Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Barbara Adamiak /spr./ Sędziowie sędzia NSA Maria Czapska - Górnikiewicz sędzia del. NSA Grażyna Radzicka Protokolant Marcin Sikorski po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Wojewody Świętokrzyskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 19 maja 2010 r. sygn. akt II SA/Ke 190/10 w sprawie ze skarg J. M. i Gminy Klimontów na zarządzenie zastępcze Wojewody Świętokrzyskiego z dnia [...] stycznia 2010 r. znak [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego postanawia: umorzyć postępowanie kasacyjne
Zarządzeniem zastępczym z [...] stycznia 2010 r. znak: [...] Wojewoda Świętokrzyski, działając w oparciu o art. 98a ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego Gminy Klimontów J. M.
W uzasadnieniu organ nadzoru wskazał, że radny J. M. pełni funkcję prezesa Stowarzyszenia Rozwoju Wsi K., a Stowarzyszenie to prowadzi szkołę w budynku stanowiącym mienie komunalne w oparciu o zawarte umowy bezpłatnego użyczenia. Tym samym doszło do naruszenia przepisu art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, skutkującego - stosownie do treści art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy z 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547 ze zm.) - wygaśnięciem mandatu radnego. Wobec zaistniałej sytuacji obowiązkiem Rady Gminy w Klimontowie było podjęcie uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego. Tymczasem, pomimo wystosowania przez Wojewodę Świętokrzyskiego wezwania z [...] sierpnia 2009 r., Rada Gminy w Klimontowie podjęła uchwałę z [...] września 2009 r. o odmowie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego J. M.
Mając na uwadze powyższe organ nadzoru, powiadomiwszy uprzednio pismem z [...] listopada 2009 r. Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, wydał zarządzenie zastępcze.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach wyrokiem z 19 maja 2010 r. sygn. akt II SA/Ke 190/10, po rozpoznaniu sprawy ze skarg J. M. i Gminy Klimontów na zarządzenie zastępcze Wojewody Świętokrzyskiego z [...] stycznia 2010 r. znak: [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego, uchylił zaskarżone zarządzenie zastępcze. W uzasadnieniu Sąd wywodził, że organ nadzoru dochował wymogów formalnych niezbędnych do podjęcia przewidzianego w art. 98a ust. 1 i 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Wojewoda Świętokrzyski, przed wydaniem przedmiotowego zarządzenia, skierował w dniu 17 sierpnia 2009 r. do Rady Gminy Klimontów wezwania do podjęcia uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu radnego J. M. w terminie 30 dni od doręczenia wezwania stosowanie do art. 98a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu poprzedził podjęcie zarządzenia zastępczego powiadomieniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, zgodnie z art. 98a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym.
Sąd rozważył, czy doszło do naruszenia ograniczeń i zakazów znajdujących zastosowanie do osób pełniących mandat radnego. Jak wynika z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. W powołanym przepisie ustawodawca wprowadził generalny zakaz używania przez radnego mienia komunalnego gminy w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej bez względu na jej przedmiot, rodzaj majątku komunalnego i tytuł prawny. Kładąc nacisk na zakaz prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego, ustawodawca chciał zapobiec ewentualnemu wykorzystaniu mandatu w celu ułatwienia dostępu do tego mienia. Zasadniczym celem rozwiązań antykorupcyjnych zawartych w ustawach samorządowych jest bowiem wyeliminowanie sytuacji, gdy radny, poprzez wykorzystywanie funkcji radnego, uzyskiwałby nieuprawnione korzyści dla siebie lub bliskich. Sąd podkreślił, że w powołanym art. 24f ustawy o samorządzie gminnym chodzi o ujawnienie faktu rzeczywistego (realnego) prowadzenia działalności gospodarczej, dającego się stwierdzić na podstawie obiektywnie występujących okoliczności faktycznych.