Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Sławomir Presnarowicz, po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia C. sp. z o.o. z siedzibą w W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 października 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1612/13 w przedmiocie prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi C. sp. z o.o. z siedzibą w W. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie nadpłaty w podatku od gier za kwiecień 2012 r. postanawia oddalić zażalenie.
II FZ 1631/13
U Z A S A D N I E N I E
Postanowieniem z dnia 24 października 2013 r., III SA/Wa 1612/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (dalej: WSA) odmówił C. sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej jako: Spółka bądź skarżąca) przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wskazano, że skarżąca zwróciła się o zwolnienie od kosztów sądowych, argumentując, że nie posiada żadnych środków finansowych pozwalających na ich pokrycie. Zamknięte zostały należące do skarżącej salony gier, a znajdujące się tam automaty wraz z gotówką zostały zabezpieczone przez urząd celny. W rezultacie nie tylko nie posiada ona żadnego majątku, ale również nie posiada żadnych instrumentów umożliwiających wznowienie działalności i osiągnięcie przychodu. Skarżąca wskazała, że na obu rachunkach bankowych posiada ok. 167,13 zł, posiadana nieruchomość jest obciążona hipoteką na kwotę 1.200.000 zł, strata za ostatni rok obrotowy wyniosła 4.341.561,56 zł. Wartość środków trwałych Skarżąca określiła na 5.841.741,70 zł. Wyjaśniła, że nie prowadzi obecnie działalności gospodarczej. W związku z zamknięciem salonów gier oraz zatrzymaniem znajdujących się w nich automatów do gier Skarżąca utraciła możliwość prowadzenia swojej głównej działalności, jaką jest urządzanie gier na automatach. Pozbawienie jej praktycznie całego majątku uniemożliwia także podjęcie jakiejkolwiek innej działalności gospodarczej. Skarżąca oświadczyła, że pełnomocnik będzie wynagradzany z dochodów uzyskanych w przyszłości, w tym z odszkodowań wypłaconych przez Skarb Państwa z tytułu bezprawnie zamkniętych salonów do gier. Skarżąca przedstawiła m.in. sprawozdanie finansowe na dzień 31 grudnia 2012 r., zestawienia sald i obrotów dotyczące 2013 r., bilans na dzień 30 czerwca 2013 r. (wstępny wynik), rachunek zysków i strat na dzień 30 czerwca 2013 r. (wstępny wynik), tytuły wykonawcze, wezwania do zapłaty, zestawienia zobowiązań, deklaracje VAT-7 za maj i czerwiec 2013 r., wykaz zajętych automatów. Postanowieniem z 13 września 2013 r. referendarz sądowy odmówił przyznania Skarżącej prawa pomocy w żądanym zakresie. W sprzeciwie od tego postanowienia Skarżąca podniosła, że Spółka podniosła, że Minister Finansów prowadzi szereg postępowań o cofnięcie jej zezwoleń na prowadzenie salonów gier oraz kasyn gry na automatach. Wydane przez Ministra Finansów decyzje o cofnięciu zezwoleń zostały zaskarżone przez Spółkę. Decyzje te do chwili obecnej nie stały się ostateczne, nie nadano im rygoru natychmiastowej wykonalności, jak i nie rozpoznano wniesionych od nich odwołań. Pomimo tego urzędnicy odmówili opieczętowania druków raportów dziennych/miesięcznych wpłat, wypłat i rezultatów gier, co wykluczyło dalszą działalność Spółki w salonach. Skarżąca nie prowadzi obecnie żadnej działalności gospodarczej, zaś jej działalność ogranicza się wyłącznie do prowadzenia szeregu spraw, sądowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych. Spółka podniosła, iż liczyła się z możliwością zaistnienia sporów sądowych, wymagających poniesienia kosztów opłat sądowych. Skarżąca posiadała środki na ten cel, nie miała jednak żadnego wpływu na pozaprawne działania organów celnych, które dokonały zamknięcia salonów gier w oparciu o niewykonalne decyzje wydane w pierwszej instancji. Spółka załączyła wyrok sądu wskazujący, jej zdaniem, na bezprawność działania organów. Na skutek powyższego Skarżąca nie posiada obecnie oszczędności, ani realnego majątku do sprzedaży pozwalającego na uregulowanie wpisów sądowych. Spółka, pomimo zamknięcia salonów gier przez organy celne musiała zapłacić wynagrodzenia pracownikom w okresach wypowiedzenia. Spółka musiała również uregulować składki ubezpieczeniowe ZUS oraz podatek od wynagrodzeń