Dnia 26 września 2018 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Robert Sawuła po rozpoznaniu w dniu 26 września 2018 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 2 marca 2018 r., sygn. akt II SA/Wr 121/17 o odrzuceniu skargi M.S. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] listopada 2016 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia w sprawie wzrostu wartości nieruchomości oraz wysokości opłaty planistycznej postanawia: oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 2 marca 2018 r., sygn. akt II SA/Wr 121/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny (dalej: WSA) we Wrocławiu odrzucił skargę M. S. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO) w [...] z dnia [...] listopada 2016 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia w sprawie wzrostu wartości nieruchomości oraz wysokości opłaty planistycznej.
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału II WSA we Wrocławiu z dnia 21 lutego 2017 r. wezwano skarżącego do uiszczenia wpisu sądowego od skargi na ww. postanowienie SKO w [...] z dnia [...] listopada 2016 r.
W wydanym zarządzeniu zakreślono termin na jego wykonanie wynoszący 7 dni oraz rygor odrzucenia skargi. Wezwanie zostało doręczone skarżącemu w dniu 20 marca 2017 r. Do akt sprawy w dniu 29 marca 2017 r. wpłynął wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym (nadany w dniu 27 marca 2017 r.). Skarżący w uzasadnieniu wniosku wskazał, że nie stać go na poniesienie kosztów procesu, a opłacenie wpisu pozbawi go możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych, gdyż od dawna nie ma żadnych dochodów ani pracy.
Postanowieniem z dnia 27 lipca 2017 r. referendarz sądowy odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego. W uzasadnieniu przedstawiono stan faktyczny sprawy i wskazano szczegółowo przesłanki warunkujące przyznanie stronie prawa pomocy. W ocenie referendarza sądowego wniosek skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie wykazał on w wiarygodny sposób jaka jest jego rzeczywista sytuacja dochodowa, a przedstawione oświadczenia budzą wątpliwości. Ostatecznie jak wskazał referendarz sądowy wybiórcze udostępnienie danych nie uzasadnia przyznania prawa pomocy. Instytucja prawa pomocy ma bowiem charakter wyjątkowy, a wykazanie, że strona rzeczywiście znajduje się w trudnej sytuacji materialnej spoczywa na niej samej i winno być oparte na ścisłej współpracy z sądem, który dąży do tego aby sytuację strony w pełni wyjaśnić.
Pismem z dnia 23 sierpnia 2017 r. skarżący wniósł sprzeciw od postanowienia o odmowie przyznania prawa pomocy.
Postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2017 r. utrzymano w mocy zaskarżone postanowienie. Sąd podzielił stanowisko referendarza sądowego, że wnioskodawca nie wykazał spełnienia przesłanek upoważniających do przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika, zwłaszcza mając na względzie fakt uchylenia się przez skarżącego od obowiązku przedłożenia dokumentów i dodatkowych informacji mających uzasadniać przyznanie mu wnioskowanego prawa, a dotyczących dochodów oraz ponoszonych wydatków i kosztów. Zdaniem sądu wojewódzkiego stan faktyczny sprawy został poprawnie oceniony i ustalony przez referendarza sądowego. To, że strona nie zgadza się z tą oceną stanu faktycznego i prawnego nie zmienia prawidłowości wydanego postanowienia i nie jest przesłanką stwierdzenia jego wadliwości. Postępowanie w sprawie przyznania prawa pomocy wszczynane jest wyłącznie na wniosek strony, co oznacza, że to wnioskodawca winien wskazać okoliczności uzasadniające jego żądanie. Należy przy tym zauważyć, że postępowanie wpadkowe na skutek wniosku skarżącego trwało ponad pięć miesięcy. W ocenie tegoż sądu skarżący mógł w tym okresie bez przeszkód przedłożyć wszystkie dokumenty i dowody na poparcie wyrażonych we wniosku oraz kolejnych pismach twierdzeń, odnoszących się do meritum sprawy.