Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Krystyna Sidor po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2006r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia [...] Okręgu Wielkopolskiego na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2006r., sygn. akt IV SAB/Wa 24/06 w przedmiocie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi [...] Okręgu Wielkopolskiego na bezczynność Ministra Środowiska w przedmiocie rozpoznania wniosku o wydanie zezwolenia na odłowienie traszki grzebieniastej postanawia: oddalić zażalenie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2006r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił przyznania [...] Okręgu Wielkopolskiego prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.
W uzasadnieniu wniosku o przyznanie prawa pomocy Stowarzyszenie wskazało, że działa wyłącznie w interesie publicznym, nie prowadzi działalności gospodarczej i utrzymuje się wyłącznie z symbolicznych składek członkowskich.
Sąd pierwszej instancji stwierdził, że prowadzenie działalności w interesie publicznym nie skutkuje samo przez się zwolnieniem od kosztów postępowania sądowego, a Stowarzyszenie ustalając wysokość składek powinno było liczyć się z koniecznością ponoszenia w przyszłości kosztów ewentualnych postępowań sądowych czy administracyjnych. Ponadto skoro na rachunku bankowym w miesiącu poprzedzającym wniosek o przyznanie prawa pomocy Stowarzyszenia posiadało 250,14zł, to dysponowało kwotą niezbędną do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w wysokości 100zł.
Stowarzyszenie [...] Okręg Wielkopolski wniosło zażalenie na powyższe postanowienie, domagając się jego uchylenia.
Stowarzyszenie zarzuciło, że Sąd błędnie potraktował je na równi z podmiotem gospodarczym, który nastawiony jest na zysk, podczas, gdy stowarzyszenie opiera swoją działalność wyłącznie na pracy społecznej swoich członków. Ponadto wyjaśniło, że nie zatrudnia żadnych pracowników i nie osiąga zysku. Posiadana w styczniu kwota 250,14zł została rozdysponowana na bieżące wydatki, zaś obecnie na rachunku bankowym znajduje się zaledwie kilkanaście złotych. Skarżący podniósł również, że stoi na gruncie poszanowania obowiązującego porządku prawnego, dlatego nie może zakładać niepraworządności organów administracji państwowej i konieczności zwracania się do sądów, dlatego nie zabiegało dotychczas o pozyskanie funduszy na ten cel. Poza tym trudno byłoby przekonać ewentualnego darczyńcę do sfinansowania działalności, z którą wiąże się ryzyko uiszczania kosztów sądowych wpływających do budżetu Skarbu Państwa. Stowarzyszenie stanęło na stanowisku, iż jako instytucja użyteczności publicznej znajduje się pod szczególną ochroną Państwa z mocy art. 74 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Przepis art. 246 §2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1270 ze zm.) przewiduje przyznanie prawa pomocy osobie prawnej w zakresie całkowitym w sytuacji, gdy osoba ta wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania (pkt 1), zaś w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania (pkt 2).
Zgodzić się jednocześnie należy z przyjętym w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowiskiem, iż przy rozpoznaniu wniosku o przyznanie prawa pomocy należy uwzględniać nie tylko rzeczywistą sytuację majątkową wnioskodawcy, ale również jego zapobiegliwość i przezorność w zgromadzeniu środków finansowych na pokrycie ewentualnych kosztów procesowych, zwłaszcza gdy prowadzi on działalność związaną z koniecznością występowania w postępowaniach sądowych lub administracyjnych.( por. post. z dnia 6 października 2004r., GZ 61/04, GZ 64/04, niepubl. oraz z dnia 19 listopada 2004r., FZ 463/04, niepubl.)