Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Włodzimierz Ryms po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia B. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 4 maja 2010 r., sygn. akt II SA/Ke 100/10 w zakresie odrzucenia zażalenia w sprawie ze skargi J. S., B. S., J. S. i A. S. na uchwałę Rady Miejskiej w Kielcach z dnia 19 października 2009 r., nr XLI/1012/2009 w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 4 maja 2010 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach odrzucił zażalenie B. S. na postanowienie tego Sądu z dnia 16 marca 2010 r. o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia skargi. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że mimo wezwania do uzupełnienia braków formalnych zażalenia na postanowienie z dnia 16 marca 2010 r., poprzez dołączenie odpisów zażalenia, skarżąca nie uzupełniła tego braku w zakreślonym terminie. Wezwanie zostało doręczone skarżącej w dniu 15 kwietnia 2010 r. (doręczenie zastępcze, stosownie do art. 73 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), a wobec tego termin do uzupełnienia braków formalnych upłynął w dniu 22 kwietnia 2010 r.
W zażaleniu na postanowienie z dnia 4 maja 2010 r. skarżąca podniosła, że nie otrzymała żadnego awiza o pozostawieniu pisma z Sądu w urzędzie pocztowym. Ponadto wskazała, że w tym okresie przebywała w domu, nigdzie nie wyjeżdżała i podejmowała wszelką korespondencje, bowiem oczekiwała na pisma z Sądu. Skarżąca podniosła, że regularnie sprawdza skrzynkę pocztową. W załączeniu skarżąca przesłała reklamację, którą złożyła w Urzędzie Pocztowym w Kielcach.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Funkcją doręczenia zastępczego jest zapewnienie szybkości postępowania i ochrona interesów stron, zwłaszcza o sprzecznych interesach. Doręczenie zastępcze nie może natomiast być traktowane jako zamknięcie drogi sądowej do ochrony interesów strony (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 października 2002 r., sygn. akt SK 6/02). Za datę doręczenia pisma złożonego w urzędzie pocztowym, stosownie do treści art. 73 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, przyjmuje się datę odbioru pisma lub datę, w której upłynął termin jego odbioru. Dokonane w tych okolicznościach doręczenie, stanowiące rodzaj fikcji prawnej, stwarza domniemanie doręczenia pisma i wyznacza początek biegu terminu do podjęcia czynności prawnej. Taki sposób doręczenia pisma stronie sam przez się nie uniemożliwia obalenia domniemania doręczenia pisma. Strona może w szczególności wykazywać, że nie zostało doręczone jej pismo w trybie zwykłym (do rąk własnych), ani też nie dotarło do niej zawiadomienie (awizo) o pozostawieniu pisma w urzędzie pocztowym.
Przepis art. 73 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi reguluje doręczenie zastępcze poprzez pozostawienie zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej wraz z informacją o możliwości jego odbioru (awizo) w miejscu zamieszkania adresata (umieszczenie w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresata). Oznacza to, że skuteczność doręczenia dokonanego w tym trybie zależy w szczególności od prawidłowego zawiadomienia adresata o pozostawieniu pisma, które może być odebrane. Ocena standardu prawidłowości doręczenia zastępczego nie odnosi się, bowiem do samego istnienia tej instytucji, lecz prawidłowej praktyki korzystania z niej.