Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia B. Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 stycznia 2018 r. o odmowie przywrócenia terminu do złożenia sprzeciwu w sprawie o sygn. akt VII SA/Wa 2287/17 ze sprzeciwu B. Z. od decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lipca 2017 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i wniosek o przywrócenie terminu przekazać Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Postanowieniem z dnia 9 stycznia 2018 r. w sprawie o sygn. akt VII SA/Wa WSA w Warszawie, na podstawie art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) - P.p.s.a., odmówił skarżącej B. Z. przywrócenia terminu do złożenia sprzeciwu od decyzji [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lipca 2017 r. nr [...] uchylającej decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] nr [...] z dnia [...] maja 2017 r. o nakazaniu T. R. rozbiórki budynku mieszkalnego jednorodzinnego składającego się z dwóch części i przekazującej sprawę organowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu postanowienia Sąd pierwszej instancji stwierdził, że wniosek o przywrócenie terminu został złożony z uchybieniem 7-dniowego terminu na jego wniesienie, bowiem przyczyna uchybienia terminu do wniesienia sprzeciwu ustała z dniem doręczenia skarżącej postanowienia o odrzuceniu sprzeciwu, tj. w dniu 24 października 2017 r., zatem skarżąca mogła samodzielnie wnieść wniosek o przywrócenie terminu najpóźniej w dniu 31 października 2017 r. Skarżąca dopiero w dniu 14 listopada 2017 r. złożyła wniosek o prawo pomocy, wskutek czego ustanowiono dla niej adwokata, który w terminie 7 dni od zapoznania się z aktami sprawy wniósł zażalenie na postanowienie z 16 października 2017 r. o odrzuceniu sprzeciwu wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu. Pozostaje to, w ocenie Sądu pierwszej instancji, bez znaczenia, ponieważ skarżąca powinna była sama złożyć wniosek o przywrócenie terminu.
Skarżąca wniosła zażalenie na powyższe postanowienie, domagając się jego uchylenia i przywrócenia terminu do wniesienia sprzeciwu, a także przyznania na rzecz pełnomocnika ustanowionego z urzędu kosztów nieopłaconej w całości, ani w części kosztów pomocy prawnej udzielonej skarżącej. Skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj.: 1. art. 87 § 1 P.p.s.a., polegające na błędnej interpretacji zakresu terminów do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu przez ustanowionego dla skarżącej pełnomocnika z urzędu, w sytuacji gdy 7-dniowy termin biegnie od dnia uzyskania faktycznej możliwości wniesienia pisma przez pełnomocnika z urzędu po zapoznaniu się z aktami sprawy; 2. art. 86 § 2 P.p.s.a. a contrario, poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy uchybienie terminu powoduje dla strony ujemne skutki, co jednocześnie przemawia za zasadnością przywrócenia terminu do dokonania czynności.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do art. 85 P.p.s.a. czynność w postępowaniu sądowym podjęta przez stronę po upływie terminu jest bezskuteczna. Instytucją procesową, której celem jest ochrona strony przed negatywnymi skutkami uchybienia terminu do dokonania określonej czynności procesowej, jest instytucja przywrócenia terminu. Zgodnie z treścią art. 86 § 1 P.p.s.a., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu, zaś w piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (art. 87 § 1 i § 2 P.p.s.a.). Ponadto, stosownie do art. 87 § 4 P.p.s.a., równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie. Mając powyższe na uwadze należy przyjąć, że sąd może przywrócić termin jedynie pod warunkiem wniesienia prośby o jego przywrócenie w ciągu siedmiu dni od ustania przyczyny uchybienia terminu z równoczesnym dopełnieniem czynności, dla której termin był określony oraz uprawdopodobnieniem przez wnioskodawcę braku winy w uchybieniu terminu. Według art. 88 P.p.s.a. spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym.