Skorzystanie przez stronę wnoszącą skargę kasacyjną z prawa pomocy w postaci ustanowienia pełnomocnika z urzędu nie może stawiać tej strony w sytuacji gorszej od osoby, która z tego prawa nie korzysta i może wnieść skargę kasacyjną bez przeszkód w ustawowym terminie. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej powinien zatem biec od dnia, w którym pełnomocnik ustanowiony z urzędu powziął wiadomość o wyznaczeniu go przez właściwy organ samorządu zawodowego do reprezentowania oznaczonej osoby w konkretnej sprawie.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia Henryka F. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 10 stycznia 2005 r. II SA/Wr 423/02 o odrzuceniu skargi kasacyjnej Henryka F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 11 października 2004 r. II SA/Wr 423/02 o oddaleniu skargi Henryka F. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w O. z dnia 6 lutego 2002 r. (...) w przedmiocie choroby zawodowej postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Wyrokiem z dnia 11 października 2004 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu oddalił skargę Henryka F. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w O. z dnia 6 lutego 2002 r. utrzymującej w mocy decyzję o nie stwierdzeniu u skarżącego choroby zawodowej narządu słuchu. Postanowieniem z dnia 15 listopada 2004 r. Sąd przyznał skarżącemu prawo pomocy w zakresie ustanowienia adwokata. W dniu 23 grudnia 2004 r. Henryk F., reprezentowany przez pełnomocnika z urzędu wniósł skargę kasacyjną od powyższego wyroku, która zaskarżonym postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu została odrzucona. Powodem odrzucenia skargi kasacyjnej było wniesienie jej po terminie. Skarżący Henryk F. otrzymał odpis wyroku z uzasadnieniem w dniu 28 października 2004 r., zatem termin do wniesienia skargi kasacyjnej upłynął w dniu 29 listopada 2004 r.
W zażaleniu na to postanowienie, sporządzonym przez adwokata ustanowionego z urzędu, podniesiono, że przyznanie prawa pomocy w postaci ustanowienia pełnomocnika z urzędu, wymaga czasu, w którym może upłynąć termin do wniesienia skargi kasacyjnej. W związku z powyższym przyjęcie w niniejszej sprawie, że skarga ta została wniesiona po upływie ustawowego terminu, czyni prawo strony do zaskarżenia wyroku sądu czysto iluzorycznym.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie należało uwzględnić, gdyż jest uzasadnione.
W niniejszej sprawie adwokat ustanowiony z urzędu wykazał, że nie mógł sprostać ustawowemu terminowi do wniesienia skargi kasacyjnej, gdyż procedura ustanowienia go trwała w czasie gdy termin ten upłynął. Należy podzielić argumenty zażalenia, że zastosowanie w tym przypadku rygorystycznego podejścia i odrzucenie skargi kasacyjnej z powodu wniesienia jej po terminie, byłoby pozbawieniem strony konstytucyjnego prawa do sądu. Rozwijając tę myśl, należy stwierdzić, że konieczność skorzystania przez stronę wnoszącą skargę kasacyjną z prawa pomocy w postaci ustanowienia pełnomocnika z urzędu nie może stawiać tej strony w sytuacji gorszej od osoby, która z tego prawa nie korzysta i może wnieść skargę kasacyjną bez przeszkód w ustawowym terminie. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej powinien zatem biec od dnia, w którym pełnomocnik ustanowiony z urzędu powziął wiadomość o wyznaczeniu go przez właściwy organ samorządu zawodowego do reprezentowania oznaczonej osoby w konkretnej sprawie.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego także przedmiot sprawy - stwierdzenie choroby zawodowej jest okolicznością, która wymaga indywidualnego podejścia we wstępnej, formalnoprawnej kontroli dopuszczalności wniesionego środka odwoławczego.
Wydanie niniejszego postanowienia ma ten skutek, że zostanie nadany bieg złożonej skardze kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 11 października 2004 r., II SA/Wr 423/02.
Z powyższych przyczyn orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 185 par. 1 w związku z art. 197 par. 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.