Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Czerwiński po rozpoznaniu w dniu 20 września 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia K. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 10 czerwca 2016 r., sygn. akt III SA/Łd 1174/15 oddalające wniosek K. K. o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie z dnia 17 marca 2016 r. w sprawie ze skargi K. K. na postanowienie Wojewody Łódzkiego z dnia [...] października 2015 nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 10 czerwca 2016 r. sygn. akt III SA/Łd 1174/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił wniosek K. K. o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie z dnia 17 marca 2016 r. oddalające wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że w dniu [...] listopada 2015 r. K. K. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na postanowienie Wojewody Łódzkiego z dnia [...] października 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania.
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału III z dnia 25 listopada 2015 r. wezwano skarżącego do uzupełnienia braków fiskalnych skargi poprzez uiszczenie wpisu w wysokości 100 zł oraz uzupełnienia braków formalnych skargi poprzez złożenie odpisu skargi - w terminie 7 dni do dnia doręczenia odpisu zarządzenia pod rygorem odrzucenia skargi. Wobec nieprawidłowości w doręczeniu skarżącemu przesyłki przez I. sp. z o.o. przesyłkę wysłano ponownie za pośrednictwem Poczty Polskiej. Wezwania doręczono skarżącemu w dniu 23 grudnia 2015 r.
W dniu 7 stycznia 2016 r. (data stempla pocztowego, k. 16) skarżący wniósł o przywrócenie terminu do złożenia odpisu skargi oraz złożenia formularza PPF. Do wniosków załączył odpis skargi.
Zarządzeniem z dnia 12 lutego 2016 r. referendarz sądowy pozostawił wniosek o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych bez rozpoznania z uwagi na nieuzupełnienie jego braków (złożenie formularza PPF).
Postanowieniem z dnia 17 marca 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi. Odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem doręczono skarżącemu w dniu 22 marca 2016 r.
W dniu 30 marca 2016 r. (data stempla pocztowego) skarżący wniósł zażalenie na powyższe postanowienie.
Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2016 r. starszy referendarz sądowy przyznał skarżącemu prawo pomocy przez zwolnienie do kosztów sądowych.
Natomiast postanowieniem z dnia 18 maja 2016 r. Sąd na podstawie art. 178 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a. odrzucił zażalenie z uwagi na uchybienie terminu do jego wniesienia.
W dniu 27 maja 2016 r. skarżący wniósł o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie z dnia 17 marca 2016 r. W uzasadnieniu wskazał, że jest osobą nieporadną, niepełnosprawną psychofizycznie z zanikami pamięci. Z tego też powodu doszło do uchybienia terminu, a uchybiona czynność została dokonana z jednodniowym opóźnieniem. Do wniosku załączono zażalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, oddalając przedmiotowy wniosek, wskazał, że nie zasługuje on na uwzględnienie. Zgodnie z treścią art. 86 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 270) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, dalej P.p.s.a., jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Stosownie do art. 87 § 1 P.p.s.a., pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (art. 87 § 2 P.p.s.a.). Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie (art. 87 § 4 P.p.s.a.). Z przywołanych przepisów wynika, że Sąd może przywrócić termin kiedy spełnione zostaną łącznie cztery przesłanki: uprawdopodobnienie braku winy w uchybieniu terminowi; wniesienie wniosku o przywrócenie terminu; dochowanie terminu do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu oraz dopełnienie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu tej czynności, dla której był ustanowiony przywracany termin. Wskazać również należy, że jeżeli na podstawie okoliczności sprawy nie da się jednoznacznie ustalić, czy termin wynikający z treści art. 87 § 1 P.p.s.a. został zachowany, należy rozpoznać wniosek o przywrócenie terminu merytorycznie (por. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz pod red. R. Hausera, Wyd. C. H. Beck Warszawa 2011, s. 420). Wobec wątpliwości, co do daty ustania przyczyny uchybienia terminu do wniesienia zażalenia, Sąd postanowił rozpoznać wniosek merytorycznie. Rozważenia wymagało zatem, czy strona skarżąca uprawdopodobniła, że uchybienie terminu do uzupełnienia braków formalnych nastąpiło bez jej winy. