Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia B.P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 kwietnia 2015 r. sygn. akt I SA/Gl 1012/14 w przedmiocie prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi B.P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia 2 czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za 2014 r. postanawia: oddalić zażalenie.
We wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi B.P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z 2 czerwca 2014 r. w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za 2014 r., Skarżąca podała, że żyje w ubóstwie i wymaga stałej opieki lekarskiej. Oznajmiła, że jedynym składnikiem jej majątku jest nieruchomość, na której mieszka, a źródło utrzymania stanowią: emerytura w kwocie 728,45 zł netto oraz środki otrzymywane w ramach pomocy społecznej. Zwróciła uwagę na konieczność spłaty dwóch pożyczek i ponoszenia kosztów zakupu lekarstw. Wskazała również, że nie posiada rachunku bankowego i nie ma żadnych oszczędności.
W odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego o uzupełnienie wniosku o brakujące dokumenty, Skarżąca złożyła pismo z dnia 28 stycznia 2015 r., w którym wyraziła przekonanie, że z mocy ustawy nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych i stąd za niezrozumiałe uznaje skierowanie do niej powyższego wezwania.
Postanowieniem z 19 lutego 2015 r. referendarz sądowy odmówił Skarżącej przyznania prawa pomocy. Na skutek sprzeciwu wniesionego od powyższego rozstrzygnięcia sprawa została poddana pod rozpoznanie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który, oddalając wniosek, stwierdził, że Skarżąca nie przedstawiła żadnego dokumentu w celu wykazania sytuacji, w jakiej obecnie się znajduje, i potwierdzenia oświadczeń złożonych w tym zakresie. Za niewystarczający do uwzględnienia jej wniosku zgłoszonego w niniejszej sprawie uznać należy materiał źródłowy zgromadzony w związku z rozpoznaniem tych żądań, które wniosła w innych swych sprawach, gdyż dokumenty te odnoszą się do okoliczności sprzed kilkunastu miesięcy.
Powyższe postanowienie Skarżąca zaskarżyła zażaleniem.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 245 § 1 P.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Zgodnie z jednolitą linią orzeczniczą Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. postanowienie z dnia 4 stycznia 2011 roku w sprawie o sygn. akt II FZ 681/10), z art. 246 § 1 pkt 2) P.p.s.a. wynika, iż ciężar dowodu spoczywa na stronie, która ubiega się o przyznanie prawa pomocy. Zgodnie z art. 252 §1 P.p.s.a, wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać dane o stanie majątkowym i dochodach, a jeżeli wniosek składa osoba fizyczna, ponadto dokładne dane o stanie rodzinnym oraz oświadczenie strony o niezatrudnieniu lub niepozostawaniu w innym stosunku prawnym z adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub rzecznikiem patentowym. Warunkiem przyznania omawianego uprawnienia procesowego jest przedstawienie przez wnioskodawcę w sposób nie budzący wątpliwości swej sytuacji majątkowej i rodzinnej, na podstawie której Sąd będzie mógł dokonać oceny zaistnienia w konkretnej sprawie przesłanek przyznania prawa pomocy. W sytuacji gdy oświadczenie strony zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy, okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych lub budzi wątpliwości, Sąd ma możliwość wezwania strony do złożenia w zakreślonym terminie, dodatkowego oświadczenie lub przedłożenia dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego i dochodów (por. art. 255 P.p.s.a.).