Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodnicząca: Sędzia NSA Zofia Flasińska po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. G. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 2 lutego 2018 r., sygn. akt III SA/Łd 32/18 o odrzuceniu skargi A. G. na postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł. z dnia [...] listopada 2017 r., nr [...] w przedmiocie stanowiska wierzyciela w zakresie uznania zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego za nieuzasadnione postanawia: oddalić skargę kasacyjną.
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi odrzucił skargę A. G. na postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł. z dnia [...] listopada 2017 r., nr [...] w przedmiocie stanowiska wierzyciela w zakresie uznania zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego za nieuzasadnione.
W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał, że z treści art. 3 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm., dalej jako p.p.s.a), w brzmieniu obowiązującym od 15 sierpnia 2015 r., wynika, że postanowienie to nie podlega zaskarżeniu, ponieważ jego przedmiotem jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonych zarzutów. Nie oznacza to jednak, że postanowienie to nie podlega kontroli sądowoadministracyjnej. Po zajęciu stanowiska przez wierzyciela, postanowienie w przedmiocie zgłoszonych zarzutów wydaje organ egzekucyjny (art. 34 § 4 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji). Od postanowienia tego stronie służy zażalenie (art. 34 § 5). Skargę do sądu administracyjnego wnosi się dopiero od postanowienia wydanego na skutek wniesienia przez stronę wspomnianego zażalenia. Jest to bowiem "postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym", o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. Wówczas dopiero sąd administracyjny, kierując się art. 134 § 1 i art. 135 § 1 p.p.s.a., poddaje merytorycznej ocenie stanowisko wierzyciela w ramach kontroli sądowoadministracyjnej postanowienia wydanego przez organ egzekucyjny w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym.
A. G. wniósł skargę kasacyjną od powyższego postanowienia, zaskarżając je w całości. Zarzucił naruszenie art. 58 § 1 pkt 1 p.p.s.a. w zw. z art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. poprzez przyjęcie, że nowelizacja p.p.s.a. z dnia 15 sierpnia 2015 r. dotycząca kognicji sądu znajduje zastosowanie do sprawy w toku i tym samym bezzasadnie przyjęcie braku kognicji sądu administracyjnego.
Skarżąca kasacyjnie wniosła o:
1. uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,
2. rozpoznanie sprawy na rozprawie,
3. zawieszenie postępowania i zwrócenie się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem o zgodność art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. z art. 2, 30, 31 ust. 1, 2 i 3, art. 45 ust. 1 oraz art. 68 ust. 1, 2 i 3, art. 77 ust. 2 Konstytucji w zakresie w jakim przepis ten umożliwia odrzucenie skargi z powodu braku kognicji sądu na postanowienia wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowienia, przedmiotem których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu, również w przypadku spraw w toku, co powoduje przede wszystkim ograniczenie prawa do sądu z pominięciem prawa już nabytego w kwestii ochrony zdrowia i przymusu państwa z tym związanego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. obowiązującego od dnia 15 sierpnia 2015 r. kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, z wyłączeniem postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowień, przedmiotem których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu. Przepis ten w poprzednio obowiązującym stanie prawnym, tj. do dnia 14 sierpnia 2015 r. umożliwiał zaskarżanie do sądu administracyjnego decyzji organów administracyjnych na wszelkie postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym. Jednakże w wyniku nowelizacji ww. normy prawnej dokonanej art. 2 w zw. z art. 3 ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2015 poz. 658), przepis art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. ograniczył kognicję sądu, którą stosuje się do postępowań wszczętych po 15 sierpnia 2015 r. i w przepisach intertemporalnych brak jest odstępstwa od tej zasady. Z mocy art. 2 ustawy nowelizującej przepis art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. w nowym brzmieniu znajduje zastosowanie do postępowań wszczętych po dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej, tj. po 15 sierpnia 2015 r., przy czym chodzi tu o wszczęcie postępowania sądowoadministracyjnego, a nie postępowania administracyjnego. Celem ustawy nowelizującej było zmodyfikowanie reguł postępowania sądowego, zatem użyte w treści art. 2 ustawy nowelizującej pojęcie "postępowania" oznacza postępowania sądowoadministracyjne. Postępowanie prowadzone przed sądem administracyjnym zarówno z punktu widzenia ustrojowego jak i procesowego stanowi zupełnie odrębny rodzaj procedury niż procedura administracyjna. Podobne stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniach z 28 września 2016 r., II OSK 2014/16, z 6 lipca 2017 r., II OSK 1417/17, z 18 lipca 2017 r., II OSK 1562/17 (publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, orzeczenia.nsa.gov.pl).