Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Barbara Gorczycka - Muszyńska po rozpoznaniu w dniu 12 sierpnia 2005r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 29 kwietnia 2005r., sygn. akt II S.A./Kr 2534/03 w sprawie ze skargi J. B. na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia 8 września 2004r., Nr [...] w przedmiocie wymeldowania p o s t a n a w i a oddalić zażalenie
W piśmie z dnia 7 lutego 2005r., uzupełnionym wnioskiem złożonym na formularzu PPS, J. B. zwrócił się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, tj. zwolnienie od kosztów i przyznanie profesjonalnego pełnomocnika z urzędu w sprawie z jego skargi na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia 8 września 2004r.
Postanowieniem z dnia 14 marca 2005r. Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie oddalił w całości wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy. Postanowienie to utraciło moc na podstawie art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej ustawą, wobec wniesienia przez skarżącego sprzeciwu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 29 kwietnia 2005r. (sygn. akt II S.A./Kr 2534/03) oddalił w całości wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy. W uzasadnieniu orzeczenia stwierdzono, że uzyskiwane przez skarżącego dochody z tytułu pobieranej emerytury, po uwzględnieniu miesięcznych kosztów utrzymania skarżącego i innych obciążeń są wystarczające na poniesienie kosztów postępowania sądowego i opłacenie pełnomocnika z wyboru.
J. B. w piśmie z dnia 25 maja 2005r. wniósł zażalenie na to postanowienie podnosząc, że otrzymywane przez niego dochody przeznacza na wypłatę świadczeń alimentacyjnych, leczenie i opłacenie skrzynki pocztowej oraz przesyłek, a w pozostałej części na życie. W związku z tym poniesienie przez niego kosztów postępowania oraz związanych z zatrudnieniem profesjonalnego pełnomocnika w postępowaniu sądowym nie jest możliwe.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione i podlega oddaleniu.
Na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 w zw. z art. 245 § 2 ustawy prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie z urzędu profesjonalnego pełnomocnika procesowego jest przyznawane w sytuacji, gdy strona wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania. Zgodnie zaś z regulacją art. 146 § 1 pkt 2 w zw. z art. 245 § 3 ustawy prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika z urzędu i następuje, gdy strona wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania , bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Z konstrukcji powołanych przepisów wynika więc, że to na wnioskodawcy spoczywa ciężar wykazania, że znajduje się w sytuacji materialnej uprawniającej do przyznania prawa pomocy i od tego, co udowodni zależy sposób rozstrzygnięcia przez sąd wniosku o przyznanie prawa pomocy.
Należy zauważyć, że z prawo pomocy jest ze swej natury instytucją wyjątkową, stosowaną tylko w przypadku, gdy strona znajduje się w bardzo trudnym położeniu materialnym i ze względu na okoliczności życiowe jest pozbawiona środków do życia, bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspokajają tylko podstawowe potrzeby życiowe. Może być więc stosowane jedynie w przypadku osób rzeczywiście ubogich, dla których uiszczenie kosztów sądowych oznaczałoby konieczność drastycznego uszczuplenia środków przeznaczonych na zaspokojenie podstawowych potrzeb.