Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA - Włodzimierz Ryms (spr) po rozpoznaniu w dniu 12 października 2006 r., na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K. M. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 czerwca 2006 r., sygn. akt VII SA/Wa 582/06 w zakresie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi K. M. na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z dnia [...] listopada 2005 r., nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia prawa wykonywania zawodu oraz odmowy wpisu do rejestru postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnymi w Warszawie.
Postanowieniem z dnia 5 czerwca 2006 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę K. M. na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z dnia [...] listopada 2005 r., Nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia prawa wykonywania zawodu oraz odmowy wpisu do rejestru. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że przepisy dotyczące samorządu pielęgniarek i przełożonych przewidują unormowania odrębne dla tej korporacji, miedzy innymi nadzór Ministra Zdrowia nad uchwałami w sprawach stwierdzenia prawa wykonywania zawodu, wpisania na listę członków okręgowej rady, bądź skreślenia z tej listy. Z tego względu skarżąca powinna była wykorzystać wskazany w ustawie tryb odwołania, czyli powinna zwrócić się z wnioskiem do Ministra Zdrowia o zaskarżenie uchwały z dnia [...] listopada 2005 r.
W skardze kasacyjnej od tego postanowienia skarżąca zarzuciła naruszenie art. 3 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) w związku z przepisem art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U. Nr 41, poz. 178 ze zm.) oraz art. 58 pkt 6 i art. 24 ust. 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Skarżąca podniosła, że ustawa nie przewiduje żadnego trybu zaskarżania uchwały organu samorządu pielęgniarek i położnych do Ministra Zdrowia oraz nie przyznaje skarżącej prawa wniesienia do Ministra żadnego środka zaskarżenia. Minister Zdrowia sprawuje ogólny nadzór nad legalnością aktów wydawanych przez organy samorządowe. Ewentualne złożenie wniosku przez skarżącą do Ministra Zdrowia o zaskarżenie uchwały z dnia [...] listopada 2005 r. do sądu administracyjnego nie spowodowałoby po stronie Ministra obowiązku zaskarżenia tej uchwały. Uchwała z dnia [...] listopada 2005 r. rozstrzyga o uprawnieniach skarżącej do wykonywania zawodu, wobec tego zamknięcie drogi do sądu oznaczałoby brak możliwości weryfikacji aktu, którym organ samorządu zawodowego ingeruje w jej obywatelskie uprawnienia.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest oparta na usprawiedliwionych podstawach.
Przyjęte przez Sąd I instancji stanowisko, iż uprawnienie do zaskarżenia uchwały organów samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych przysługuje wyłącznie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia jest błędne. Odrzucenie przez Sąd I instancji skargi wniesionej przez osobę będącą stroną postępowania przed organami samorządu z tego powodu, pozbawia tę stronę konstytucyjnie gwarantowanego prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).
Okoliczność, iż zgodnie z treścią art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych, samorząd jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega tylko ustawie, w żadnym przypadku nie może oznaczać, że podejmowane przez organy tego samorządu uchwały w sprawach indywidualnych są wyłączone spod kontroli ich legalności wykonywanej przez sądy administracyjne. Stosownie do przepisu art. 50 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi uprawnionym do wniesienia skargi do sądu jest każdy kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności w sprawach dotyczących innych osób, o ile brała udział w postępowaniu administracyjnym. Żaden przepis ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych nie wyłącza stosowania tego przepisu w odniesieniu do przedmiotowych uchwał samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych. Nie ulega przecież wątpliwości, że uchwała odmawiająca stwierdzenia prawa wykonywania zawodu pielęgniarki posiada wszelkie cechy decyzji administracyjnej, bowiem jest aktem władczym i jednostronnym, rozstrzygającym konkretną sprawę i skierowanym do imiennie oznaczonego adresata. Nie sposób więc uznać, iż skarżąca nie może wnieść skargi do sądu administracyjnego na uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych z dnia [...] listopada 2005 r. odmawiającą K. M. stwierdzenia prawa wykonywania zawodu pielęgniarki oraz odmowy wpisu do rejestru pielęgniarek i położnych Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Łodzi, będącą w istocie decyzją administracyjną w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Tym samym Sąd podziela stanowisko przyjęte w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lipca 2006 r., sygn. akt II OSK 434/06, iż na uchwałę odmawiająca stwierdzenia prawa wykonywania zawodu pielęgniarki przysługuje skarga do sądu administracyjnego.
Natomiast przyznanie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia prawa zaskarżania do sądu administracyjnego prawomocnej uchwały samorządu zawodowego (art. 24 ust. 3 ustawy o samorządzie pielęgniarek i położnych) należy traktować jako uprawnienie nadzorcze ministra w stosunku do organów tego samorządu.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.