Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Rzążewska po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2005r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. F. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 lutego 2005r., sygn. akt II SA/Kr 3299/00 oddalające wniosek o ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi J. F. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 4 grudnia 2000r. nr [...] w przedmiocie pozbawienia uprawnień kombatanckich p o s t a n a w i a oddalić zażalenie
Dnia 3 stycznia 2005r. J. F. złożył w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Krakowie wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym w postaci ustanowienia radcy prawnego z urzędu w sprawie, w której Sąd ten wydał wyrok z dnia 15 listopada 2004r. oddalający skargę J. F. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 4 grudnia 2000r. nr [...] w przedmiocie pozbawienia uprawnień kombatanckich.
Postanowieniem z 5 stycznia 2005r. Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie oddalił wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy. Postanowienie to utraciło moc na skutek sprzeciwu wniesionego przez skarżącego 14 stycznia 2005r., a wniosek został rozpoznany postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 28 lutego 2005r. (sygn. akt II SA/Kr 3299/00) oddalającym wniosek skarżącego o ustanowienia radcy prawnego.
Powyższe orzeczenie zostało zaskarżone przez J. F. zażaleniem z dnia 18 marca 2005r., w którym skarżący wnosi o jego uchylenie. W toku postępowania, w którym rozpoznawany był wniosek skarżącego o przyznanie radcy prawnego z urzędu skarżący podnosił, że tak on, jak i jego żona pozostająca w nim we wspólnym gospodarstwie są osobami schorowanymi i ponoszą miesięczne wydatki na leki w wysokości 800 zł łącznie oraz na wizyty lekarskie od 100 do 300 zł. Nadto alimentują bezrobotną córkę, pomagają synom, którzy mało zarabiają i ich rodzinom i spłacają kredyt zaciągnięty na mieszkanie w kwocie 399 zł miesięcznie. Dodatkowo ponoszą koszty związane z utrzymaniem mieszkania. Skarżący podniósł także, że opłata za sporządzenie skargi kasacyjnej jest w rzeczywistości przy ustanowieniu pełnomocnika z wyboru dużo wyższa niż najniższa stawka (120 zł) wskazana w zaskarżanym postanowieniu na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb
Sygn. akt. II OZ 631/05
Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348).
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione i podlega oddaleniu.
Zgodnie z art. 245 § 3 w zw. z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej ppsa, przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, obejmującym zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub tylko ustanowienie pełnomocnika z urzędu następuje w sytuacji, gdy wnioskujący wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Jak wynika z powołanych przepisów ciężar udowodnienia istnienia okoliczności, które mogłyby stanowić podstawę przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie spoczywa na stronie.
Należy przy tym zauważyć, że prawo pomocy jest instytucją wyjątkową, stanowiącą odstępstwo od ogólnej zasady odpłatności postępowania wyrażonej w art. 199 ppsa. Może być więc przyznawane na wniosek osób bardzo ubogich (np. bezrobotnych bez prawa do zasiłku), znajdujących się ze względu na różne zdarzenia życiowe w sytuacji, która nie pozwala im na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, lub gdy ich poniesienie byłoby związane z poniesieniem uszczerbku utrzymania koniecznego dla wnioskującego i jego rodziny, tj. uniemożliwiłoby zaspokojenie najbardziej podstawowych potrzeb życiowych.