Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zofia Flasińska (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Arkadiusz Despot-Mładanowicz Sędzia del. WSA Teresa Zyglewska Protokolant starszy asystent sędziego Iwona Ścieszka po rozpoznaniu w dniu 25 września 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy z wniosku Wójta Gminy Ksawerów o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Wójtem Gminy Ksawerów a Starostą Pabianickim w przedmiocie wydania pozwolenia na usunięcie drzew z terenu działek nr [...], [...], [...], [...] obręb [...] K. postanawia: 1. odrzucić wniosek, 2. zwrócić Gminie Ksawerów z kasy Naczelnego Sądu Administracyjnego kwotę 100 (sto) złotych tytułem uiszczonego wpisu od wniosku.
Wójt Gminy Ksawerów wystąpił z wnioskiem do Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a Starostą Pabianickim i wskazanie Starosty jako organu właściwego do wydania pozwolenia na usunięcie drzew z terenu działek o numerach [...],[...],[...],[...], obręb K., stanowiących własność Skarbu Państwa.
Wnioskodawca wskazał, że w dniu 15 kwietnia 2013 r. wystąpił do Starosty Pabianickiego o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew z terenu działek o numerach [...],[...],[...],[...], obręb K., stanowiących własność Skarbu Państwa, których użytkownikiem wieczystym jest Gmina Ksawerów. Pismem z dnia 15 maja 2013 r. Starosta Pabianicki zwrócił wniosek, stwierdzając, że nie jest organem właściwym do załatwienia tej sprawy.
Wójt Gminy Ksawerów wskazał, iż zgodnie z art. 83 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.) usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek posiadacza nieruchomości - za zgodą właściciela tej nieruchomości, przy czym zgoda nie jest wymagana w przypadku wniosku złożonego przez użytkownika wieczystego. Z art. 90 tej ustawy wynika, że w odniesieniu do nieruchomości będących własnością gminy, zezwolenie, o którym mowa w art. 83 wydaje starosta. Nieruchomości, których dotyczy wniosek z dnia 15 kwietnia 2013 r. nie są własnością Gminy Ksawerów, lecz Gmina jest ich użytkownikiem wieczystym. Zgodnie z poglądami niektórych przedstawicieli doktryny, także w takim przypadku wyłączona jest właściwość wójta do wydania zezwolenia, o którym mowa w art. 83 ustawy o ochronie przyrody.
W odpowiedzi na wniosek Starosta Pabianicki wskazał, że wykładnia językowa art. 90 ustawy o ochronie przyrody prowadzi do jednoznacznych wniosków. Ustawodawca przyznał staroście kompetencje jedynie do wydania zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów w odniesieniu do nieruchomości będących własnością gminy. Pojęcie własności jest jednoznaczne (art. 140 k.c.), zatem jego zakresem nie mogą być objęte inne prawa rzeczowe. Poza tym kompetencje starosty przewidziane w art. 90 ustawy są wyjątkiem od ogólnych kompetencji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przewidzianych w art. 83 ustawy, a wyjątki nie mogą być interpretowane rozszerzająco.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sądy administracyjne rozpoznają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej (art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. - dalej w skrócie p.p.s.a.). W myśl art. 15 § 1 pkt 4 i § 2 p.p.s.a., sprawy te rozpoznaje Naczelny Sąd Administracyjny, a do ich rozstrzygnięcia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym.
Zgodnie z art. 22 § 1 pkt 1 k.p.a. spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem przypadków określonych w pkt 2-4, rozstrzyga wspólny dla nich organ wyższego stopnia, a w razie braku takiego organu - sąd administracyjny. Sąd administracyjny rozpoznaje więc spór o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego tylko wtedy, gdy organy te nie mają wspólnego organu wyższego stopnia (art. 22 § 1 pkt 1 k.p.a.).