Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Zbigniew Czarnik po rozpoznaniu w dniu 4 września 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia R P na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 grudnia 2017 r., sygn. akt VI SA/Wa 2459/16 w zakresie odrzucenia zażalenia w sprawie ze skargi R P na postanowienie Ministra Sprawiedliwości z dnia [..] września 2016 r., nr [..] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego w przedmiocie zwrotu wniosku o dopuszczenie do egzaminu notarialnego postanawia: oddalić zażalenie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 20 grudnia 2017 r., sygn. akt VI SA/Wa 2459/16, na podstawie art. 178 w zw. z 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.), dalej: p.p.s.a., odrzucił zażalenie R P na postanowienie tego Sądu z 31 lipca 2017 r., utrzymujące w mocy zarządzenie starszego referendarza sądowego WSA w Warszawie z 27 kwietnia 2017 r. o odmowie przyznania skarżącemu prawa pomocy w zakresie całkowitym, w sprawie ze skargi na postanowienie Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] września 2016 r., w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego w przedmiocie zwrotu wniosku o dopuszczenie do egzaminu notarialnego.
Sąd I instancji wskazał, że skarżący po otrzymaniu odpisu postanowienia z 31 lipca 2017 r. (zawierającego pouczenie, że jest ono ostateczne i nie podlega zaskarżeniu) wniósł do Sądu wniósł zażalenie na to postanowienie.
Odrzucając zażalenie Sąd I instancji wyjaśnił, że zgodnie z art. 194 § 1 p.p.s.a. zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego przysługuje na postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego, gdy ustawa wyraźnie przewiduje możliwość wniesienia zażalenia oraz na postanowienia wymienione w art. 194 § 1 pkt 1-10 p.p.s.a. Natomiast, zgodnie z art. 260 § 1 p.p.s.a. w brzmieniu znajdującym zastosowanie w sprawie, tj. nadanym przez art. 1 pkt 73 ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2015 r., poz. 658), rozpoznając sprzeciw od zarządzenia i postanowień, o których mowa w art. 258 § 2 pkt 6-8, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone zarządzenie lub postanowienie referendarza sądowego zmienia albo utrzymuje w mocy. Odnotować przy tym należy, że aktualne brzmienie art. 260 p.p.s.a. wskazuje, iż obecnie na postanowienie wojewódzkiego sądu administracyjnego wydane w wyniku rozpoznania sprzeciwu od orzeczenia referendarza sądowego nie przysługuje zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Postanowienie wydane na skutek rozpoznania sprzeciwu jest niezaskarżalne, albowiem ani nie zostało wymienione w katalogu postanowień objętych art. 194 § 1 pkt 1-10 p.p.s.a., ani żaden inny przepis tej ustawy nie przewiduje możliwości wniesienia zażalenia na tego rodzaju postanowienie.
W zażaleniu złożonym do Naczelnego Sądu Administracyjnego R P domagał się uchylenia powyższego postanowienia w całości jako niezgodnego ze stanem faktycznym i prawnym.
Naczelny Sąd Administracyjny rozważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Jak trafnie zauważył Sąd I instancji w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, w dniu 15 sierpnia 2015 r. weszła w życie nowela z dnia 9 kwietnia 2015 r. do ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, na podstawie której został zmieniony m.in. art. 260 p.p.s.a.
W konsekwencji tych zmian, modyfikacji uległy też zasady rozpoznawania w postępowaniu sądowoadministracyjnym wniosków o przyznanie prawa pomocy. Na mocy art. 2 ustawy zmieniającej, w sprawach wszczętych po 15 sierpnia 2015 r., a taką bez wątpienia jest rozpoznawana sprawa, sąd rozpoznając sprzeciw od zarządzeń lub postanowień referendarza, o których mowa w art. 258 § 2 pkt 6-8 p.p.s.a., orzeka jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu, a więc wydaje postanowienie, w którym zaskarżone zarządzenie lub postanowienie referendarza zmienia albo utrzymuje w mocy, zgodnie z treścią art. 260 § 1 i 2 p.p.s.a., w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą.
Z kolei, zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego przysługuje na postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego w przypadkach przewidzianych w ustawie oraz na postanowienia, których przedmiotem są kwestie wymienione w art. 194 pkt 1-10 p.p.s.a. Postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego wydane na skutek rozpoznania sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego w przedmiocie prawa pomocy nie zostały ujęte w tym katalogu.
Skoro zatem ustawodawca nie przewidział możliwości wniesienia zażalenia na postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego w przedmiocie prawa pomocy, wydane na podstawie art. 260 § 1 p.p.s.a., Sąd I instancji prawidłowo odrzucił zażalenie skarżącego jako niedopuszczalne.
Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a., postanowił jak w sentencji.