Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Krystyna Borkowska po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2006r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. [...] w Katowicach na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 sierpnia 2006r. sygn. akt II SA/Gl 335/06 o odmowie przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w sprawie ze skargi Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. [...] w Katowicach na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia 22 lutego 2006r. Nr [...] w przedmiocie pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego postanawia: 1) uchylić zaskarżone postanowienie, 2) przywrócić termin do uiszczenia wpisu od skargi.
Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2006r., sygn. akt II SA/Gl 335/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił skargę Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. [...] w Katowicach na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia 22 lutego 2006r., Nr [...]. Powodem odrzucenia skargi było nieuiszczenie wpisu stałego od skargi, w sytuacji, gdy skarżący był reprezentowany przez radcę prawnego, który skargę powyższą złożył.
Pismem z dnia 17 lipca 2006r. Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. [...] w Katowicach zwróciła się z wnioskiem o przywrócenie terminu do uiszczenia wpisu od skargi. Pełnomocnik skarżącej Wspólnoty podał, że skarga została złożona w dniu 27 marca 2006r., czyli w 10 dniu od opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 marca 2006r., sygn. akt SK 11/05 (Dz.U. Nr 45, poz. 322), który wyeliminował z obrotu prawnego § 5 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.). W momencie składania skargi pełnomocnikowi skarżącej nie było znane powyższe orzeczenie TK.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 18 sierpnia 2006r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odmówił przywrócenia terminu, mając na uwadze przede wszystkim fakt, iż strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika i niedopuszczalne jest ekskulpowanie się przezeń nieznajomością przepisów prawa obowiązujących w dacie dokonania danej czynności.
Na powyższe postanowienie Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. [...] w Katowicach złożyła zażalenie, wywodząc, że zapoznanie się z treścią wyroku TK z dnia 7 marca 2006r. i przygotowanie do ewentualnych zmian, jakie w związku z jego wejściem w życie wyniknęły, nie było możliwe w tak krótkim czasie.
Pismem z dnia 15 października 2006r. Spółdzielnia Mieszkaniowa "[...]" w Katowicach złożyła odpowiedź na zażalenie, wnosząc o jego oddalenie. W piśmie powyższym podniesiono, że stan prawny przepisów był możliwy do zweryfikowania. Służą obecnie temu publikacje orzecznictwa TK, czy chociażby strona internetowa TK.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Sąd postanowi na wniosek strony przywrócenie terminu, jeżeli nie dokonała ona w terminie czynności procesowej bez swojej winy. Zgodnie z art. 87 § 1 i 2 powołanej ustawy pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego pełnomocnik skarżącej Wspólnoty uprawdopodobnił, iż uchybienie terminu w uiszczeniu wpisu od skargi nastąpiło bez jego winy.
Wskazać bowiem należy, że § 5 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.) stanowiący, iż wpis stały od skargi wnoszonej przez adwokata lub radcę prawnego uiszcza się na wezwanie, po przekazaniu skargi sądowi, utracił moc obowiązującą od dnia 17 marca 2006r. w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 marca 2006r., sygn. akt SK 11/05 (Dz.U. Nr 45, poz. 322), jako niezgodny z art. 221 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz art. 2 Konstytucji RP. Tym samym w dniu złożenia skargi nie istniał przepis, który przewidywał wyjątek od jednoznacznej zasady określonej w art. 221 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w myśl której pisma wnoszone przez adwokata lub radcę prawnego, które nie są należycie opłacone pozostawia się bez rozpoznania albo odrzuca bez wezwania do uiszczenia opłaty, jeżeli pismo podlega opłacie stałej. W związku jednak z faktem, iż orzeczenie TK weszło w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, przyjąć należy, że stan prawny w tak zasadniczej sprawie jak warunki dopuszczalności skargi, uległ nagłej zmianie.
W odniesieniu do argumentów przedstawionych w odpowiedzi na zażalenie, wskazać należy, iż zmiany te nie mogły być natychmiast uwzględnione w źródłach poznania prawa, takich jak program LEX, czy publikacjach orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Stąd też uprawniony wydaje się wniosek, iż w okresie, kiedy biegł termin do złożenia skargi, zarówno skarżąca Wspólnota, jak i jej pełnomocnik mogli nie mieć wiedzy o zmianie regulacji prawnej, co oznacza, iż uchybili terminowi do uiszczenia wpisu w sposób niezawiniony.
Z powyższych przyczyn orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 188 w związku z art. 197 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.