Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.), Sędziowie: NSA Andrzej Jurkiewicz, del. WSA Izabela Bąk-Marciniak, po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Wójta Gminy [...] z dnia [...] lipca 2017 r. znak: [...] o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Wójtem Gminy [...] a Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w [...] w przedmiocie przeprowadzenia kontroli sanitarno-epidemiologicznej w związku z hodowlą ptaków postanawia: oddalić wniosek.
Wnioskiem datowanym [...] lipca 2017 r. Wójt Gminy [...] zwrócił się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w[...] , na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 K.p.a. w związku z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, o "rozstrzygnięcie sporu o właściwość" pomiędzy Wójtem Gminy [...] a Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w [...] w przedmiocie uciążliwości związanych z hodowlą ptaków prowadzoną w prywatnym mieszkaniu. W uzasadnieniu wniosku Wójt wskazał, że Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] zawiadomieniem [...] z dnia [...] lipca 2017 r. przekazał wniosek B. T. z dnia 28 czerwca 2017 r. w sprawie uciążliwości związanych z hodowlą ptaków w prywatnym mieszkaniu pod adresem:[...]. Wójt podkreślił, że wniosek B. T. dotyczy przeprowadzenia kontroli sanitarno-epidemiologicznej w lokalu mieszkalnym. Wójt Gminy nie jest organem upoważnionym do przeprowadzenia takiej kontroli. Katalog zadań własnych gminy nie obejmuje tego typu zadania.
W piśmie datowanym 29 września 2017 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] wniósł o odrzucenie wniosku Wójta Gminy [...] w całości; wskazanie Wójta jako organu właściwego do prowadzenia postępowania w przedmiocie uciążliwości związanej z hobbistyczną hodowlą ptaków przez małżonka B. T. w ich prywatnym domu w[...] . W uzasadnieniu stanowiska organ wskazał, że w dniu 7 lipca 2017 r. wpłynął wniosek B. T. o przeprowadzenie kontroli sanitarnej w jej lokalu mieszkalnym[...]. Wniosek uzasadniła tym, że nie może przebywać w tym domu, bowiem jej mąż hobbistycznie hoduje ptaki, nie sprząta po nich, nie usuwa odchodów i resztek pożywienia, jest brud, mieszkanie jest zaniedbane i z tego powodu w trosce o swoje zdrowie musiała się wyprowadzić. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] uznał, że nie jest właściwy do rozstrzygnięcia sprawy i w trybie art. 65 § 1 K.p.a. przekazał wniosek do załatwienia zgodnie z kompetencjami Wójtowi Gmina[...]. Dalej organ wyjaśnił, że zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej zostały określone w przepisach ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1261) i polegają one m.in. na sprawowaniu zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego, a w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego na kontroli przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących utrzymania należytego stanu higienicznego nieruchomości (art. 4 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy - jest to przepis kompetencyjny). Dyspozycja art. 26 ust. 1 ww. ustawy przyznaje państwowemu inspektorowi sanitarnemu prawo wstępu do mieszkań, przy czym z uprawnienia tego może skorzystać w ściśle określonych przypadkach, tj. w razie podejrzenia lub stwierdzenia choroby zakaźnej, zagrożenia zdrowia czynnikami środowiskowymi, a także jeżeli w mieszkaniu jest lub ma być prowadzona działalność produkcyjna lub usługowa. Ograniczenie to podyktowane jest treścią art. 50 Konstytucji, zgodnie z którą zapewnia się nienaruszalność mieszkania. Organ wyjaśnił, że definicję choroby zakaźnej zawiera ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1866), określając, że jest to choroba, która została wywołana przez biologiczny czynnik chorobotwórczy (art. 2 pkt 3 cyt. ustawy), ale to pojęcie choroby zakaźnej należy również interpretować w uwzględnieniem art. 3 tej ustawy. Zatem prawo wstępu państwowego inspektora sanitarnego do domu prywatnego, mieszkania może zaistnieć w razie podejrzenia lub stwierdzenia choroby zakaźnej, którą stwierdza lub podejrzewa lekarz lub felczer i podejmuje konkretne czynności m.in. zawiadamia o tym państwowego inspektora sanitarnego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w [...] nie otrzymał i nie posiada żadnych informacji w tym zakresie od uprawnionych podmiotów. Nie zachodzą również czynniki środowiskowe, tj. czynniki chemiczne oraz fizyczne. Organ podkreślił, że z wniosku B. T. wynika, że jest w konflikcie z mężem, że mieszkanie nie jest sprzątane, panuje bałagan, brud i wymaga posprzątania. W takim stanie faktycznym i prawnym brak było podstaw do podjęcia postępowania przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w [...]. Organ przesyłając wniosek do załatwienia wg kompetencji Wójtowi Gminy [...] uznał, że pomoc czy to pomoc społeczna, czy pomoc swoim mieszkańcom, np. poprzez umożliwienie rozwiązania konfliktu rodzinnego, należy do zadań własnych Gminy i że w tym względzie Gmina podejmuje stosowne działania i uchwały.