłki przez operatora pocztowego, w tym formalnej poprawności wszystkich elementów warunkujących skuteczność doręczenia; (4) art. 73 p.p.s.a. poprzez odrzucenie skargi w wyniku niewłaściwej oceny zgodności z przepisami o doręczeniach i skuteczności doręczenia zarządzenia oraz pominięcia przez sąd pierwszej instancji nieprawidłowości, jakich dopuścił się operator pocztowy w doręczeniu przesyłki; (5) art. 73 p.p.s.a. poprzez niewłaściwe interpretowanie okoliczności faktycznych w kontekście przesłanek uzasadniających przyjęcie fikcji prawnej doręczenia; (6) art. 73 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie rzeczywistego przebiegu zdarzeń doręczenia przesyłki zawierającej zarządzenie; (7) art. 73 § 1 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości niemożności doręczenia przesyłki w sposób przewidziany w art. 65-72 p.p.s.a.; (8) art. 73 § 1 i 3 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości awizowania przesyłki w dniach 7 i 15 kwietnia 2015 r.; (9) art. 73 § 2 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości umieszczenia w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu wskazanym jako adres do doręczeń, na drzwiach biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, zawiadomienia o złożeniu przesyłki wraz z informacją o możliwości jej odbioru w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy w terminie siedmiu dni od dnia pozostawienia zawiadomienia; (10) art. 73 § 2 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości złożenia pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy; (11) art. 73 § 3 p.p.s.a. poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości powtórnego zawiadomienia o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy; (12) art. 73 § 4 p.p.s.a. poprzez przyjęcie, że przesyłka sądowa zawierająca zarządzenia została stronie skutecznie doręczona w trybie art. 73 § 4 p.p.s.a.; (13) art. 73 § 4 p.p.s.a. poprzez przyjęcie, że zarządzenie zostało skutecznie doręczone stronie w trybie zastępczym, pomimo niezbadania przez sąd pierwszej instancji zachowania warunków formalnych pozwalających na przyjęcie fikcji prawnej doręczenia; (14) art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez niewyjaśnienie przyczyn dokonania rozstrzygnięcia na podstawie jednego z dowodów, to jest adresowej strony przesyłki, przy całkowitym pominięciu innego dowodu znajdującego się w aktach sprawy, to jest formularza potwierdzenia odbioru; (15) art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez niewłaściwe interpretowanie okoliczności faktycznych w kontekście przesłanek uzasadniających przyjęcie fikcji prawnej doręczenia; (16) art. 141 § 4 zdanie drugie p.p.s.a. poprzez zawarcie w uzasadnieniu postanowienia błędnych ustaleń co do sposobu stosowania przepisów o doręczeniach oraz kwestii oceny skuteczności doręczenia w związku z naruszeniami przepisów postępowania w zakresie formalnych wymogów dotyczących doręczeń; (17) art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez brak pełnego merytorycznego uzasadnienia prawnego i faktycznego postanowienia o odrzuceniu skargi, a jedynie niepełne i błędne odniesienie się do argumentacji strony przedstawionej pismach z dnia 5 i 7 maja 2015 r.; (18) art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez brak merytorycznego uzasadnienia prawnego i faktycznego postanowienia o odrzuceniu skargi w zakresie doręczenia zarządzenia, a jedynie błędne opisanie adresowej strony przesyłki; (19) art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez niewłaściwe interpretowanie okoliczności faktycznych w kontekście przesłanek uzasadniających przyjęcie fikcji prawnej doręczenia; (20.art. 141 § 4 p.p.s.a poprzez brak pełnego ustosunkowania się do twierdzeń strony zawartych w pismach z dnia 5 i 7 maja 2015 r.; (21) art. 220 § 3 p.p.s.a. poprzez przyjęcie, że strona została skutecznie wezwana do uiszczenia wpisu sądowego oraz poprzez przyjęcie, że termin do uiszczenia wpisu upłynął bezskutecznie i w konsekwencji poprzez odrzucenie skargi; (22) § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 października 2010 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1222 ze zm.; dalej: rozporządzenie) poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości ustalenia, że do przesyłki dołączono formularz potwierdzenia odbioru zgodny z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia; (23) § 3 ust. 1 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości doręczenia przesyłki wskazanemu na niej adresatowi; (24) § 3 ust. 4 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości oznaczenia adresata przesyłki; (25) § 6 ust. 2 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości sporządzenia przez doręczającego zawiadomienia dla adresata o pozostawieniu przesyłki, wskazując w nim placówkę pocztową operatora, z której przesyłkę należy odebrać w ciągu siedmiu dni licząc od dnia następnego pod dniu pozostawienia zawiadomienia; (26) § 6 ust. 2 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości pozostawienia zawiadomienia w drzwiach mieszkania adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej; (27) § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości dokonania przez doręczającego adnotacji o niedoręczeniu przesyłki zawierającej zarządzenie na formularzu potwierdzenia odbioru oraz adnotacji "awizowano dnia" na stronie adresowej niedoręczonej przesyłki i złożenia przez doręczyciela stosownego podpisu; (28) § 7 ust. 2 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości potwierdzenia przyjęcia przez placówkę pocztową operatora od doręczającego i awizowanej przesyłki przez umieszczenie na przesyłce odcisku datownika i złożenia podpisu przyjmującego pracownika; (29) § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości sporządzenia przez placówkę pocztową operatora powtórnego zawiadomienia o możliwości odbioru przesyłki w terminie kolejnych siedmiu dni, licząc od dnia następnego po dniu pozostawienia zawiadomienia; (30) § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości pozostawienia zawiadomienia przez doręczającego w drzwiach adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej; (31) § 8 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości dokonania przez placówkę pocztową operatora zaznaczenia dokonania powtórnego zawiadomienia na adresowej stronie niedoręczonej przesyłki adnotacją "awizowano powtórnie dnia" i złożenia stosownego podpisu; (32) § 8 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości przechowania przez placówkę pocztową operatora przesyłki na okres siedmiu dni, licząc od dnia następnego po dniu pozostawienia powtórnego zawiadomienia; (33) § 10 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości opatrzenia przez placówkę pocztową operatora na stronie adresowej niepodjętej przesyłki zawierającej zarządzenie adnotacji "nie podjęto w terminie" oraz z odciskiem datownika; (34) §11 ust. 1 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości dokonania przez doręczającego adnotacji o przyczynie niedoręczenia przesyłki na formularzu potwierdzenia odbioru, umieszczenia daty i złożenia stosownego podpisu; (35) § 11 ust. 1 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie w zakresie prawidłowości niezwłocznego odesłania przez placówkę pocztową operatora przesyłki wraz z i formularzem potwierdzenia odbioru sądowi wysyłającemu po potwierdzeniu i przyjęcia przesyłki od doręczającego w sposób określony w § 7 ust. 2 rozporządzenia; (36) § 7 ust. 1 pkt 1, § 7 ust. 2, § 8 ust. 2 pkt 2, § 11 ust. 1 rozporządzenia polegające na przyjęciu przez sąd pierwszej instancji, że nieczytelne znaki graficzne znajdujące się na adresowej stronie przesyłki spełniają wymogi podpisu; (37) § 7 ust. 1 pkt 1, § 7 ust. 2, § 8 ust. 2 pkt 2, § 11 ust. 1 rozporządzenia poprzez błędne ustalenie, że na adresowej stronie przesyłki znajdują się podpisy jako "podpisy osoby doręczającej w formie parafek" oraz "podpisy osoby przyjmującej przesyłkę w siedzibie operatora pocztowego".