Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Anna Stec Sędzia NSA Cezary Pryca (spr.) Sędzia del. WSA Wojciech Kręcisz Protokolant Karolina Mamcarz po rozpoznaniu w dniu 29 lutego 2012 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej wniosku Gminy Miejskiej L. z dnia 8 listopada 2011 r., nr [...] o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego zaistniałego pomiędzy Gminą Miejską L. a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. w przedmiocie umorzenia należności z tytułu nienależnie wypłaconego zasiłku wychowawczego postanawia: wskazać Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. jako organ właściwy do rozpoznania sprawy.
Pismem z dnia 8 listopada 2011 r. Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w L. działając z upoważnienia Prezydenta Miasta L. wniósł o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Dyrektorem Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w L. a Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w L. W dniu 2 listopada 2011 r. do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej wpłynęło zawiadomienie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w L. w sprawie załatwienia według właściwości wniosku I. H. o umorzenie należności z tytułu nadpłaconego zasiłku wychowawczego za okres od 21 września 2000 r. do 31 maja 2001 r. w kwocie 2549, 12 zł. Zgodnie z decyzją ZUS z dnia 1 lipca 2001 r. I. H. zapłaciła zasiłek wychowawczy swojej pracownicy, z którą rozwiązała umowę o pracę i nie powiadomiła o tym fakcie ZUS, w związku z czym doszło do nadpłaty zasiłku pomimo braku uprawnień byłej pracownicy do otrzymania tego rodzaju świadczenia. Wspomnianą decyzją organu I. H. została zobowiązana do zwrotu ww. świadczenia.
Kierownik Działu Świadczeń Rodzinnych działając z upoważnienia Prezydenta Miasta L. decyzją z dnia 2 października 2009 r. umorzył postępowanie w sprawie. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. w decyzji z dnia 4 grudnia 2009 r. utrzymało w mocy powyższe rozstrzygnięcie. W uzasadnieniu decyzji organ II instancji potwierdził, że art. 30 ust. 9 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 139, poz.992 ze zm.), który reguluje kwestię umarzania nienależnie pobranych świadczeń nie ma zastosowania w sprawie nadpłaty przez I. H. zasiłku wychowawczego swojej byłej pracownicy. Organ wskazał również, że I. H. może ubiegać się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych o odstąpienie od żądania zwrotu należności. Samorządowe Kolegium Odwoławcze powołało się w tej sprawie na art. 84 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 11, poz. 74 ze zm.) W tych okolicznościach wnioskodawca stwierdził, że właściwy do załatwienia wniosku I. H. powinien być ZUS oddział w L.
W odpowiedzi na wniosek Zakład Ubezpieczeń Społecznych oddział w L. wniósł o uznanie Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w L. jako organu właściwego do rozpatrzenia wniosku I. H.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
W pierwszej kolejności należy podkreślić, że stosownie do treści art. 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej. Zgodnie z art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 tej ustawy sprawy te rozpoznaje Naczelny Sąd Administracyjny, a do ich rozstrzygnięcia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym.
W piśmiennictwie podkreśla się, że przez pojęcie "sporu kompetencyjnego" należy rozumieć sytuację, w której przynajmniej dwa organy jednocześnie uważają się za właściwe do konkretnej sprawy albo każdy z nich uważa się za niewłaściwy do załatwienia tej sprawy" (por. J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2004, s. 34).