Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kisielewicz po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Z. R. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 września 2017 r., sygn. akt IV SA/Gl 1013/16 w sprawie ze skargi Z. R. na decyzję Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Katowicach z dnia [...] kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu kosztów leczenia poza granicami kraju postanawia: 1. oddalić skargę kasacyjną, 2. oddalić wniosek Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Katowicach o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach postanowieniem z dnia 26 września 2017 r., sygn. akt IV SA/Gl 1013/16, wydanym na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm. - powoływanej dalej jako p.p.s.a.), odrzucił skargę Z. R. na decyzję Dyrektora Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Katowicach z dnia [...] kwietnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu kosztów leczenia poza granicami kraju.
W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że zgodnie z art. 52 § 1 p.p.s.a., skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, a zatem skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego można złożyć jedynie na decyzję organu drugiej instancji.
Tymczasem w rozpoznawanej sprawie Z. R. przedmiotem skargi uczynił pismo Śląskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w Katowicach z dnia [...] kwietnia 2014 r., które zdaniem Sądu I instancji, zawiera minimum elementów pozwalających na uznanie go za decyzję administracyjną, gdyż został w nim oznaczony organ, od którego pochodzi, data wydania i podpis osoby reprezentującej organ oraz oznaczona została strona, do której jest skierowane. Zawiera ono także osnowę, tj. rozstrzygnięcie władcze i jednostronne będące ustosunkowaniem się do żądania strony.
Sąd I instancji podkreślił, że od pisma z dnia [...] kwietnia 2014 r., traktowanego jako decyzja, skarżący powinien wnieść odwołanie do organu wyższego stopnia tj. Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, zaś od zachowania tego wymogu nie zwalnia brak pouczenia o terminie i sposobie jego zaskarżenia (czy też nieprawidłowe pouczenie) w tym zakresie.
Z. R., reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu, wniósł skargę kasacyjną od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 września 2017 r., zaskarżając je w całości i domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a także zasądzenia kosztów postępowania i przyznania pełnomocnikowi z urzędu kosztów zastępstwa procesowego.
Zaskarżonemu postanowieniu skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:
1. art. 52 § 1 p.p.s.a. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przejawiające się uznaniem, że skarżącemu przysługiwały środki zaskarżenia, których nie wyczerpał w postępowaniu przed organem administracji;
2. art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie przejawiające się uznaniem, że skarżącemu przysługiwało prawo wniesienia odwołania od pisma organu administracji z dnia [...] kwietnia 2014 r. i nie wykorzystał ich on, a co za tym idzie nie został spełniony formalny warunek wniesienia skargi do Sądu;
3. art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. w zw. z art. 58 § 4 p.p.s.a. poprzez odrzucenie skargi skarżącego w sytuacji, w której uprzednio Sąd Rejonowy w T. Wydział [...] Cywilny uznał się za niewłaściwy do rozpoznania sprawy dotyczącej zwrotu kosztów leczenia poza granicami kraju (postanowienie z dnia [...] marca 2016 r., sygn. akt [...]), wskazując, że organem właściwym do załatwienia sprawy jest organ administracji, ponadto z ostrożności skarżący zarzucił naruszenie: