Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Wojciech Mazur po rozpoznaniu w dniu 27 października 2011 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. K. - B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 02 sierpnia 2011 r. sygn. akt IV SA/Wa 773/11 odrzucającego wniosek A. K. - B. o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi wydanego w sprawie skargi A. K. - B. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Postanowieniem z dnia 17 czerwca 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę A. K. - B. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lutego 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy, z uwagi na brak uiszczenia wpisu sądowego od skargi.
Postanowienie to zostało doręczone skarżącej w dniu 01 lipca 2011 r. (zwrotne potwierdzenie odbioru, k - 25).
Wnioskiem z dnia 07 lipca 2011 r. A. K. - B. wystąpiła o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu sądowego od wskazanej skargi w należnej kwocie 100 zł. Jako załącznik do wniosku skarżąca przedłożyła dowód uiszczenia wpisu. Oświadczyła, że uchybienie terminowi nastąpiło bez jej winy, ponieważ nie otrzymała wezwania do uiszczenia wpisu ani także awiza. Jako przyczynę wskazała wadliwe doręczenie wezwania do uiszczenia wpisu. Zdaniem skarżącej, nie miała ona możliwości odebrać wezwania złożonego na poczcie, ponieważ nie została o nim skutecznie zawiadomiona poprzez awizo. Skarżąca nie znalazła zawiadomienia w swojej skrzynce pocztowej, ponieważ była ona uszkodzona. Wskazała również, że już kilkakrotnie zdarzało się, że umieszczona w skrzynce przesyłka wypadała na zewnątrz lub zostawała zabrana przez wandali, którzy tę skrzynkę niszczyli. Skarżąca dopiero z dniem 1 lipca 2011 r., to jest w dniu doręczenia postanowienia z dnia 17 czerwca 2011 r. o odrzuceniu skargi, dowiedziała się o nadaniu wezwania do uiszczenia wpisu, a także o tym, że uchybiła terminowi uiszczenia wpisu.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 02 sierpnia 2011 r., sygn. akt IV SA/Wa 773/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił w/w wniosek A. K. - B. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że w związku z odrzuceniem skargi przez Sąd postanowieniem z dnia 17 czerwca 2011 r., to wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu jest niedopuszczalny, ponieważ postępowanie wszczęte ze skargi A. K. - B. zostało zakończone. W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie niedopuszczalne jest wniesienie wniosku o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu w sytuacji, gdy pismo, w stosunku do którego zaistniał obowiązek uiszczenia wpisu, utraciło swój byt procesowy. Sąd zwrócił uwagę, że stosownie do art. 165 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej "p.p.s.a."), postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne. A contrario wskazał, że postanowienia kończące postępowanie w sprawie, w tym postanowienie odrzucające skargę, nie mogą być zmieniane ani uchylane przez Sąd wskutek zmiany okoliczności sprawy. Podkreślił, że zgodnie z art. 164 p.p.s.a. Sąd jest związany postanowieniem wydanym na posiedzeniu niejawnym od chwili podpisania sentencji wraz z uzasadnieniem.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła A. K. - B., wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i rozstrzygnięcie o przywróceniu terminu lub uchylenie postanowienia i rozpoznanie jej wniosku o przywrócenie terminu. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie art. 86 i art. 88 p.p.s.a. W uzasadnieniu zażalenia podniosła, że przywołany przez Sąd przepis art. 165 p.p.s.a. nie może mieć zastosowania w niniejszej sprawie, albowiem art. 86 i nast. p.p.s.a. regulują w sposób pełny instytucję procesową przywracania terminów i nie zawierają wyłączenia skutecznego zgłaszania takiego wniosku w objętej niniejszą sprawą sytuacji. Skarżąca podniosła, iż regulacja ta ma charakter przepisów szczególnych, które mają pierwszeństwo w stosowaniu. Zawiera ona odrębne dla instytucji przywracania terminów dyspozycje co do możliwości przywracania terminów oraz dopuszczalności zgłaszania wniosków o ich przywrócenie. W tych swoistych granicach przewidzianych dla tej instytucji, w sposób jednoznaczny i enumeratywny regulacja wymienia sytuacje negatywnie skutkujące zarówno możliwość przywracania terminów, jak i niedopuszczalność wniosku w tym przedmiocie. I tak w art. 86 § 2 p.p.s.a. wskazano na niemożliwość przywracania terminów, które nie wywołują dla strony ujemnych skutków procesowych. Natomiast w art. 88 p.p.s.a., zawierającym istotne upoważnienie dla Sądu do odrzucenia wniosku o przywrócenie terminu w opisanych w tym przepisie okolicznościach, także nie wymieniono przypadku objętego niniejszą sprawą. Ponadto żaden przepis cytowanej ustawy nie stanowi o niedopuszczalności takiego wniosku w sytuacji gdy skarga została odrzucona z powodu nieopłacenia wpisu w terminie. W ocenie skarżącej zaprezentowany przez Sąd wywód o niedopuszczalności takiego wniosku, oparty na wykładni treści art. 165 p.p.s.a. nie może się ostać. Zaprzecza on ratio legis instytucji przywracania terminów i w rezultacie pozbawia stronę, która nie zawiniła opóźnieniu w opłaceniu skargi, prawa do sądu. Taka wykładnia prowadziłaby do nieuzasadnionej nierówności praw stron, albowiem w korzystniejszej sytuacji procesowej znajdowałaby się strona, która opóźniłaby się w złożeniu skargi, bowiem jej wniosek o przywrócenie terminu podlegałby rozpoznaniu i miałaby szansę na jego przywrócenie. Natomiast strona, która złożyłaby skargę, a jedynie uchybiłaby terminowi jej opłacenia, nie mogłaby skorzystać z uprawnienia ubiegania się o przywrócenie terminu, a tym samym z prawa do rozpoznania skargi przez sąd. Takie rozumienie instytucji przywracania terminów jest nie do pogodzenia z zasadami praworządnego państwa prawa. Skarżąca podniosła, iż nie jest do przyjęcia tak formalistyczne rozstrzygnięcie Sądu, w sytuacji gdy treść wniosku zawierała w istocie także wniosek o przywrócenie terminu do złożenia skargi. Strona wyartykułowała bowiem w sposób jednoznaczny, iż ostatecznie celem zgłoszenia wniosku jest merytoryczne rozpatrzenie skargi. Strona formułując wniosek kierowała się przy tym dotychczasowym i utrwalonym już orzecznictwem oraz przyjętą praktyką orzeczniczą.