Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Jerzy Rypina (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia W. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 22 października 2012 r. sygn. akt I SA/Gd 146/12 w zakresie prawa pomocy w sprawie ze skargi W. K. na decyzję Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. z dnia 21 września 2011 r. nr [...] w przedmiocie wznowienie postępowania w sprawie podatku od środków transportowych za 2003 r. postanawia oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 22 sierpnia 2012 r., sygn. akt I SA/Gd 146/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku odmówił W. K. (skarżącemu) przyznania prawa pomocy w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia 21 września 2011 r. w przedmiocie umorzenia postępowania wznowieniowego w sprawie podatku od środków transportowych za 2003 r. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia sąd przedstawił, że uzupełnionym na formularzu PPF wnioskiem z dnia 17 kwietnia 2012 r. skarżący wystąpił do Sądu pierwszej instancji o zwolnienie od kosztów sądowych, Z oświadczenia strony o stanie rodzinnym, majątku i dochodach wynika, że skarżący nie Jest właścicielem nieruchomości, nie posiada oszczędności, papierów wartościowych ani przedmiotów o wartości powyżej 3.000 EUR. Skarżący nie uzyskuje żadnych dochodów i samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe. Podał także, że komornik odebrał mu bydło i sprzęt rolniczy.
Postanowieniem z dnia 31 maja 2012 r. referendarz sądowy odmówił wnioskodawcy przyznania prawa pomocy.
Od powyższego postanowienia skarżący wniósł sprzeciw, przedstawiając trudną sytuację życiową. Uchylił się jednak od przedstawienia sytuacji swojej żony podnosząc, że mają rozdzielność majątkową.
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd wskazał, że z uwagi na uchylenie się przez skarżącego obowiązkowi złożenia kompletnej dokumentacji, nie można było przyjąć, iż dokonał on wszelkich starań by w sposób zupełny zobrazować swoją sytuację finansową, a w konsekwencji wykazać zasadność złożonego wniosku o przyznanie prawa pomocy.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący podniósł, że postanowienie nie przestawia w żadnym przypadku jego trudnej sytuacji finansowej i w załączeniu przesłał postanowienie komornika z dnia 24 sierpnia 2012 r. umarzające postępowanie egzekucyjne.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z dyspozycją art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012, poz. 270 dalej w skrócie: p.p.s.a.) strony postępowania ponoszą koszty związane ze swoim udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Ustawodawca jako odstępstwo
Sygn. akt II FZ 1024/12 od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony stworzył instytucję pomocy prawnej, która ma gwarantować możliwość realizacji konstytucyjnego prawa do sądu, wyrażonego w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.). Instytucja ta - uregulowana w oddziale 2 rozdziału 3 p.p.s.a. - stanowi lex specialis względem normy z art. 199 p.p.s.a. Art. 246 p.p.s.a. określa przesłanki przyznania pomocy prawnej. Zgodnie z § 1 pkt 2 wskazanego artykułu, osobie fizycznej można przyznać pomoc prawną w zakresie częściowym dopiero wówczas gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, wykładnia ustawowego określenia "gdy osoba ta wykaże" sprowadza się do przyjęcia, że to na ubiegającym się o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej go do przyznania mu prawa pomocy w zakresie całkowitym (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 kwietnia 2008 r., sygn. II OZ 322/08). Podobny pogląd został wyrażony w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 czerwca 2008 r. (sygn. I GZ 147/08), gdzie stwierdzono: "Ciężar dowodu, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania spoczywa na stronie, która ubiega się o przyznanie prawa pomocy". Uwagi te odnoszą się także do kwestii pomocy prawnej w zakresie częściowym.