pracowniczych. Skarżąca wskazała, iż poniosła gigantyczne nakłady na inwestycje w pomieszczenia salonów gier, które wynajmowała od kontrahentów. Nakładów tych nie da się odsprzedać, zaś posiadane automaty są bezwartościowe. Próby ich spieniężenia przyniosły zaledwie kilka tysięcy złotych. Skarżąca podkreśliła końcowo, że prowadzona przez nią działalność nie jest "znacznych rozmiarów". Jakkolwiek w latach poprzednich osiągała ona spore przychody, to jednak wskutek zwiększenia podatku od gier działalność ta przynosiła straty. WSA w zaskarżonym postanowieniu, uznając że Spółka nie spełnia przesłanki z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270, dalej p.p.s.a.) wskazał, że ze złożonych przez skarżącą dokumentów wynika, że do końca 2012 r. prowadziła ona działalność gospodarczą o dużych rozmiarach - jej przychody netto ze sprzedaży wyniosły za 2012 r. 209.445.238,25 zł. Skarżąca posiada kapitał zakładowy w kwocie 4.000.000 zł, aktywa trwałe o wartości 7.388.635,16 zł, w tym budynki i lokale - 1.316.268,79 zł oraz środki trwałe w budowie - 311.442,96 zł. Na koniec 2012 r. skarżąca posiadała ponadto aktywa obrotowe w wysokości 2.608.180,22 zł, zaś na dzień 30 czerwca 2013 r. w wysokości 332.693,37 zł. Jak dalej wywodził WSA bez znaczenia dla kwestii spełnienia przesłanek przyznania Skarżącej prawa pomocy, jest przy tym końcowy wynik finansowy za 2012 r., tj. strata na poziomie ok. 4.000.000 zł. W obrocie gospodarczym przyjmuje się, że strata powstaje wskutek nadwyżki kosztów uzyskania nad przychodem, a to skutkuje jedynie brakiem dochodu do opodatkowania (brakiem obowiązku zapłaty podatku dochodowego) i nie świadczy o braku środków finansowych. Jeżeli osoba prawna, ubiegająca się o przyznanie prawa pomocy, wykazuje w swojej działalności stratę, to nie stanowi to wystarczającej przesłanki do przyznania prawa pomocy. W kontekście powyższego WSA podkreślił, że analiza sytuacji finansowej skarżącej w 2012 r. i w 2013 r. daje podstawę do przyjęcia, że Spółka, z uwagi na wysokie przychody (2012 r.) oraz z uwagi na posiadanie majątku sporych rozmiarów, powinna dysponować środkami pozwalającym na uiszczenie wpisu od skargi. Na powyższe postanowienie Spółka wniosła zażalenie zarzucając naruszenie art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. poprzez błędną ocenę dołączonych do wniosku dokumentów, co w połączeniu z brakiem należytej analizy sytuacji finansowej i faktycznej Spółki, doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a dotyczących: błędnego przyjęcia, że skarżąca miała i ma możliwość uzyskania środków celem pokrycia kosztów związanych z udziałem w sprawie; bezzasadnego uznania, iż skarżąca dysponuje środkami które może poznaczyć na uiszczenia wpisu w przedmiotowej sprawie; bezzasadnego uznania, iż sama wysokość środków trwałych Spółki w oderwaniu od sytuacji finansowej jak i sytuacji gospodarczej i prawnej branży w której prowadzi działalność gospodarczą, wystarcza do przyjęcia że może ona ponieść koszty sądowe; błędnego przyjęcia, że odmowa przyznania zwolnienia od kosztów nie pozbawi skarżącej prawa do sądu. Uzasadniając zażalenie Spółka wywiodła, że Minister Finansów prowadzi szereg postępowań o cofnięcie skarżącej zezwoleń na prowadzenie salonów gier oraz kasyna gry na automatach. Mimo, iż decyzje o ich cofnięciu nie stały się ostateczne, jak i nie nadano im rygoru natychmiastowej wykonalności, urzędnicy odmówili opieczętowania druków raportów dziennych/miesięcznych wpłat, wypłat i rezultatów gier. Skarżąca zwróciła też uwagę na wzrost stawki podatku od gier, wskutek którego jej działalność stała się nieopłacalna. Podkreśliła, że nową stawkę wprowadzono z naruszeniem wymaganych procedur notyfikacyjnych. Skarżąca wskazała, iż poniosła ogromne nakłady na inwestycje w pomieszczenia salonów gier, które wynajmowała od kontrahentów. Nakładów tych nie da się odsprzedać, zaś posiadane automaty są bezwartościowe. Próby ich spieniężenia nie przyniosły rezultatu. Skarżąca podkreśliła, że prowadzona przez nią działalność nie jest "znacznych rozmiarów". Jakkolwiek w latach poprzednich osiągała ona spore przychody, to jednak wskutek zwiększenia podatku od gier działalność ta przynosiła straty. Obecnie przychody ze sprzedaży usług na automatach od kilku miesięcy są równe zero.