Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Krzysztof Winiarski po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 8 października 2015 r. sygn. akt I SA/Sz 80/15 w zakresie wymierzenia grzywny w sprawie ze skargi G. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia 27 października 2014 r. nr [...] w przedmiocie wznowienia postępowania w sprawie podatku od nieruchomości za 2011 r. postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 8 października 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w sprawie ze skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia 27 października 2014 r. w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2011 rok postanowił wymierzyć Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w Szczecinie grzywnę w wysokości 1000 (tysiąc) złotych.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Szczecinie po dwukrotnym wezwaniu na skutek wykonania zarządzenia przewodniczącego wydziału (z dnia 19 marca 2015r. oraz 26 czerwca 2015r.) do uzupełnienia i uporządkowania akt administracyjnych uchyliło się od wykonania zarządzeń. Z tego powodu WSA w Szczecinie na podstawie art. 112 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2002 r. Nr 153 poz. 1270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) w zw. art. 54 par. 2 p.p.s.a. wymierzył grzywnę organowi administracji wskazując, że przesłanką wymierzenia grzywny jest uchylanie się organu od zastosowania się do zarządzenia sądu (lub postanowienia) podjętego w toku postępowania. Dalej sąd pierwszej instancji wskazał, że "wymierzenie organowi grzywny uzależnione jest od spełnienia materialnej przesłanki, a mianowicie od stwierdzenia niezastosowania się przez organ do zarządzenia, tutaj do przekazania kompletnych akt w niniejszej sprawie".
Pismem z dnia 26 października 2015r. wpłynęło zażalenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego, w którym zarzucono naruszenie:
- art. 54 § 2 p.p.s.a. poprzez uznanie, że SKO przekazując swoją skargę wraz z odpowiedzią na skargę nie wykonało obowiązku wynikającego z tego przepisu;
- art. 112 p.p.s.a. poprzez uznanie, że SKO świadomie uchyliło się od wykonania zarządzenia sądu.
Mając powyższe na uwadze autor zażalenia wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz zasądzenie na rzecz pełnomocnika SKO kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 112 p.p.s.a. w razie uchylania się organu od zastosowania się do postanowienia sądu lub zarządzenia przewodniczącego podjętych w toku postępowania i w związku z rozpoznaniem sprawy, sąd może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 p.p.s.a. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Przepis art. 55 § 3 p.p.s.a. stosuje się odpowiednio.
Wprowadzona w art. 112 p.p.s.a. dopuszczalność wymierzenia grzywny organowi administracji publicznej jest z jednej strony gwarancją prewencyjną umożliwiającą prawidłową kontrolę zaskarżonego działania, z drugiej jednak również formą gwarancji represyjnej - formą kary pieniężnej za niewykonanie nałożonego obowiązku. Nie można zatem stosować art. 112 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, uwzględniając ten drugi aspekt, w poparciu o wykładnię rozszerzającą. (por. por. Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt I OZ 251/14 z dnia 8 kwietnia 2014 r.). Z tego względu niespełnienie przesłanki ustawowej - uchylenia się od wykonania postanowienia sądu skutkuje niedopuszczalnością wymierzenia grzywny. W rozpoznawanej sprawie sąd pierwszej instancji wymierzył natomiast grzywnę w konsekwencji niewykonania zarządzenia Przewodniczącego Wydziału. Zgodnie bowiem z art. 167 p.p.s.a. odpowiednio do zarządzeń można stosować przepisy rozdziału 10 zatytułowanego Orzeczenia Sądowe. Ponadto charakter represyjny wymierzenia grzywny na podstawie art. 112 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wyłącza dopuszczalność wykładni rozszerzającej
Z tego względu, na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.