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjmuje się, że brak winy w uchybieniu terminu powinien być oceniany z uwzględnieniem wszystkich okoliczności konkretnej sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o własne interesy. Uprawdopodobnienie braku winy oznacza wykazanie takich okoliczności, które mimo spełnienia obowiązku zachowania należytej staranności, uniemożliwiły wnioskującemu terminowe dokonanie czynności, gdyż były nie do przewidzenia lub nie do przezwyciężenia, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku (J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2006, s. 226; postanowienie NSA z dnia 2 października 2002 r., sygn. akt V SA 793/03, Mon. Praw. 2002, nr 23, s. 1059). Jak podkreśla się w orzecznictwie o braku winy można mówić tylko w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku było niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia, tj. że strona nie mogła tej przeszkody usunąć nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Przy czym przy ocenie winy lub jej braku, należy wziąć pod uwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub nie podjęciu przez nią działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu. W świetle okoliczności sprawy Sąd uznał, że skarżący nie wykazał braku winy w uchybieniu terminu do złożenia zażalenia. Skarżący nie udowodnił, że w okresie kiedy odebrał postanowienie z dnia 17 marca 2016 r. oddalające wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi nastąpiło nasilenie objawów chorobowych, które uniemożliwiło mu wniesienie zażalenia w terminie. Podkreślić należy, że przywrócenie terminu jest instytucją służącą ochronie zainteresowanego przed negatywnymi skutkami uchybienia terminu. Taka ochrona przysługuje jednak wyłącznie w przypadku, kiedy strona skarżąca nie mogła dokonać czynności procesowej w terminie z przyczyn od siebie niezależnych. Z przytoczonych przez skarżącego okoliczności nie wynika, aby taka sytuacja zaistniała w przedmiotowej sprawie. Skarżący nie przedłożył Sądowi żadnych dokumentów np. w postaci dokumentacji lekarskiej, z których wynikałoby, że nie był w stanie podjąć czynności. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...], na które powołał się skarżący, zalicza stronę do stopnia niepełnosprawności umiarkowanego i ma charakter czasowy - do [...] listopada 2016 r. (k. 155 akt administracyjnych). W orzeczeniu stwierdzono, że skarżący wymaga okresowej opieki osoby drugiej (pkt 7 orzeczenia) w zakresie możliwości samodzielnej egzystencji. Wobec powyższego skarżący nie wykazał, że w okresie, w którym uchybiono czynności, strona pozbawiona była pomocy osoby drugiej i tym samym nie mogła sama skutecznie wnieść zażalenia. Sąd podkreślił, że orzeczenie zalicza skarżącego do stopnia niepełnosprawności umiarkowanego, a nie znacznego, co powoduje, że ma możliwość podejmowania samodzielnych czynności. Nie każda choroba może stanowić przesłankę uzasadniającą wniosek o przywrócenie terminu. Przewlekłe schorzenia, na które cierpi skarżący same w sobie nie stanowią przesłanki uzasadniającej przywrócenie terminu, bowiem osoba dotknięta przewlekłym schorzeniem jest świadoma swego stanu zdrowia, choroba nie stanowi dla niej zaskoczenia, nie skutkuje niespodziewaną dysfunkcją aktywności życiowej i społecznej. Zachowanie należytej staranności w przypadku osoby przewlekle chorej wyraża się w takim planowaniu wykonania swych obowiązków, w tym podejmowania czynności procesowych, by wkomponować je w tok codziennych czynności, w tym leczniczych. Dopiero, gdy schorzenie doprowadzi do nagłego zakłócenia biegu czynności życiowych, można mówić o tym, że pojawiają się okoliczności niespodziewane, które mogą po spełnieniu innych warunków ustawowych uzasadniać przywrócenie terminu do dokonania czynności procesowej, lecz wystąpienie tego rodzaju sytuacji strona jest zobowiązana uprawdopodobnić. Podeszły wiek i zły stan zdrowia nie przesądzają o braku winy w uchybieniu terminowi dokonania czynności procesowej (por. wyrok NSA z dnia 27 czerwca 2007 r. II OSK 479/07). Indywidualna ocena stanu zdrowia, dokonana przez wnioskodawcę i twierdzenia o chorobie, nie mogą nie tylko stanowić dowodu, ale także nie uprawdopodobniają, że choroba nie pozwalała na dokonywanie czynności, takich jak czynność procesowa w postępowaniu sądowym, którego jest się inicjatorem. Zatem wskazane przez wnioskodawcę okoliczności nie mogły być traktowane jako świadczące o braku winy w uchybieniu terminu. Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił wniosek na podstawie art. 86 § 1 P.p.s.a.