Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Wojciech Chróścielewski po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. H. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 1 października 2009 r., sygn. akt II SA/Po 264/09 o odmowie przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w sprawie ze skargi M. H. na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] lutego 2009 r., nr [...] w przedmiocie wymeldowania postanawia: oddalić zażalenie
Zarządzeniem Przewodniczącego z dnia 10 kwietnia 2009 r. wezwano skarżącą do uiszczenia w terminie 7 dni od daty doręczenia odpisu zarządzenia wpisu sądowego w kwocie 100 zł od skargi na decyzję Wojewody Wielkopolskiego z dnia [...] lutego 2009 r. w przedmiocie wymeldowania. Pismo doręczono skarżącej w dniu 23 kwietnia 2009 r.. W konsekwencji termin do uiszczenia wpisu od skargi lub do złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy minął w dniu 30 kwietnia 2009 r. Wniosek o przyznanie prawa pomocy, w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz wniosek o przywrócenie terminu do "złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych", skarżąca nadała drogą pocztową w dniu 6 maja 2009 r., zatem już po upływie terminu do uiszczenia wpisu.
W odpowiedzi na wezwanie Sądu z dnia 4 czerwca 2009 r. skarżąca już po wyznaczonym terminie w piśmie z dnia 18 czerwca 2009 r. podała jako przyczyny nieuiszczenia wpisu - trudną sytuację materialną, rodzinną i osobistą.
Postanowieniem z dnia 1 października 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odmówił skarżącej przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi. W ocenie Sądu skarżąca nie wykazała braku winny w uchybieniu terminu. Wprawdzie podała przekonujące powody, dla których nie uiściła w terminie wpisu (przede wszystkim trudna sytuacja materialna), ale podana przez nią przyczyna przekroczenia terminu nie stanowi usprawiedliwienia, bowiem w terminie do uiszczenia wpisu skarżąca mogła złożyć wniosek o przyznanie prawa pomocy (zwolnienie od kosztów sądowych). Wniosek taki skarżąca złożyła jednakże już po upływie terminu do uiszczenia wpisu. Nie mając środków na opłacenie wpisu skarżąca powinna była wykazać większą staranność o własne sprawy, by pomimo nieuiszczenia wymaganej opłaty jej skarga została rozpoznana przez Sąd. Wobec tego fakt, iż skarżąca zapomniała złożyć wniosek o przyznanie prawa pomocy w terminie do uiszczenia wpisu, nie może być uznany za okoliczność niezawinioną przez stronę, niezależną od skarżącej.
Na powyższe postanowienie M. H. wniosła zażalenie, podnosząc że w okresie składania skargi do sądu była chora oraz znajdowała się w bardzo trudnej sytuacji rodzinnej w wyniku czego nie miała rozeznania co do wszystkich skutków swoich poczynań, jak również ich braku.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej p.p.s.a.), jeżeli strona uchybiła terminowi, jego przywrócenie możliwe jest jedynie wówczas, gdy uchybienie terminu nastąpiło bez winy strony. W orzecznictwie i w literaturze prawniczej przyjmuje się, iż brak winy w uchybieniu terminu powinien być oceniany z uwzględnieniem wszystkich okoliczności konkretnej sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o własne interesy. Przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i nie jest możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa. Zatem przywrócenie terminu może mieć miejsce wtedy, gdy uchybienie terminu nastąpiło wskutek przeszkody, której strona nie mogła usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku.