Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Kremer po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia S. U. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 20 lutego 2013 r., sygn. akt II SAB/Gl 59/12 wzywające do uiszczenia opłaty kancelaryjnej za odpis wyroku wraz z uzasadnieniem w sprawie ze skargi S. U. na bezczynność Prezydenta Miasta Z. w przedmiocie niewydania dokumentu o powrocie do nazwiska noszonego przed zawarciem związku małżeńskiego postanawia: oddalić zażalenie.
Zarządzeniem z dnia 20 lutego 2013 r. wezwano skarżącą do uiszczenia opłaty kancelaryjnej w wysokości 100 zł za odpis orzeczenia z uzasadnieniem w związku z jej wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia wyroku.
Zarządzeniem z dnia 26 kwietnia 2013 r. ponownie wezwano skarżącą do uiszczenia stosowanej opłaty kancelaryjnej.
Na to zarządzenie skarżąca złożyła zażalenie i wniosła o jego uchylenie. Wskazała ponadto, że w żadnym piśmie sądowym nie została informowana o tego rodzaju kosztach oraz że sąd rozpoznając skargę zawęził jej zakres.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 234 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.) opłatę kancelaryjną za odpis orzeczenia z uzasadnieniem, doręczonego na skutek żądania zgłoszonego w terminie siedmiodniowym od ogłoszenia orzeczenia, pobiera się przy zgłoszeniu wniosku o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i jego doręczenie. Jeżeli opłata nie została uiszczona, przewodniczący zarządzi ściągnięcie jej od strony, która złożyła wniosek. Przepisów art. 220 nie stosuje się, co oznacza, że pismu takiemu nadaje się dalszy bieg pomimo jego nieopłacenia (a należność podlega egzekucji), nie pozostawia się go zaś bez rozpoznania. Skarżąca, spełniając wszystkie wymagane w tym przepisie przesłanki, skutecznie wniosła o sporządzenie uzasadnienia. Zatem już w momencie złożenia wniosku powstaje po stronie składającego wniosek obowiązek uiszczenia opłaty kancelaryjnej. Opłata ta wynosi 100 zł, stosownie do § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych (Dz. U. Nr 221, poz. 2192).
Odnosząc się natomiast do zarzutu niepoinformowania skarżącej o konieczności uiszczenia opłaty kancelaryjnej w wysokości 100 zł za sporządzenie uzasadnienia wskazać należy, że na podstawie art. 140 § 1 p.p.s.a. stronie działającej bez adwokata lub radcy prawnego, obecnej przy ogłoszeniu wyroku, przewodniczący udzieli wskazówek co do sposobu i terminów wniesienia środka odwoławczego. Warunkiem zastosowania tego przepisu jest jednak osobiste stawiennictwo strony na rozprawie, co nie miało miejsca w przypadku skarżącej.
Ponadto, obowiązek udzielania stronom występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego wskazówek co do czynności procesowych oraz pouczania o skutkach prawnych tych czynności i skutkach zaniedbań (art. 6 p.p.s.a.) nie jest obowiązkiem nieograniczonym. Sąd nie jest zatem zobligowany do udzielania pouczeń co do wszelkich możliwych zachowań - obowiązek odnosi się do wskazówek i pouczeń celowych z punktu widzenia prawidłowego przebiegu postępowania i dających gwarancje prawa strony do obrony. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2000 r., sygn. akt II UKN 639/99, OSNP 2002/3/78).
Należy również wskazać skarżącej, że rozpoznanie zarzutów kierowanych w stosunku do wyroku sądu, który zapadł w sprawie może mieć miejsce w postępowaniu przed NSA zainicjowanym skargą kasacyjną, nie zaś w postępowaniu zażaleniowym dotyczącym nieuiszczenia opłaty kancelaryjnej.
Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a. w zw. z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a. w zw. z art. 198 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.