Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą skargę kasacyjną w pełni podziela stanowisko i przytoczone wyżej argumenty zawarte w uchwale o sygn. akt I OPS 1/13. Warto przy tym dodać, że podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów w uchwale z dnia 23 marca 2011 r., sygn. akt I UZP 3/10, zgodnie z którą "Od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (organu rentowego) wydanej na podstawie art. 83a ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) w przedmiocie nieważności decyzji przysługuje odwołanie do właściwego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych". W uzasadnieniu tej uchwały (której nadano moc zasady prawnej) Sąd Najwyższy wskazał m.in., że "zwrócić także trzeba uwagę na nieporozumienie wynikające z argumentacji o rzekomych ograniczeniach sądu ubezpieczeń społecznych. Z tego, że rozpoznanie i rozstrzygnięcie o zasadności lub niezasadności decyzji Zakładu w przedmiocie unieważnienia decyzji ostatecznej następuje według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (czynności procesowe sądu ubezpieczeń społecznych i czynności procesowe stron podlegają procedurze cywilnej) nie wynikają ograniczenia w sferze wyjaśnienia przedmiotu sprawy wymagającego ustalenia czy nie zachodzą określone w Kodeksie postępowania administracyjnego przyczyny stwierdzenia nieważności decyzji, np. czy decyzja ostateczna Zakładu ‘wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa’ (art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.). Nieprzekonujący jest też argument, że Sąd ubezpieczeń społecznych nie stwierdza nieważności zaskarżonej odwołaniem decyzji. Orzeczenie co do istoty sprawy (art. 47714 § 2 k.p.c.) w ‘zwykłej’ sprawie odwoławczej nie może polegać na stwierdzeniu nieważności zaskarżonej decyzji. Stosownie bowiem do przedmiotu takiego odwołania sąd orzeka o jego istocie - a więc o tym, że np. istnieje określone uprawnienie ubezpieczonego, którego nie uwzględnił Zakład w zaskarżonej decyzji. Można przy okazji zauważyć, że w ogólnym postępowaniu odwoławczym postępowania administracyjnego, organ odwoławczy również nie stwierdza nieważności decyzji organu pierwszej instancji (por. art. 138 § 1 i § 2 k.p.a.). Nie oznacza to oczywiście, że w owym ‘zwykłym postępowaniu’ sąd ubezpieczeń nie ocenia zaskarżonej odwołaniem decyzji z punktu widzenia jej wadliwości, o której mowa w art. 156 § 1 k.p.a. W szczególności rozpoznaniu podlega to czy zaskarżona decyzja jest zgodna z przepisami prawa materialnego. Ponieważ decyzje ostateczne Zakładu podlegają weryfikacji w trybie odwoławczym przed sądem także według kryteriów, o których mowa w art. 156 § 1 k.p.a., zostały one, w art. 83a ust. 2 ustawy systemowej wyłączone z określonego w tym przepisie trybu uchylania, zmiany lub unieważnienia decyzji ostatecznej przez Zakład, jeżeli zostało wniesione odwołanie do właściwego sądu. Zasada nieorzekania o nieważności decyzji w zwykłym postępowaniu odwoławczym podlega odpowiedniej modyfikacji w sprawach, w których bezpośrednim przedmiotem, a w konsekwencji również przedmiotem orzeczenia co do istoty sprawy w rozumieniu art. 47714 § 2 k.p.c., jest ‘unieważnienie decyzji’ ". Stanowisko Sądu Najwyższego zajęte w cytowanej uchwale (której nadano moc zasady prawnej) i jej uzasadnieniu, pozwala na postawienie tezy, że tryb sądowej kontroli w postępowaniu cywilnym decyzji wydanych w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji ZUS umożliwia skuteczną ochronę praw na drodze sądowej, nie naruszając przy tym standardu tej ochrony wynikającego z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.
Przywołane powyżej argumenty sprawiają ponadto, że niezasadne są zarzuty skargi kasacyjnej, wskazujące, że decyzja ZUS wydana na podstawie art. 83a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych może być kontrolowana w trybie skargi wnoszonej do sądu administracyjnego. W związku z tym również skarga na bezczynność organu w tego rodzaju sprawie nie podlega kognicji sądów administracyjnych.
Dla oceny tej nie miałoby znaczenia rozważanie, czy stwierdzenie nieważności decyzji ZUS o objęciu ubezpieczeniem społecznym może nastąpić zarówno w oparciu o art. 83a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (z urzędu przez ZUS, w przypadku gdy od decyzji wydanej w trybie zwykłym nie wniesiono odwołania), jak i w oparciu o przepisy k.p.a. (we wszystkich innych przypadkach). Z uzasadnień wskazanych wyżej uchwał Naczelnego Sądu Administracyjnego i Sądu Najwyższego wynika bowiem ogólna konkluzja, że decyzje wydane w jakimkolwiek trybie nadzwyczajnym, które zmierzałyby do wzruszenia lub modyfikacji decyzji ZUS innych niż wymienione w art. 83 ust. 4 zdanie 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - podlegają kontroli właściwych sądów powszechnych wskutek wniesienia odwołania, o jakim mowa w art. 83 ust. 2 tej ustawy.
Ze wskazanych wyżej powodów wszystkie podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty należało uznać za nieusprawiedliwione. Wobec tego Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 184 p.p.s.a., oddalił skargę kasacyjną.