Dnia 13 lutego 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zdzisław Kostka po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. U. i W. U. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 28 grudnia 2017 r., sygn. akt II SA/Ol 463/17 w przedmiocie przywrócenia terminu w sprawie ze skargi J. U. i W. U. na uchwałę Rady Miejskiej w O. z dnia [...] maja 2016 r., nr [...] w przedmiocie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z 28 grudnia 2017 r., sygn. akt II SA/Ol 463/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie odmówił skarżącym J. U. i W. U. przywrócenia terminu do wniesienia skargi na uchwałę Rady Miejskiej w O. z [...] maja 2016 r. w przedmiocie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
We wniosku o przywrócenie terminu, zawartym w pismach z 20 lipca 2017 r. i 30 października 2017 r., skarżący wskazali, że uchwała Rady Miejskiej w O. z [...] listopada 2016 r. o sposobie rozpatrzenia ich wezwania do usunięcia naruszenia prawa nie zawierała pouczenia o prawie i terminie wnoszenia skargi do sądu administracyjnego. Skarżący, działający bez profesjonalnego pełnomocnika, nie posiadali dostatecznej wiedzy prawniczej i sądzili, że przepis art. 101 ustawy o samorządzie gminnym wyczerpująco reguluje przesłanki do wniesienia skargi i skoro nie ma w nim wskazanego terminu do złożenia skargi do sądu to sądzili, że ustawodawca takiego terminu nie przewidział. W ich ocenie bez swojej winy nie wnieśli skargi w ustawowo przewidzianym terminie. Na poparcie swego stanowiska powołali się na orzecznictwo sądowoadministracyjne.
Sąd pierwszej instancji odmawiając przywrócenia terminu stwierdził, że okoliczności powoływane przez skarżących w celu uprawdopodobnienia braku winy w uchybieniu terminu, nie stanowią wystarczającej podstawy do jego przywrócenia. Sąd uznał, że nie można skutecznie powoływać się na nieznajomość prawa i że jest to zasada powszechnie przyjęta przez orzecznictwo sądowe. Nieznajomość, czy niezrozumienie przepisów prawa procesowego nie może być uznawane jako usprawiedliwiona przeszkoda uniemożliwiająca dokonanie czynności, gdyż już ze swej istoty jest ono zawinione przez stronę. Sąd pierwszej instancji dodał również, że w procedurze rozpatrywania wniosków o usunięcie naruszenia prawa organ samorządu terytorialnego nie ma obowiązku pouczania o trybie i terminie zaskarżenia uchwały do sądu administracyjnego. To bowiem na stronie, która zamierza poddać konkretną uchwałę kontroli sądowej, spoczywa obowiązek dopełnienia prawem określonych warunków - w tym wezwania do usunięcia naruszenia prawa, jak również wniesienia skargi w odpowiednim terminie. Z tych względów Sąd uznał, że skarżący nie uwiarygodnili stosowną argumentacją swojej staranności oraz faktu, że przeszkoda uniemożliwiająca dokonanie czynności w terminie była od nich niezależna. Okoliczność nieznajomości przepisów prawa, czy też brak wiedzy prawniczej nie może stanowić podstawy do przywrócenia terminu. Oznacza to, że nie zachodzą powody do przywrócenia uchybionego terminu.
W zażaleniu skarżący zarzucili naruszenie art. 86 § 1 p.p.s.a. Stwierdzili, że w sprawie zaistniały okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu, które wskazali we wniosku i które podtrzymują w zażaleniu. W związku z tym wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zasądzenie na rzecz pełnomocnika kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Rozpoznając zażalenie Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.