Dnia 14 października 2009 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Krystyna Borkowska po rozpoznaniu w dniu 14 października 2009 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 29 lipca 2009 roku, sygn. akt II SA/Bd 4/09 odmawiające przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi na bezczynność Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w L. w przedmiocie stwierdzenia choroby zawodowej p o s t a n a w i a: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 29 lipca 2009 roku, sygn. akt II SA/Bd 4/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy odmówił przyznania prawa pomocy M. B. w sprawie ze skargi na bezczynność Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w L. w przedmiocie stwierdzenia choroby zawodowej.
W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wskazał, że ocena rzeczywistego stanu majątkowego oraz możliwości płatniczych skarżącego była niemożliwa ze względu na niewystarczające dane zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy. Pomimo wezwania Sądu, wnioskodawca w zakreślonym terminie, nie przedłożył dokumentów źródłowych oraz oświadczeń potwierdzających zasadność jego wniosku. W związku z powyższym Sąd stwierdził, że w sprawie nie możliwe było dokonanie obiektywnej, wszechstronnej i właściwej oceny możliwości finansowych skarżącego.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożył M. B. We wniosku skarżący stwierdził, że jako osoba z urzędu zwolniona z ponoszenia kosztów sądowych powinien, także z urzędu, "kwalifikować się" do uzyskania "pomocy z urzędu bez wnikania" czy jest on w stanie samodzielnie opłacić pomoc profesjonalnego pełnomocnika. Skarżący wskazał, że poniesienie przez niego kosztów związanych z zatrudnieniem adwokata lub radcy prawnego jest niemożliwie, gdyż jego wynagrodzenie równe jest emeryturze otrzymywanej przez skarżącego. W zażaleniu podniesiono także, że termin wyznaczony przez Sąd I instancji na przedstawienie dokumentów źródłowych upływał już po terminie do wniesienia skargi kasacyjnej, w związku z czym skarżący uznał za bezcelowe ich dostarczenie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje tylko zwolnienie od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 P.p.s.a.). Zgodnie natomiast z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym następuje, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania konicznego dla siebie i rodziny. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.
W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji uznał, że wniosek o przyznanie prawa pomocy jest niewystarczający i wezwał stronę do przedstawienia dodatkowych dokumentów. Skarżący nie odpowiedział na powyższe wezwanie Sądu. W zażaleniu wniesionym na postanowienie o odmowie przyznania prawa pomocy skarżący również nie wykazał w żaden sposób, że nie jest w stanie ponieść kosztów zatrudnienia profesjonalnego pełnomocnika. W zażaleniu tym nie ma żadnego odniesienia co do faktycznego stanu majątkowego skarżącego. Nie wystarczające w sprawie jest wskazanie, że koszt profesjonalnego pełnomocnika wynosi tyle co emerytura skarżącego. W konsekwencji należy stwierdzić, że skarżący nie wykazał w sposób wystarczający, że w sprawie występują okoliczności uzasadniające przyznanie mu częściowego prawa pomocy, tj. ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika z urzędu.
Nie można się również zgodzić z twierdzeniem zawartym w zażaleniu, że skoro skarżący z mocy ustawy zwolniony został od uiszczania kosztów sadowych (art. 239 pkt 1 lit c P.p.s.a.), to bez dodatkowej kontroli jego sytuacji finansowej należy przyznać mu pełnomocnika z urzędu. Zawarte w cytowanym wyżej zwolnienie odnosi się wyłączenie do zwolnienia od kosztów sądowych. Stąd też jeżeli podmiot określony w powołanym przepisie chce uzyskać dodatkowo pomoc prawną w zakresie ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika, to w sprawie będą miały zastosowanie przepisy ogólne dotyczące przyznawania prawa pomocy. W tym nałożony na wnioskodawcę obowiązek udowodnienia, że nie jest on w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Z powyższych przyczyn, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.