Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Roman Hauser po rozpoznaniu w dniu 16 września 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia D. W., M. W., J. W. i M. W. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Wr 125/04 w przedmiocie wpisu sądowego w sprawie ze skargi D. W., M. W., J. W. i M. W. na decyzję [...] Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie nakazania rozbiórki budynku mieszkalnego i budynku gospodarczego postanawia oddalić zażalenie
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału II z dnia 25 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Wr 125/04 wezwał D. W., M. W., J. W. i M. W. do uiszczenia solidarnie części wpisu sądowego od wniesionego przez nich zażalenia (na postanowienie WSA we Wrocławiu z dnia 10 lutego 2006 r. oddalające wniosek o wyłączenie sędziów) w kwocie 50 zł w terminie 7 dni, pod rygorem jego odrzucenia. Wezwanie to było dokonane po przyznaniu skarżącej D. W. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu postanowieniem z dnia 19 lutego 2008 r. (sygn. akt II SA/Wr 125/04) prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie z obowiązku uiszczenia każdorazowej opłaty sądowej w części przekraczającej kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych (i odmawiającym przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie). Wskazanemu wyżej postanowieniu z dnia 19 lutego 2008 r. służy przymiot prawomocności, ponieważ Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 7 maja 2008 r. (sygn. akt II OZ 406/08) oddalił zażalenie na to orzeczenie.
W zażaleniu na zarządzenie z dnia 25 czerwca 2008 r. skarżący wnieśli o jego uchylenie i zmianę. W uzasadnieniu swojego stanowiska podnieśli, iż zarządzenie jest niesprawiedliwe, a Sędzia jest stronniczy i poniża stronę skarżącą. Ponadto skarżący zarzucili niewykonanie przez Sędziów orzeczenia NSA o sygn. akt II OZ 490/06 oraz brak podstaw prawnych do uiszczenia opłaty. Dodatkowo w zażaleniu zawarto wiele argumentów dotyczących kwestii zasadności zaskarżonej do WSA decyzji oraz działania organów administracji i Sądu w niniejszej sprawie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z generalną zasadą odpłatności wymiaru sprawiedliwości strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. - zwanej dalej p.p.s.a.). Do kosztów sądowych należą m.in. opłaty sądowe, na które składają się wpis i opłata kancelaryjna (art. 211 i 212 § 1 p.p.s.a.). W świetle art. 230 § 1 i 2 p.p.s.a od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym w danej instancji, w tym skargi, pobiera się wpis stosunkowy lub stały.
Natomiast zwolnienia od kosztów sądowych zostały przewidziane w rozdziale 3 działu V p.p.s.a., a w szczególności w jej art. 239. Zgodnie z art. 239 p.p.s.a. wyróżnia się dwie kategorie zwolnień od kosztów sądowych:
- zwolnienia przedmiotowe (zawarte w pkt 1 od lit. "a" do "f");
- zwolnienia podmiotowe (zawarte w pkt 2-4).
Do zwolnień przedmiotowych zaliczano sprawy, które dotyczą szeroko pojmowanej pomocy społecznej, bezrobocia, zasiłków chorobowych, świadczeń leczniczych, rehabilitacyjnych, spraw ze stosunku pracy, ubezpieczeń społecznych oraz powszechnego obowiązku obrony. Jest to katalog zamknięty, przeznaczony dla spraw szczególnie istotnych.
Z uwagi na to, że przedmiotowa sprawa nie mieści się w zakresie przedmiotowym wspomnianego artykułu art. 239 pkt 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, to skarżący nie podlegają wyłączeniu z mocy prawa z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych.
Należy jednak podkreślić, iż prawomocnym postanowieniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 19 lutego 2008 r. (sygn. akt II SA/Wr 125/04) przyznano skarżącej D. W. prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie podmiotowe od obowiązku uiszczenia każdorazowej opłaty sądowej w części przekraczającej kwotę 50 zł. Powoduje to, iż mimo, że co do zasady w sprawach zażaleń na postanowienia wojewódzkich sądów administracyjnych (w tym zażaleń na postanowienia oddalające wniosek o wyłączenie sędziów) wpis stały wynosi 100 zł (§ 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz.U. nr 221 poz. 2193 ze zm.), to w niniejszej sprawie (w związku ze zwolnieniem skarżącej D. W. od obowiązku uiszczenia opłat sądowych w części przekraczającej kwotę 50 zł) wpis wynosi 50 zł i prawidłowo został określony w zarządzeniu Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.
Z uwagi na powyższe Sąd na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.