Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zygmunt Niewiadomski Sędziowie sędzia NSA Alicja Plucińska-Filipowicz sędzia del. WSA Jerzy Siegień (spr.) Protokolant Renata Sapieha po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy z wniosku Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z siedzibą w Przemyślu z dnia 14 kwietnia 2009 r. o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego miedzy Podkarpackim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków z siedzibą w Przemyślu a Prezydentem Miasta Przemyśla w przedmiocie wydania zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów znajdujących się w obrębie obszaru układu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków postanawia: wskazać Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z siedzibą w Przemyślu jako organ właściwy do rozpoznania sprawy w przedmiocie wydania zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów rosnących na nieruchomości położonej w pasie drogowym ulicy 22 Stycznia i ulicy Klasztornej w Przemyślu, znajdujących się w obrębie obszaru układu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków.
Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków wystąpił na podstawie art. 22 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego między nim a Prezydentem Miasta Przemyśla w sprawie wydania zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów z nieruchomości położonej w obrębie obszaru układu urbanistycznego wpisanego do rejestru zabytków.
Przedmiotowy spór kompetencyjny zaistniał w następujących okolicznościach sprawy.
Postanowieniem z dnia 17 lutego 2009 r. Prezydent Miasta Przemyśla przekazał Podkarpackiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków wniosek Zarządu Dróg Miejskich z dnia 12 lutego 2009 r. o wydanie zezwolenia na usunięcie 9 sztuk drzew i 4m2 krzewów rosnących w pasie drogowym - ul. 22 Stycznia (nr ewid. dz. 1326, obr. 205) i ul. Klasztornej (nr ewid. dz. 1326, obr. 205) w Przemyślu.
Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków uznał się za niewłaściwego do rozpatrzenia powyższego wniosku i wystąpił o rozstrzygnięcie negatywnego sporu kompetencyjnego podnosząc, że wnioskowane do usunięcia drzewa i krzewy (za wyjątkiem drzewa rosnącego na działce nr ewid. 2880, obr. 202) rosną w obrębie układu urbanistycznego Przemyśla, wpisanego do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 20 maja 1972 r. pod nr A-705. Wpisano nią do rejestru zabytków zespół zabytków miasta Przemyśla składający się z: reliktów układów obronnych osad przygrodowych z X/XI-XIII w., reliktów układu owalnicowego przed lokacyjnej osady targowej z XIII/XIV w., układu zespołu miejskiego rozplanowanego około połowy XIV wieku w formie trzech równoległych pasm przyrynkowych bloków osiedlowych z rynkiem w środkowym paśmie i prostopadłej - w stosunku do placu rynkowego sieci ulic, na kanwie według układu owalnicowego osady targowej przeniesionej w roku 1389 na prawo magdeburskie i rozwijającej się na przestrzeni od XIV/XV do XVII wieku w kierunkach płn. płd. przez zabudowy sąsiednich tarasów wzgórza, fragmentów średniowiecznych i nowożytnych systemu obwarowań miejskich rozbudowanych i przebudowanych od XIV/XV do końca XVII wieku, otaczających ww. średniowieczny i nowożytny zespół miejski w postaci reliktów wałów, fos, murów, baszt, bastionów i bram miejskich wzmocnionymi przez inkastelowane zespoły klasztorne usytuowane poza ciągłą linią systemu obronnego miasta. Ochrona prawna obejmuje układ urbanistyczny miasta Przemyśla wraz z zespołem zabytków wyszczególnionych w załączonym spisie, w granicach stref ochronnych, oznaczonych na załączonym planie (strefa A i B) oraz w granicach strefy "C" - ochrony krajobrazowej, którą wyznacza pierścień wewnętrzny linii fortyfikacji Twierdzy Przemyśl.
Zdaniem Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków celem ustalenia czy wnioskowane do wycinki drzewa i krzewy rosną na nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków i w związku z tym podlegają dyspozycji art 83 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, ze zm.), należy sięgnąć do art. 3 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, ze zm.). Przepis ten, jako zabytek nieruchomy rozumie nieruchomość, jej część lub zespół nieruchomości, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Przez historyczny układ urbanistyczny natomiast przepis 3 pkt 12 tej ustawy rozumie przestrzenne założenie miejskie lub wiejskie, zawierające zespoły budowlane, pojedyncze budynki i formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone w układzie historycznych podziałów własnościowych i funkcjonalnych, w tym ulic lub sieci dróg.