Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska-Nowacka (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Stefan Babiarz, Sędzia NSA Bogdan Lubiński, po rozpoznaniu w dniu 12 września 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi S. P. o stwierdzenie, że nastąpiła przewlekłość postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie o sygn. akt II FPP 5/14 w sprawie ze skargi S. P. o stwierdzenie, że nastąpiła przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Łodzi w sprawie o sygn. akt I SA/Łd 697/13 w sprawie ze skargi S. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia 25 kwietnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za 2013 r. postanawia odrzucić skargę.
Postanowieniem z dnia 13 sierpnia 2014 r., II FPP 5/14, Naczelny Sąd Administracyjny odrzucił skargę S. P. o stwierdzenie, ze nastąpiła przewlekłość postępowania przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w sprawie o sygn. akt I SA/Łd 697/13 w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia 25 kwietnia 2013 r. w sprawie łącznego zobowiązania pieniężnego za 2013 r. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż skarga na przewlekłość postępowania podlegała odrzuceniu bowiem nie spełnia wymagań przewidzianych w ustawie z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r., nr 179, poz. 1843 ze zm.), powoływanej dalej jako: "ustawa", bowiem nie zawiera ani żądania stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie (art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy), ani nie przytacza okoliczności uzasadniających to żądanie (art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy).
Pismem z dnia 25 sierpnia 2014 r. S. P. wniósł skargę o stwierdzenie, że nastąpiła przewlekłość postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie o sygn. akt II FPP 5/14. W uzasadnieniu skarżący wskazał, iż Naczelny Sąd Administracyjny nie zawiadomił strony o dniu rozprawy, zatuszował rejestr gruntów Starostwa Powiatowego w T., nadużył stanowisk czyniąc z mocy prawa wyżej wymienione postanowienie nieważne oraz naruszył prawo strony uregulowane w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki skargę tę wnosi się w toku postępowania w sprawie. W oparciu o utrwalona linię orzeczniczą Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazać należy, iż skarga na przewlekłość postępowania przed sądem administracyjnym wniesiona po prawomocnym zakończeniu postępowania sądowego jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu (por. postanowienie NSA z dnia 9 lipca 2009 r., sygn. akt I OPP 40/09; z dnia 17 grudnia 2010 r., sygn. akt I OPP 66/10; z dnia 15 marca 2011 r., sygn. akt II FPP 2/11). Celem skargi nie jest bowiem stwierdzenie faktu przewlekłości tylko zapobieżenie i usunięcie skutków opieszałości sądów w rozpoznawaniu sprawy.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że skarżący wniósł skargę na przewlekłość postępowania po prawomocnym zakończeniu sprawy toczącej się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Zatem postępowanie sądowoadministracyjne w dacie wniesienia skargi nie było w toku, a co za tym idzie skarga o stwierdzenie przewlekłości złożona po prawomocnym zakończeniu postępowania, którego dotyczy jest niedopuszczalna. Nie spełnienie wymogu określonego w art. 5 ust. 1 cyt. ustawy uniemożliwia Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu merytoryczne rozpoznanie skargi, gdyż jako niedopuszczalna podlega ona odrzuceniu. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 20 stycznia 2012 r., I OPP 84/11 (LEX nr 1103980), przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki są środkiem egzekwowania konstytucyjnego prawa każdego do rozpoznania jego sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, prawa do osądzenia tej sprawy, którą wniesie pod sąd. Tak więc nie mogą służyć jako swoisty środek odwoławczy, którym strona będzie mogła zainicjować bądź też wszcząć postępowanie w sprawie. Skarga na przewlekłość postępowania stanowi doraźną interwencję przeciwdziałającą niezasadnie przedłużającemu się postępowaniu sądowemu. Jest zatem środkiem prawnym egzekwującym rozpoznanie sprawy przez sąd - jej funkcją jest przede wszystkim wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego biegu (por. postanowienie NSA z dnia 21 lipca 2011 r., I OPP 50/11, LEX nr 852830). Skarga na przewlekłość postępowania ma zapewnić szybką reakcję na trwającą zwłokę w czynnościach sądu, a więc spełni swoją rolę jedynie wtedy, gdy zostanie wniesiona w toku postępowania.