Dnia 28 lutego 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Paweł Miładowski, , , po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia A. R. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 września 2017 r., sygn. akt IV SA/Wa 2149/16 o odmowie przywrócenia terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej w sprawie ze skargi A. R. na decyzję Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu z dnia [...] czerwca 2016 r., nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 6 września 2017 r., sygn. akt IV SA/Wa 2149/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił na wniosek A. R. przywrócenia terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 grudnia 2016 r., sygn. akt IV SA/Wa 2149/16, przez złożenie wniosku o rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie albo oświadczenia o zrzeczeniu się rozprawy wraz z jego odpisem poświadczonym za zgodność z oryginałem.
Sąd, odmawiając skarżącemu przywrócenia terminu, powołał się na treść art. 86 § 1, art. 87 § 1, § 2 i § 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.". W ocenie Sądu I instancji, nie zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku skarżącego o przywrócenie terminu. W przedmiotowym wniosku jako przyczynę chybienia terminu wskazano na niedoręczenie przez Sąd wezwania do usunięcia braków formalnych skargi kasacyjnej. Jednak w aktach sprawy znajduje się pismo z dnia 27 marca 2017 r. stanowiące wezwanie do usunięcia braków formalnych skargi kasacyjnej przez złożenie wniosku o rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie albo oświadczenia o zrzeczeniu się rozprawy wraz z jego odpisem poświadczonym za zgodność z oryginałem (k. 145 akt sądowych). Ponadto, jak wynika ze zwrotnego potwierdzenia odbioru znajdującego się w aktach sprawy (k. 148 akt sądowych), powyższe wezwanie zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącego wraz z wezwaniem do uiszczenia wpisu sądowego od skargi kasacyjnej, a pełnomocnik potwierdził odbiór korespondencji własnoręcznym podpisem.
Przesłanką przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej jest brak winy strony w uchybieniu terminu. W ocenie Sądu, strona skarżąca nie uprawdopodobniła okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu, bowiem argumentacja podniesiona we wniosku o przywrócenie terminu nie znajduje potwierdzenia w aktach sprawy.
Zażalenie na ww. postanowienie wniósł A. R., podnosząc, że w sprawie zostały spełnione przesłanki do przywrócenia terminu, ponieważ nieuzupełnienie braku formalnego skargi kasacyjnej nastąpiło bez winy pełnomocnika, co wskazano we wniosku o przywrócenie terminu.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 85 p.p.s.a. czynność w postępowaniu sądowym podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna. Zgodnie natomiast z art. 86 § 1 p.p.s.a., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. We wniosku tym strona zobowiązana jest do uprawdopodobnienia okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu, w myśl art. 87 § 2 p.p.s.a.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd I instancji prawidłowo ocenił, że skarżący nie wykazał braku winy w uchybieniu terminu, a zatem nie wypełnił dyspozycji art. 87 § 2 p.p.s.a. W pierwszej kolejności wskazania wymaga, że wnioskowanie o przywrócenie terminu powinno opierać się na stwierdzeniu, że pomimo doręczenia wezwania doszło do uchybienia terminy, ale bez winy strony. W ogólności powołanie się na treść art. 86 i art. 87 p.p.s.a. oznacza, że strona postępowania pośrednio przyznaje się, że pomimo "otwartego terminu do dochowania czynności w terminie", a więc w wyniku skutecznego doręczenia, takiej czynności nie dochowała w terminie. Taka jest bowiem istota prawna instytucji przywrócenia terminu. W tym zakresie strona jednak twierdzi, że takiego wezwania nie otrzymała, co uprawnia do wnioskowania, że w ogóle nie zaczął biec termin do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej. Oznacza to, że tego rodzaju argumentacja nie może służyć celem wykazania zaistnienia przesłanki z art. 86 § 1 p.p.s.a. (braku winy), tym bardziej w sytuacji gdy w okolicznościach tej sprawy w prawomocnym już postanowieniu z dnia 20 czerwca 2017 r. Sąd I instancji ocenił, że stronie skarżącej prawidłowo doręczono wezwanie, które nie zostało wykonane w terminie. Stanowiło to podstawę do odrzucenia skargi kasacyjnej, jako tej, której braków formalnych nie uzupełniono w terminie. A zatem argumentacja strony skarżącej wiąże się z problematyką dotyczącą konkurencyjności środków prawnych. Z uwagi na podnoszoną argumentację chodzi bowiem o dokonanie odpowiedniego doboru środków prawnych, jakie przysługiwały stronie w trakcie postępowania (zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej bądź wniosku o przywrócenie terminu). W zależności bowiem od wyboru tych środków, podnoszona w nich argumentacja powinna zostać odpowiednio sformułowana tak aby nie powodowała wewnętrznych sprzeczności. W tej zaś sprawie strona skarżąca pomimo, że złożyła wniosek o przywrócenie terminu, jednak argumentowała w sposób, który byłby właściwszy dla środka prawnego w postaci zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej, ponieważ przywołana argumentacja w ogóle nie wskazuje czy do uchybienia terminu doszło bez winy strony skarżącej - nie dotyczy istoty wniosku o przywrócenie terminu, o czym wyżej była mowa. Poza tym i tak w tej sprawie w żaden sposób nie podważono skutecznie oceny, że wezwanie zostało doręczone stronie skarżącej. Co prawda, ogólny wydźwięk wniosku o przywrócenie terminu wskazuje, że Sąd nie doręczył wezwania stronie skarżącej. Jednak w motywach wniosku zasłaniano się tym, że pełnomocnik strony skarżącej, któremu doręczono wezwanie, nie pamięta aby mu takie wezwanie doręczono. Taka argumentacja nie wskazuje, że do uchybienia terminu doszło bez winy; wręcz odwrotnie - że zapomniano o wezwaniu. Ponadto faktu niedoręczenia wezwania stronie skarżącej nie potwierdzają akta sprawy. Wynika z nich bowiem, że przesyłka zawierająca wezwanie została doręczona pełnomocnikowi skarżącego do rąk własnych w dniu 14 kwietnia 2017 r. Twierdzenia strony skarżącej w tym zakresie są gołosłowne.
Z tych względów, na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 1 i § 2 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w postanowieniu.