Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Mazur po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia H.Z. i A.Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt II SA/Gl 174/13 o odrzuceniu zażalenia w sprawie ze skargi H.Z. i A.Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Częstochowie z dnia [...] grudnia 2012 r., nr [...] w przedmiocie scalenia nieruchomości postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 14 czerwca 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odmówił wstrzymania wykonania decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Częstochowie z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie scalenia nieruchomości.
Pismem z dnia 21 czerwca 2013 r. skarżący złożyli zażalenie na wyżej wymienione postanowienie z jednoczesnym wnioskiem o zwolnienie od wpisu od tego zażalenia.
Powyższy wniosek potraktowano jako żądanie zmiany postanowienia Referendarza sądowego z dnia 12 kwietnia 2013 r., na mocy którego zwolniono skarżących z wpisu od skargi oraz oddalono wniosek o przyznanie prawa pomocy w pozostałym zakresie.
Następnie postanowieniem z dnia 19 lipca 2013 r. Referendarz sądowy oddalił wniosek o zmianę swojego postanowienia z dnia 12 kwietnia 2013 r. Rozstrzygnięcie to podtrzymał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w postanowieniu z dnia 12 sierpnia 2013 r. Ostatecznie Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 27 września 2013 r. oddalił zażalenie skarżących na postanowienie z dnia 12 sierpnia 2013 r.
W wykonaniu zarządzenia Zastępcy Przewodniczącego Wydziału z dnia 9 października 2013 r. wezwano skarżących do uiszczenia solidarnie wpisu sądowego od zażalenia na postanowienie Sądu z dnia 14 czerwca 2013 r. w kwocie 100 zł, w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia zażalenia.
W odpowiedzi na wezwanie skarżący wnieśli zażalenie z dnia 18 października 2013 r. na powyższe zarządzenie.
Postanowieniem z dnia 19 listopada 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie na zarządzenie z dnia 9 października 2013 r.
W wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału z dnia 26 listopada 2013 r. wezwano skarżących do wykonania prawomocnego zarządzenia z dnia 9 października 2013 r., którym wezwano ich do uiszczenia solidarnie wpisu sądowego od zażalenia na postanowienie Sądu z dnia 14 czerwca 2013 r. w kwocie 100 zł, w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia zażalenia.
Korespondencja sądowa zawierająca odpis wezwania została doręczona skarżącym w dniu 2 grudnia 2013 r., co wynika z zwrotnych potwierdzeń odbioru znajdujących się w aktach sądowych (k. 219 i k. 220). Jednakże w zakreślonym terminie, który upłynął w dniu 9 grudnia 2013 r., wpis nie został w całości uiszczony przez żadnego ze skarżących.
Natomiast w wyznaczonym powyżej terminie H.Z. uiścił część wpisu sądowego w kwocie 20 złotych, a ponadto skarżący złożyli pismo z dnia 3 grudnia 2013 r., w którym wnieśli o częściowe zwolnienie od kosztów sądowych, "względnie o umorzenie części kwoty należności sądowej solidarnego wpisu od zażalenia na postanowienie z dnia 14 czerwca 2013 r."
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zaskarżonym postanowieniem z dnia 18 grudnia 2013 r. odrzucając zażalenie wskazał, że skarżący pomimo prawidłowego wezwania do uiszczenia wpisu sądowego od zażalenia z dnia 21 czerwca 2013 r. na postanowienie z dnia 14 czerwca 2013 r. wraz z pouczeniem o skutkach jego niewykonania w przewidzianym terminie wpisu nie uiścili. Sąd I instancji wyjaśnił, iż w szczególności nie można uznać zapłacenia części wpisu za zastosowanie się do wezwania z dnia 26 listopada 2013 r. Natomiast kolejny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych nie może zostać wzięty pod uwagę przede wszystkim ze względu na fakt, że skarżący zostali wezwani do wykonania prawomocnego zarządzenia z dnia 9 października 2013 r., wzywającego ich do uiszczenia wpisu. Wezwanie to zostało doręczone skarżącym w dniu 2 grudnia 2013r. i złożenie przez nich w dniu 3 grudnia 2013 r. następnego wniosku o przyznanie prawa pomocy nie ma już wpływu na obowiązek uiszczenia powyższego wpisu sądowego. Albowiem oczywistym jest, iż wniosek taki nie uchyla skutków prawomocnego rozstrzygnięcia w stosunku do toczącego się postępowania. Dodatkowo Sąd I instancji wskazał, iż wniosek skarżących o umorzenie części kwoty należnego wpisu nie może zostać rozpoznany w trybie procesowym. Ponadto zgodnie z postanowieniem NSA z dnia 12 października 2011 r. (sygn. akt I OZ 765/11, LEX nr 1149596) przepis art. 229 § 1 p.p.s.a. odnosi się do nieuiszczonych należności sądowych wskazanych w art. 219 § 1 p.p.s.a., jednakże nie ma zastosowania do opłat, w stosunku do których obowiązek ich uiszczenia powstaje z mocy prawa i których nieuiszczenie powoduje odrzucenie środka prawnego lub pozostawienie pisma bez rozpoznania. Nieuiszczonego wpisu od skargi nie można uznać za nieuiszczoną należność orzeczoną przez sąd w rozumieniu art. 229 p.p.s.a., nie istnieje też prawna możliwość rozłożenia wpisu od skargi na raty, jego umorzenia lub odroczenia terminu jego zapłaty. Zdaniem Sądu I instancji analogicznie przedstawia się sytuacja wpisu od zażalenia.