Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA J. Kosowska (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2005 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia D. L. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 8 lipca 2005 r., sygn. akt II SA/Bd 464/05 w sprawie ze skargi D. L. na orzeczenie Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej w Bydgoszczy z dnia 8 marca 2005 r., nr [...] w przedmiocie zdolności do służby wojskowej p o s t a n a w i a: 1. uchylić zaskarżone postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 8 lipca 2005 r. w części dotyczącej odmowy przyznania skarżącemu D.L. prawa pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego 2. przyznać D. L. prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym ustanowienie radcy prawnego
Postanowieniem z dnia 8 lipca 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy odmówił przyznania skarżącemu prawa pomocy. W uzasadnieniu postanowienia Sąd stwierdził, że instytucja prawa pomocy dotyczy przede wszystkim osób, które nie mają zapewnionego dostępu do sądu. Jednakże z racji ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych na podstawie art. 239 pkt 1 lit. f ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) skarżący taki dostęp do sądu ma zapewniony. Sąd ponadto wskazał, że skarżący otrzymuje pewne niewysokie dochody w stałej wysokości, a poza tym jest osobą młodą i nie ma nikogo na własnym utrzymaniu. Zdaniem Sądu udzielenie prawa pomocy winno sprowadzać się do wyjątkowych przypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest obiektywnie niemożliwe.
W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik skarżącego wniosła o zwolnienie skarżącego od kosztów i przyznanie mu radcy prawnego z urzędu. W zażaleniu skarżąca wskazała, że miesięczne wydatki skarżącego wynoszą 400 zł, poza tym jest on w złej kondycji psychicznej i fizycznej, co utrudnia mu znalezienie stałej pracy. W piśmie uzupełniającym zażalenie, pełnomocnik skarżącego wskazała na poświadczony stosownymi dokumentami, fakt leczenia się przez skarżącego w Przychodni Zdrowia Psychicznego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie w części ma usprawiedliwione postawy.
Przepis art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przewiduje, że stronie może być przyznane prawo pomocy na jej wniosek przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania w sprawie. Z kolei przepis art. 245 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, określa że prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym lub całkowitym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Z kolei prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje tylko zwolnienie od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. W doktrynie wskazuje się, że prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku - T. Woś, H. Knysiak - Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, wyd. LexisNexis s. 628.
Z akt rozpatrywanej sprawy niewątpliwie wynika, że skarżący jest osobą bezrobotną i nie w pełni sprawną. Dowodzi tego zaświadczenie lekarza psychiatry wskazujące, że w szkole podstawowej skarżący doznał urazu połączonego ze wstrząsem mózgu co spowodowało trudności w nauce, stany bierności, problemy z łaknieniem, apatię, stany lękowe (dowód - k. 60). Jedynym dochodem skarżącego pozostają tylko alimenty od ojca w kwocie 400 zł miesięcznie, z których opłaca on wynajmowane mieszkanie (kwota czynszu za najem wynosi 150 zł), a z reszty tej sumy (ok. 250 zł) utrzymuje się (dowód - k. 21).